معرفی ۵ فیلم نئو-نوآر

تعطیلات نوروز بهترنی فرصت برای انجام کارهای عقب مانده است، ولی چه کاری بهتر از اینکه به تماشای یک سری از بهترین فیلم‌های نئو-نوآر تاریخ بنشینید.

نئو-نوآر حالتی معاصر از سبک سینمایی نوآر است. نوآر سبکی بود که در دهه‌ی چهل و پنجاه میلادی به فیلم‌های جنایی که اکثرا در ایالات متحده تولید می‌شدند گفته می‌شد. این سبک به این معنا بود که فیلم دارای حالتی تاریک است؛ بدین صورت که چیزی شرور، سیاه و سایه مانند احساس می‌شود در عین حال استایلی خاص از فیلمبرداری نیز برای انتقال این نکات استفاده می‌شد. نئو-نوآر به فیلم‌های سینمایی هالیوودی جنایی و شکیل نسبت داده می‌شود که معمایی و پر پیچ و خم هستند. نئو-نوآر استایلی مشابه به نوآر دارد و تنها تم‌ها، موضوعات و ویژگی‌های بصری بروزرسانی شده‌اند. در این مقاله نگاهی داریم به چندی از درخشان‌ترین فیلم‌های نئو-نوآر.

۱. دهشت‌زده (Blood Simple)

این فیلم توسط «جوئل و اتان کوئن» (Joel and Ethan Coen) کارگردانی و تهیه شده است. «دن هدایا» (Dan Hedaya)، «ام امت والش» (M. Emmet Walsh)، «فرانسیس مک‌دورمند» (Frances Louise McDormand)، «جان گتز» (John Getz) از جمله بازیگران این فیلم هستند.

«جولیان مارتی» (دن هدایا)، صاحب کافه‌ای در تکزاس، فردی به‌نام «وایسر» (ام امت والش) را استخدام می‌کند تا همسرش «اَبی» (فرانسیس مک‌دورمند) و معشوقش به نام «ری» (جان گتز) را به قتل برساند. وایسر هنگامی که ری در خانه‌اش با ابی در خواب است، عکسی از آن دو می‌گیرد و نزد جولیان با نشان دادن عکس تظاهر می‌کند که ری و ابی را به قتل رسانده است. او حق‌الزحمه را از جولیان مارتی می‌گیرد و با تفنگ ابی او را به قتل می‌رساند. زمانی که ری به کافه می‌آید و با جنازه جولیان و اسلحه ابی مواجه می‌شود، جسد را به خارج از شهر می‌برد تا دفن کند. اما بین راه متوجه می‌شود که جولیان هنوز زنده است و…

نکتۀ فوق العاده در مورد فیلم Blood Simple این است که تمام اتفاقات فیلم ضروری هستند. فیلم کابوسی خون آلود است که در آن طمع و شهوت، شخصیت ها را در وحشتی فزاینده به دام می اندازند. این اولین تجربه کارگردانی جوئل کوئن است و برادر او این فیلم را تهیه کرده و فیلم نامه را هم مشترکا نوشته اند. فیلم با بودجۀ محدودی ساخته شده اما به نظر می آید مثل تمام فیلم های خوب آنقدر که واقعا نیاز بوده خرج آن کرده‌اند.

۲. کلاهبرداران (The Grifters)

کلاهبرداران،‌ یک نئو-نوآر موفق بر اساس نوشته‌ای از «جیم تامپسون» (Jim Thampson) و به تهیه کنندگی «مارتین اسکورسیزی» (Martin Scorsese) که با طنزی سیاه به بررسی زندگی سه شیاد می‌پردازد. کارگردانی این کار را «استیون فریرز» (Stephen Frears) بر عهده داشته است.

از بازیگران این فیلم می‌توان به «آنجلیکا هیوستون» (Anjelica Huston)، «جان کیوساک» (John Cusack)، «آنت بنینگ» (Annette Bening)، «ادی جونز» (Eddi Jones)، «هنری جونز» (Henry Jones) اشاره کرد.

ماجرای فیلم The Grifters از این قرار است که کلاهبردار جوان، «روی دیلن» (کیوساک) شیادی هایش را زیر پوشش فروشندگی انجام می دهد و حتی معشوقه‌اش، «میرا» (بنینگ) هم از کارهای او خبر ندارد. با ورود مادر روی، «لیلی» (هیوستن)، که خود خلافکار قهاری است، اوضاع زندگی و کار روی به هم می ریزد.
موسیقی «المر برنستاین» (Elmer Bernstein) به ساختن فضای عجیب وغریب فیلم بسیار کمک کرده است. این فیلم نامزد ۴ جایزه اسکار و یک جایزه گلدن گلاب۱۹۹۱ و نامزد یک جایزه بفتا ۱۹۹۲ شده بود.

۳. محرمانه لس آنجلس (LA Confidential)

محرمانه لس آنجلس،‌ فیلمی نئو-نوآر و جنایی، محصول سال ۱۹۹۷ آمریکا، به کارگردانی «کرتیس هنسن» (Curtis Hanson)، بر اساس رمانی به همین نام از «جیمز الروی» (James Ellroy) است. «کوین اسپیسی» (Kevin Spacy)، «راسل کرو» (Russell Crowe)، «گای پیرس» (Guy Pearce) و «کیم بسینگر» (Kim Basinger) از جمله بازیگران این فیلم هستند.

در شب کریسمس، تعــدادی از افـــسران پلـــیس شهر لس آنجــلس با زندانیان مکزیکی درگیر می شوند. اد اکسلی یکی از افسران پلیس که در شب حادثه آنجا حضور داشته است برضد تعدادی از همکاران خود شهادت می دهد و باعث اخراج و جابجایی تعدادی از آنها می شود. کمی بعد جنایتی هولناک در رستوران جغد شب رخ می دهد که جسد یکی از افسران اخراجی پلیس نیز در آنجا پیدا می شود. اد اکسلی به همراه مافوق خود دادلی اسمیت مأمور رسیدگی به پرونده هستند. در نهایت سه جوان سیاهپوست به اتهام قتل دستگیر می شوند و اندکی بعد در حیـــن فرار کشته می شوند. باد وایت که دوستی نزدیکی با افسر کشته شده داشته بی توجه به بسته شدن پرونده به پیگیری مجدد آن می پردازد.

فیلم LA Confidential پس از اکران در مجموع مورد توجه منتقدان قرار گرفت. در هفتادمین دوره جوایز اسکار در سال ۱۹۹۷ این فیلم نامزد کسب ۹ جایزه بود. اسکار بهترین بازیگر زن نقش مکمل به کیم باسینگر تعلق گرفت، و برایان هلگلند و کرتیس هانسن به‌طور مشترک جایزه اسکار بهترین فیلم‌نامه اقتباسی را بردند. این فیلم تمام موارد دیگر را به تایتانیک واگذار کرد.

۴. خباثت ذاتی (Inherent Vice)

این فیلم به کارگردانی «پل توماس اندرسن» (Paul Thomas Anderson) است که در سال ۲۰۱۴ ساخته شد. فیلم‌نامه این فیلم نئو-نوآر نیز به دست اندرسن بر اساس کتابی از «توماس پینچن» (Thomas Pynchon) نوشته شده است. از بازیگران این فیلم می‌توان به «بنیسیو دل تورو» (Benico Del Toro)، «جینی برلین» (Jeannie Berlin)، «خواکین فینیکس» (Joaquin Phoenix)، «جاش برولین» (Josh Brolin) و « کاترین واترستون» (Katherine Waterston) اشاره کرد.

داستان فیلم درباره مرد جوانی به نام داک (خواکین فونیکس) است. داک مردی با زندگی ناسالم است که مواد مخدر نیز بخش عمده ای از آن را تشکیل می دهد. وی که یک کاراگاه خصوصی محسوب می شود، به تازگی با پرونده ای روبرو شده که ناپدید شدن دوست دختر سابقش شاستا (کاترین واترستون) را شامل می شود. اما وارد شدن او به این ماموریت باعث مواجه شدن او با اتفاقات مختلفی می شود.

فیلم Inherent Vice، هفتمین فیلم بلند اندرسون است و اثری غنی و نامتعارف به حساب می آید که از کمدی خاص خود نیز بهره برده است. فیلم به فیلم های نوآر کالیفرنیایی دهه ۷۰ شبیه است .این فیلم نامزد هشتاد و هفتمین دوره جوایز اسکار برای جایزه اسکار بهترین فیلم‌نامه اقتباسی گردید.

۵. یک نقشه ساده (A Simple Plan)

فیلم نئونوآر جنایی و دلهره‌آور یک نقشهٔ ساده به کارگردانی سام ریمی در سال ۱۹۹۸ به اکران درآمد. فیلم اقتباسی از رمانی به همین نام از «اسکات بی. اسمیت» (Scott B. Smith) است که فیلمنامه آن توسط خود اسمیت نوشته شده. نقش‌های اصلی این فیلم سینمایی را «بیل پاکستون» (Bill Paxton)، «بیلی باب تورنتون» (Billy Bob Thornton) و «بریجیت فوندا» (Bridget Fonda) ایفا می‌کنند و موسیقی متن این فیلم کاری از «دنی الفمن» (Danny Elfman) آهنگساز آمریکایی است.

هنک که یکی از اعضای قابل احترام شهر کوچکی است که در آن زندگی می‌کند به همراه برادر ساده لوح خود جیکوب و دوستشان لو، دنبال یک روباه به جنگل نزدیک شهرشان وارد می‌‌شوند. در آن جا با سه چیز مواجه می‌شوند،‌ هواپیمایی سقوط کرده،‌ خلبانی مرده و بیشتر از ۴ میلیون دلار پول. با اینکه هنک در برداشتن پول دو دل است جیکوب و لو او را راضی می‌کنند تا پول را بردارند و تصمیم می‌گیرند تا این پول را بین خود تقسیم کنند. اما به زودی همه چیز دگرگون می‌شود و بر زندگی این سه نفر و اطرافیانشان تاثیر می‌گذارد.

این فیلم کاندید دریافت ۲ جایزه اسکار (کاندیدای اسکار بهترین فیلمنامه اقتباسی برای اسمیت و کاندیدای اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل مرد برای تورنتون) در سال ۱۹۹۹ شد. این فیلم در گیشه موفق عمل نکرد اما از سوی منتقدین تحسین شد.