نقد فیلم Run All night: اصالت با هیجان است

فیلم Run All night ، یکی از فیلم‌های قدر ندیده سال ۲۰۱۵ است. با اینکه فیلم پاپ‌کورنی است و یک‌بار مصرف جلوه می‌کند، اما از یاد نمی‌برد که یک وظیفه بیشتر ندارد: انفجار آدرنالین. در ادامه مطلب همراه گیم‌شات باشید.

فیلمنامه، استمرار فکر بکر

بوردول در کتاب تاریخ‌ سینمای خود به یکی از فرمول‌های فیلمنامه‌نویسی دهه ۸۰ و ۹۰ اشاره می‌کند. فرمولی که به نام فکر بکر مشهور بود. به این صورت که فیلم‌ها باید یک ایده هیجان‌انگیز سه خطی در بطن خود داشته باشند. به عنوان مثال: یک پلیس و یک خلافکار که صورت‌هایشان عوض می‌شود. فرار کردن یک قاتل سریالی از تیمارستان. عشق میان یک مرد و روح یک زن مرده. موجودات فضایی نامتجاوز و هزاران مورد دیگر که همه شاخصه‌ی فیلم‌های خوب و پرفروشی بودند که استودیوها تهیه‌اشان را قبول می‌کردند. و

فیلم Run All night نیز نه تنها در فیلمنامه، تصویر و شخصیت‌ها وام‌دار فیلم‌های دهه ۸۰ و ۹۰ است، بلکه حتی در ایده‌ی مرکزی خود نیز سعی در رعایت فرمول‌های موفق آن دوران دارد.

داستان درباره قاتل بازنشسته‌‌ی بدنامی به نام جیمی کانلان است. فردی که زمانی قاتلی مشهور بوده و به دلیل کمبود مدرک توانسته از دسترس پلیس دور بماند. اما با جدا شدن وی از خانوا‌ده‌اش، او از حرفه‌ی قاتلی دست کشیده و به دائم‌الخمر شده است. پولی در نمیاورد و هزینه‌ زندگیش را رفیق قدیمیش شان مگوایر میدهد.

در این میان پسر وی که سال‌هاست خود را از پدر دور کرده، به صورت اتفاقی توسط توسط پسر شان تعقیب و تهدید به مرگ می‌شود، اما جیمی او را می‌کشد و قدیمی‌ترین رفیقش را با خود دشمن می‌کند. حال جیمی باید پسرش را از دست پلیس‌ها و نیروهای مگوایر و قاتلی حرفه‌ای که به دنبال آنها است در تمام شب و در سراسر شهر نجات بدهد.

ایده‌ی فیلم به وضوح از فرمول فیلمنامه‌های موقعیت محور پیروی می‌کند. فیلم‌هایی که در آنها شخصیت‌ها و ضدقهرمان‌ها در یک محدوده مکانی، زمانی مشخص قرار می‌گیرند و باید خود را از این مخمصه نجات بدهند.

همین فرمول موقعیت محوری به فیلم کمک کرده‌ است تا به راحتی بتواند از پرده‌ی اول و معرفی شخصیت‌های خود به پرده‌ی دوم و بطن حوادث و اکشن حرکت کند. حرکتی آرام، ولی حساب‌شده‌ای که حوصله‌ی تماشاچی را سر نمی‌برد و او را با خود همراه می‌کند.

اگرچه فیلم در یک سوم پایانی خود در برخی از لحظات دچار سکته و توقف می‌شود، اما ریتم اکشن و ایده‌ی فیلم به گونه‌ای مناسب در طول فیلم پخش شده است که اجازه جدایی تماشاگر از داستان فیلم را ندهد.

گناهان یک شهر

تریلر ژانری است عموما رئال که بیشتر به مسائلی می‌پردازد که مربوط به اوضاع سیاسی و اقتصادی یک کشور است. آینه‌ای تمام نما از زندگی شهری و زیرلایه‌های آن که به دنبال بازگو کردن شرایط دشواری است که افراد در آن زیست می‌کنند. از دویدن هر روزه برای درآوردن پول گرفته تا بازی با مافیای ثروت، مقابله با دولت‌های تمامیت خواه، پنهان شدن از نظارت تام و تمام شبکه‌های اینترنت و دروبین‌های مدار بسته و مسائلی از این دست که به زندگی مدرن شهری مربوط هستند. در واقع می‌توان یکی از شاخصه‌های ژانر تریلر را حضور فعال مفهومی به نام شهر در بطن فیلم نام برد. حضوری که به نوبه‌ی خود می‌تواند یکی از شخصیت‌های فیلم باشد.

فیلم Run All night نیز از متن ژانر جدا و استثنا نیست. فیلم با استفاده از امکاناتی که ژانر تریلر در اختیارش قرار می‌دهد سعی می‌کند توصیفی از زندگی این روزها در نیویورک ارائه دهد.

شلوغ، سرسام‌آور و غیرقابل اعتماد. زیست شهری بر خلاف گذشته دیگر یک زیست آرام و بی‌دردسر نیست، افراد حالا به جای اینکه مشغول به انتخاب آزاد و ترقی در زندگیشان باشند، حالا توده‌هایی در هم هستند که سعی می‌کنند در جهنمی که پول برایشان به وجود آورده زنده بمانند. برای همین خیلی اهمیتی ندارد که افراد هویتشان چیست، از کجا می‌آیند و به کجا می‌روند، هرکس تنها باید سعی کند که زندگی خود را حفظ کند.

دولت و پلیس نیز در اینجا دیگر نه اقتداری دارند و نه خودشان آن قدر که باید مراجع صالحی هستند که بتوانند بدون رشوه گرفتن به نظم شهر رسیدگی کنند. تنها معدود پلیس‌هایی در این شهر هستند که شرافت خود را به سمن بخس نفروخته‌اند.

فیلم در تمام تجربه‌ی تصویری‌اش سعی می‌کند به این مفاهیم وفادار بماند. در نتیجه ما مدام شاهد لوکیشن‌های مختلف و حاشیه‌ای در نیویورک هستیم. از محله‌های کثیف و باران خورده فقیر نشین گرفته تا متروهای پر از گرافیتی و آپارتماعی عظیم الجثه و بزرگ که تعدا فوقالعاده بالایی از مهاجرین در آن جای گرفته‌اند. تصاویری که با اصلاح رنگ خوبی همراه شده‌اند تا از تصویر ذهنی ما از نیویورک آشنایی‌زدایی کنند و ما را به دل شهری مغموم، پر نور و تنها ببرد. این ویژگی تصویری فیلم باعث شده است که نه تنها وفاداری اثر به ژنر و کلیشه‌های آن بیشتر شود، بلکه بتواند یکی از عناصر تقریبا گم‌شده‌ی این ژانر را دوباره تعریف کند: شهر به عنوان یک شخصیت فعال در جهان فیلم.

پرسونای خستگی

در کنار سایر ویژگی‌های فیلم باید به بازیگران آن نیز اشاره کرد.

لیام نیسون که حالا دیگر به چهره ثابت ژانر تریلر تبدیل شده است، در این فیلم نیز چیزی که در آن تخصص دارد را دوباره تکرار می‌کند: آدم‌های بدبین، گناهکار و به دنبال تطهیر خویش. ویژگی‌هایی که به خوبی در چهره و صدای عمیق او منعکس شدند.

در آن سو نیز اد هریس یک بازی درجه یک را ارائه می‌دهد. یک پدرخوانده‌ی واقعی که کل شهر را با نوک انگشتانش اداره می‌کند و از کشتن هیچ‌کس ترسی ندارد و از سوی دیگر پدری مهربان است که چیزی به جز سلامتی پسرش را خواستار نیست و در ادامه‌ی فیلم به سوگ پسرش نیز می‌نشیند.

اما چیزی که فیلم را جذاب کرده است، رابطه‌ی مردانه و رفاقت میان شخصیت لیام نیسون و هریس است.

آدم‌هایی که سعی می‌کنند در دنیای بی‌هویت اطرافشان هوای یکدیگر را داشته باشند و در عین حال به سنت‌های کلاسیک مانند رفاقت، مردانگی و احترام نیز وفادار باشند. رابطه‌ای که شاید اوج آن را بتوان در نبرد نهایی میان این دو دید، زمانی که هرکدام دارند به یکدیگر شلیک می‌کنند و در عین حال از خاطرات خوب گذشته‌اشان می‌گویند. چیزی که نشانگر آن است که هرچند هردویشان به خاطر پسرهایشان با یکدیگر وارد جنگ شده‌اند، اما احترامی که برای یکدیگر قائلند باعث می‌شود که هردویشان شرافتمندانه بجنگند.

در این میان جوئل کینامن نیز بازی مناسبی در نقش مایک داشته و توانسته مکمل خوبی برای صحنات پدر و پسری نیسون باشد.

دوست‌داشتی‌های یکبار مصرف

فیلم هرچند که به ژانر وفادار است، اما نمی‌تواند از آن فراتر برود. در نتیجه ما مدام شاهد تکرار مداوم کلیشه‌ها هستیم. کلیشه‌هایی که فیلم را پیش‌بینی پذیر می‌کنند و باعث می‌شود تا مخاطب به عمق شخصیت‌ها نرسد و پرسوناهای فیلم در ذهنش ماندگار نشود.

همچنین فیلم گرچه سعی دارد تصویری خراب‌آباد از نیویورک نشان دهد، تصویری که اتفاقا در انجام وظیفه‌اش موفق است، اما نهایتا نمی‌تواند از قاب‌بندی‌های ساده فراتر برود و به گفت و گو با مخاطب بپردازد. گفت و گویی که در آن افقی بیشتر از یک فیلم سرگرم کننده را روشن کند.

البته باید ذکر کنیم که فیلم Run All night از ابتدا وعده‌ی یک اکشن بدون توقف و هیجان بالا را به ما می‌دهد و اتفاقا سر حرفش نیز باقی می‌ماند، در نتیجه شما در طی فیلم فرصت نفس کشیدن نیز پیدا نمی‌کنید و تا آخر با فیلم همراه می‌مانید. و این چیزی است که یک فیلم تریلر باید به آن وفادار باشد: اصالت همواره با هیجان است.