نقد و بررسی بازی ReCore ؛ در جَست و خیزِ طبیعتی طنزآمیز

چند سالی می‌شود که دیگر به وعده‌های پوچ و به‌ظاهر پرمحتوایِ سازندگان در عرصه‌ بازی‌های ویدئویی عادت کرده‌ایم و در راستای همین موضوع، عناوین بیشماری لکه «شکست» را پس از انتشار به خود می‌مالند. در این میان جالب است بدانید که نیمی از همین عناوین شکست‌ خورده درواقع به دلیل مشکلات فنیِ خود سر از ناکجاآبادِ طبیعتِ بازی‌شان درآورده‌اند. ReCore یک بازی پلتفرمینگِ انحصاری از سوی مایکروسافت است که با هدفی بزرگ و درون‌مایه‌ای بسیار جالب، اما مشکلاتی طنزآمیز پایش را به صنعت بازی‌های ویدئویی گذاشت. موفق اما طنزآمیز! همین می‌شود که منِ نویسنده نمی‌دانم این بازی را دقیقا با چه لقبی به رشته‌ تحریر بیاورم (!)؛ موفقیت یا شکست؟ ReCore هیچ‌گاه به شما پاسخ دقیقی نخواهد داد. با بررسی بازی ReCore در ادامه همراهِ گیم‌شات باشید.

چطور است که قواعد بررسی را اندکی تغییر دهیم. از زمانی که بازی ReCore به صورت رسمی معرفی شد، بسیاری معتقد بودند که این بازی بدونِ شک سر از رتبه‌های‌ اولِ جدولِ فروشِ هفتگی در خواهد آورد. ایده‌ای جاه‌طلبانه، بزرگ، پرمحتوا و سرشار از تنوع و جذابیت که سرانجام در تلاتم مشکلاتی خنده‌آور قرار می‌گیرد. وقتی بازی را آغاز کردم در دقایق ابتدایی به شدت مرا سرگرم می‌کرد. زمانی که در حال انجام بازی بودم، پیش خود گفتم که اگر این روند تا انتهای بازی ادامه داشته باشد، بدونِ شک ReCore لیاقت نمره کامل را دارد. هجوم مشکلات بازی زمانی آغاز شد که برای اولین بار باعثِ نابودی شخصیتِ بازی‌ام شدم. وقتی به اواسط بازی رسیدم پیش خود گفتم که ای کاش هیچ‌گاه بازی کارش را به اواسطِ خود نمی‌کشید. بازی هیچ نیازی به ارتقا و گسترش ویژگی‌هایش نداشت، اما سازندگان دائما بر روی این موضوع تأکید داشتند و اگر بخواهم واقع‌گرایانه به این موضوع نگاه کنم؛ در اکثر مواقع، ReCore از این منظر دچار مشکل شده و زیان‌های جبران‌ناپذیری به بدنه‌ گیم‌پلی بازی زده شده است. معماها، چالش‌ها، محیط‌ها و حتی شخصیت‌های بازی آن‌قدر پتانسیل دارند که ReCore تا حد قابل قبولی آن‌ها را تقویت کرده است. اما چرا؟ واقعا چرا سازندگان تا این سطح مباحثِ مربوط به گیم‌پلی و مشکلات فنی را نادیده گرفته‌اند. وقتی به پایان بازی رسیدم، بارها و بارها افسوس این همه پتانسیل و شخصیت‌های جذابِ بازی را خوردم که قرار است بخاطر چندین و چند مشکلِ فنی به آن‌ها برچسب «شکست خوردن» بزنند. این مشکلات به حدی زیاد هستند که وقت و بی‌وقت از جلوی چشمان‌تان عبور خواهند کرد. در واقع می‌توان گفت که مشکلاتِ فنیِ موجود در بازی، عضو جداناشدنیِ آن است! دقیقا تا زمانی که بازی واژه The End را در مقابل چشمان‌تان قرار دهد.

ReCore در بسیاری از المان‌های خود دست‌پاچه و پراکنده به‌نظر می‌رسد. دقیقا زمانی که احساس می‌کنید بازی قرار است شما را تحت تأثیر قرار دهد، با یک بارگذاری ۱۲ دقیقه‌ای (!) چنان افکار شما را منهدم می‌کند که فراموش می‌کنید در کجای بازی قرار گرفته بودید. چقد خوب می‌شد اگر ReCore به اندازه تریلرهایش خوش‌ساخت و روان طراحی می‌شد، اما بازی اصلی حتی نزدیک به ایده‌آل‌هایتان نیست. المان‌های بکار رفته در گیم‌پلی بازی با اینکه جذابیت بسیار زیادی دارند اما سربسته بگویم؛ زیاد هیجان‌زده نشوید؛ چراکه تمامی مکانیزم‌های موجود در بازی زمانی که به اواسط آن می‌رسید دیگر قادر به درخشش نیستند. حال این معماها هرچقدر که می‌خواهند قوی و پرمحتوا باشند. مسأله اینجا است که ربات‌های موجود در بازی تنوع و قابلیت‌های زیادی دارند، از قضا جذاب هم هستند (!)، اما کارایی‌هایشان به قدری تکراری و متعادل می‌شود که هیچ‌گاه آن لذت ابتدایی بازی را منتقل نخواهند کرد. جالب است! تا به حال هرگاه حرف از «مشکلات فنی» به میان می‌آمد، تمام نگاه‌ها به سمت نسخه رایانه‌های شخصی می‌رفت، اما در ReCore همه‌چیز ۱۸۰ برعکس است. این بازی بر روی رایانه‌های شخصی، آن‌ هم با یک سیستم متوسط بازخوردهای خوبی دارد و غالباً شاهد افت فریم نیستیم. ولی امان از نسخه کنسولی بازی! در نسخه اکس باکس وانِ ReCore بازی به حدی افت فریم دارد که در اکثر مواقع این مقدار حتی نزدیک به ۳۰ هم نخواهد شد. با وجود آن‌که مشکلات نام برده چندان به گیم‌پلی بازی صدمه نمی‌زند، اما تا حد بسیار زیادی باعث کاهش جذابیت‌های بصری می‌شود.

اما می‌رسیم به یکی از فاجعه‌ترین تصمیماتِ گرفته شده در رابطه با ReCore! این بازی به قدری در تعالی چالش‌ها و المان‌هایش ضعیف عمل کرده است که بسیاری از بازیکنان در اواسط بازی عطایش را بر لقایش خواهند بخشید. مخصوصا در یک سومی پایانیِ بازی که شاهد جهان-باز شدنِ ReCore خواهیم بود. بازی در اواسط خود به درجه‌ای از طاغت‌فرسا بودن می‌رسد که بعضا بر سر بارگذاری‌هایش دوام نخواهید آورد، اما جهان-باز شدنِ بازی را کجای دلمان بگذاریم؟ آن هم دقیقا زمانی که بازی تقریبا هیچ چیز برای نمایش دادن ندارد. جهان-باز شدن بازی نه‌تنها به این مسأله کمکی نمی‌کند، بلکه درجه‌ «کسل‌کننده بودن» آن را به شدت تقویت خواهد کرد. در مجموع بازی ReCore المان‌های تازه‌ای در ذات خود دارد، اما این مکانیزم‌ها معمولا پس از دقایقی هرچند طولانی خسته کننده خواهند شد.

بخش داستانی ReCore با وجود آن‌که روایت نچندان مناسبی دارد، اما در مجموع به دل می‌نشیند. وقایع بازی در دنیایی پسا آخرالزمانی جریان دارد و حال شخصیت اصلی بازی به همراه جمعی از دوستانِ رباتیِ خودش قصدِ کنترل بخشی از سیاره‌ زمین به منظور اسکانِ انسان‌ها در آن را دارند. شاید با خود فکر کنید که ReCore قرار است شما را وارد یک پیچ و خمِ داستانی (هرچند) ظریف بکند، اما سخت در اشتباهید. ReCore حتی ذره‌ای برای فاصله گرفتن از کلیشه‌ها تلاش نمی‌کند و این روند از ابتدا تا انتهای بازی قابل مشاهده خواهد بود. شخصیت اصلی بازی که «جول» نام دارد، عضوی از گروهِ سازماندهیِ پروژه‌ اصلی، یعنی آماده‌سازی سیاره برای سکونت انسان‌ها است. جول در جریانِ عملیات اصلی بازی که Far Eden نام دارد، وارد خوابی عمیق خواهد شد. طی یک اتفاق عجیب که بازی نیز هیچ پردازشی به آن نمی‌کند، جول پس از صدها سال از خواب بلند شده و حال هیچ شناختی نسبت به محیط اطرافِ خود و موجوداتش ندارد و در این میان؛ ربات‌ها جایگزین انسان‌ها و همکارانِ قدیمی جول شده‌اند. در واقع مهم‌ترین چالش‌های موجود در بازی نیز به همین ربات‌ها مربوط می‌شود و شما تا پایان قصد نابودکردن بعضی از ربات‌های روان پریش را دارید. به نظر می‌رسد که «جوزف استیتن» در بخش روایت داستان چندان خوب عمل نکرده است، چرا که با وجود کلیشه‌ای بودنِ اوضاع، با اندکی ظرافت می‌توانستند به بخش داستانی رنگ و لعاب تازه‌ای ببخشند. در کل ReCore اینگونه نیست.

در بخش گیم‌پلی شاهد یک انقلاب عظیم در بخش پلتفرمینگ خواهیم بود که علارغم مشکلات بسیار زیادش در بخش‌های فنی، همچنان دارای جذابیت است. جذابیتی که به شخصه چندان برایم دوام نیاورد و باید گفت که پس از مدتی رنگ می‌بازد. به جرعت بازی ReCore را می‌توان جامعه‌ای تشکیل شده از ربات‌ها دانست که بعضی از آن‌ها نمایش‌های فوق‌العاده‌ای دارند. همراهِ همیشگی جول نیز همین ربات‌ها هستند و به ندرت در بازی شاهد حضور جاندارانی بغیر از ربات خواهیم بود. گیم‌پلی در ReCore به حل پازل‌ها، نابود کردن دشمنان و جاخالی دادن ختم می‌شود که بازی تا حد قابل قبولی این قابلیت‌ها را ارتقا بخشیده است. سلاح‌های موجود در بازی نیز به توجه به ماهیتی که دارند، قابلیت‌های جالبی را به نمایش می‌گذارند که هریک مستقیما روند گیم‌پلی را متحول خواهد کرد. به طور کل هر اسلحه چهار نوع سطح مختلف دارد که هر یک از این سطوح تعیین شده با یک رنگ نمایش داده می‌شود. ربات‌ها نیز به همین شکل هستند و برای نابودی ربات‌هایی که هسته‌ای قرمزرنگ دارند باید از تیرهای قرمز رنگ برای نابودی‌شان استفاده کرد. با وجود سلاح‌های قدرتمندی که در اختیار شما قرار می‌گیرد، ReCore همواره دشوار و چالش‌برانگیز محسوب می‌شود. چراکه در محیط‌های مختلف سوئیچ کردن بین رنگ‌ها و گزینش دشمنان برای حمله کار بسیار سختی خواهد بود. ربات‌های همراه شما نیز در پیشروی بازی به شما کمک خواهند کرد. «مک» نام سگی (ربات!) است که همواره در بخش گیم‌پلی به کمک شما می‌آید. رفته رفته با ورود ربات‌های جدید، قبلیت‌های جدیدی نیز به شخصیت اصلی اضافه خواهد شد. طبق روال همیشگی، بازی دارای قابلیت‌های مختلفِ سبکِ پلتفرمینگ است که شما را دائما وارد سکوبازی‌های متعددی می‌کند. مک در بازی تنها برای نابودی دشمنان طراحی نشده است؛ برای مثال زمانی که هیچ دشمنی در محیط وجود ندارد و به خصوص در یک سومِ پایانی بازی که طبیعت ReCore جهان-باز می‌شود،مک قادر به کشف اشیایی است که به راحتی قابل پیدایش نیستند.

از این‌ها گذشته، بازی از لحاظ فنی به شدت ضعیف عمل کرده است. بازی در مواردی برای بارگذاری کردن بالغ بر ۱۲ دقیقه زمان لازم دارد. مشکلات متعددی که لطمه جبران‌ ناپذیری به طبیعتِ تقریبا بی‌نقص بازی وارد کرده است. نسخه رایانه‌های شخصی این بازی با استفاده از یک سیستم معمولی به راحتی اجرا خواهد شد و در بدترین شرایط می‌تواند ۳۰ فریم بر ثانیه اجرا شود؛ این در حالی است که نسخه ایکس باکس وانِ این بازی در بهترین شرایط حتی نزدیک به ۳۰ فریم هم نخواهد شد! از مشکلات فنیِ بازی که بگذریم، باید گفت که شخصیت اصلی، یعنی همان جول، قابلیت‌های جالبی در جَست و خیزهای بازی ارائه می‌دهد. قلاب جول یکی از مهم‌ترین ابزارهای بازی برای پرش بین دو سکوی مختلف محسوب می‌شود. مانند بسیاری از بازی‌ها در ReCore نیز شخصیت اصلی قابلیت جهش در پرش‌ها را داراست؛ بدین معنی که جول در حالت عادی قادر به پرش‌های دوگانه است. البته نوعی جت نیز در بازی تعبیه شده که در بسیاری از موارد کارآمد جلوه می‌کند. در مجموع بازی ReCore گیم‌پلی تقریبا بی‌نقصی دارد که هرکسی را به راحتی سرگرم خواهد کرد، اما متأسفانه مشکلاتِ فنی موجود در این بخش صدمه زیادی به آن وارد کرده است.

دیگر به جلوه‌های ویژه متعلق به دورانِ آخرالزمان عادت کرده‌ایم و ReCore نیز از این قاعده مستثنا نیست. با این‌حال نمی‌توان وجود مناظر چشم‌نواز و رباتی موجود در طبیعت بازی را انکار کرد. سازندگان در کارگردانیِ این بخش بسیار جالب توجه عمل کرده‌اند و در بخش گرافیکی شاهد نمایش‌های زیبایی از بازی خواهیم بود. البته جلوه‌های بصری موجود در بازی همواره قابل ترقی و پیشرفت محسوب می‌شوند و اگر از جنبه هنری به بازی نگاه کنیم، بازی حرف‌های زیادی برای گفتن دارد. البته ناگفته نماند که طبیعت رنگارند موجود در بازی نیز بعدها تحت تأثیر گیم‌پلی و مکانیزم‌هایش قرار می‌گیرد و متأسفانه ارزش ابتدایی آن نیز در اواسط بازی رنگ می‌بازد. درکنار جلوه‌های بصری چشم‌نواز موجود در بازی، شاهد تنوع چشم‌گیری بین محیط‌های مختلف هستیم. گرچه این تغییر و تحولات عموما مربوط به رنگ‌ها و اشکالِ بازی می‌شود؛ چراکه در هر زمان و مکان، ReCore تمدنی سرشار از ربات‌های کوچک و بزرگ را به شما تحویل می‌دهد. علاوه بر این‌ها موسیقی بازی نیز در سطح استانداردی به‌سر می‌برد و این موضوع حتی در صداگذاری شخصیت‌ها نیز صدق می‌کند. البته این را هم در نظر بگیرید که صداگذاری اجسام و موجوداتی که اصولا در طبیعت واقعی نمونه‌های مشابهی ندارند کار بسیار سختی است، اما ReCore در تدایی این موضوعات بسیار عالی عمل کرده است.

در پایان باید گفت که ReCore به هیچ وجه یک بازی ضعیف و یا حتی چیزی شبیه به آن هم نیست. این بازی سرشار از المان‌ها و روابط جذاب و تماشاییِ بین شخصیت‌های مختلف است که حال و هوای تازه‌ای به طبیعت این دسته از بازی‌ها داده است. حقیقت آن است که اینجانب در زمان اجرای بازی خیلی سعی کردم که از طبیعتش لذت ببرم که این هدف نیز تا یک زمانی ممکن بود، اما وقتی شاهد هجوم مشکلات فنیِ ریز و درشتِ موجود در بازی بودم همه‌چیز رفته رفته در جلوی چشمانم رنگ باخت و کم کم به سمت و سوی کسل‌کننده بودن سوق پیدا کرد. اما اگر تا به اینجای کار فکر کرده‌اید که ReCore در دسته بازی‌های شکست‌ خورده‌ قرار می‌گیرد، باید بگویم که سخت در اشتباهید. اگر ReCore را یک معادله ساده ریاضی فرض کنیم و طرفینِ مساوی را «بازی» و «مشکلات فنی»‌اش در نظر بگیریم، بدون شک در میانِ آن یک نامساوی قرار خواهیم داد، چرا که این بازی به راحتی می‌تواند برای ساعت‌ها سرگرم‌کننده باشد. تنها کافیست که «مشکلات فنی» را به آن‌سوی معادله برده و علامتش را «منفی» کنید! آن وقت است که معنای واقعیِ موجود در تمدنِ ReCore را حس خواهید کرد. این بازی هم‌اکنون به صورت انحصاری برای پلتفرم‌های ایکس باکس وان و رایانه‌های شخصی در دسترس است. ReCore عنوانی است که در تلاتم یک طبیعت طنز آمیز قرار گرفته و آن طبیعت نیز، مشکلاتِ فنیِ بازی هستند.