یادداشتی بر Heavy Rain؛ به یاد آرامش باران

بازی Heavy Rain یکی از بهترین آثار دیوید کیج است که حرف‌های زیادی برای گفتن دارد. در این مقاله، نگاهی به داستان این اثر می‌اندازیم.

باران، نوایی دلنشین دارد و بارش آن، فضایی زیبا، بویی دلپذیر و سکوتی عجیب را به همراه می‌آورند. این جمله را می‌توان توصیف زیبایی از باران دانست که با خواندنش تصاویری زیبا و آرام‌بخش در ذهن شکل می‌گیرد. حال زیبایی و دلپذیری آن را از یاد ببرید، سردی باران، ابرهای سیاه و فضای ترسناک تنهایی و غمی را که حاکم می‌سازد تصور کنید. این تصور قطعاً ناخوشایند است! اگر چنین چیزی را با موفقیت تصور کردید، پس می‌توان گفت به تا حدی Heavy Rain را درک کرده‌اید. در این شاهکار، زیبایی باران مورد نظر نیست بلکه برعکس، حتی صدای آن غم‌انگیز و دردناک است و نوید رنج و دردی را می‌دهد که بر زندگی ساده و شاد ایتن مارس (Ethan Mars) سایه انداخته است. با ورود به دنیای بازی Heavy Rain دیگر باران را چیزی خوشایند نمی‌دانید، بلکه بارش آن تنها درد و رنج بیشتری به بار آورده و میلی‌متر به میلی‌متر افزایش آن، استرس، ترس و غمی تحمل ناپذیر را در ایتن به وجود می‌آورد.

ابتدای بازی این گونه است. سعی کنید تا می‌توانید از زیبایی و رنگ‌های شاد آن لذت ببرید، زیرا دیگر چنین چیزی درکار نخواهد بود. حتی گرافیک بازی، نوید فضایی تاریک و سوگواری برای مصیبت پیش رو را دارد.

بازی شروعی ساده دارد، زندگیی عادی، فردی که به خوشبختی و آرامش در زندگی رسیده و طعم خوشبختی را چشیده است. بازی ما را با ایتن مارس آشنا می‌کند، فردی ساده که دو فرزند پسر داشته و زندگی خوش و سرشار از شادی را دارد. با شروع بازی، بایستی برای تولد پسرش خانه را آماده کرده و منتظر بازگشت همسرش و دو پسرش به خانه باشد. می‌توان ابتدای بازی Heavy Rain را به راستی سردترین و تاریک‌ترین بخش بازی دانست، زیرا بازی‌باز اصلاً فکر وقایعی را که در مدتی کوتاه بعد از آن رخ می‌دهد، ندارد. بعد از مراسم تولد، بازی یک روز دیگر را به نمایش می‌گذارد؛ ایتن و خانواده‌اش در مرکز خریدی هستند و ایتن مسئول مراقبت از پسر بزرگ‌ترش است. ناگهان پسرش به دنبال بادکنکش دویده و ایتن به دنبالش می‌رود. بازی در اینجا به آرامی به سمت سیاهی که در خود دارد پیش می‌رود، با بازی کردن این قسمت قطعاً احساسی ناخوشایند خواهید کرد زیرا آن گونه که بازی کم کم دچار تغییر می‌شود، حدس زدن اتفاقی ناگوار سخت نیست. پسر بزرگ ایتن به سمت خیابان به دنبال بادکنکش دویده و ماشینی با وی برخورد می‌کند! می‌توان این صحنه را از غریب‌ترین صحنه‌های تاریخ بازی‌های ویدئویی دانست. سکوتی عمیق، واکنش‌های ایتن از سر ناامیدی و گریه‌های همسرش که تازه فقط ظاهر فاجعه را نمایان می‌سازد. و سپس بازی به تاریکی می‌گراید، درست مانند زندگی نیتن که اصلاً نمی‌توانید تشخیص دهید کسی که بعد از فاجعه مرگ پسرش به شما نشان داده می‌شود، همان مرد خوشحال و خندان دقایقی پیش باشد!

اسکات شلبی (Scott Shelby)، مردی که احساس می‌شد کارآگاهی مصمم است که هیچ‌گاه حاضر نیست تسلیم شده و شکست را قبول کند. البته، این تنها پوششی بود برای مردی که با پوچی بزرگ شده، با پوچی زندگی کرده و با پوچی می‌میرد.

شخصیت‌های دیگری که در بازی Heavy Rain کنترل‌شان را به دست می‌گیرید و با آنان آشنا می‌شوید همان غمی را در چهره دارند که ایتن دارد، البته ممکن است به همان شدت نباشد زیرا شخصیت مدسن پیچ (Madison Paige) از شخصیت‌هایی است که صرفاً احساس خاصی در وی پیدا نمی‌شود و صرفاً به نظر می‌رسد دچار سردرگمی است. غیر از او، اسکات و نورمن جیدن (Norman Jayden) که یک مامور FBI است، احساس می‌شود سوگواری عجیبی در خود دارند. زمانی که شما کنترل نورمن را در دست دارید، همان احساس او را پیدا می‌کنید؛ با تمام وجود می‌خواهید قاتل عجیب و به ظاهر بی‌احساسی را بیابید که مسئول قتل کودکانی بی‌گناه است. جالب این است که گاهی اوقات همانند وی در اعمال قاتل سردرگم شده و سوالی به وجود می‌آید که اگر قاتل به راستی فردی بی‌احساس است که ممکن است حتی یک روانی نیز باشد، دلیل گذاشتن گل‌های ارکیده بر روی اجساد چیست؟ و یا چرا اجساد همگی غرق شده‌اند؟ همه چیز و همه نکات و ویژگی‌های این بازی خاص و هدفمند هستند و در پایان بازی به قدری این اهداف و خطی نامرئی که آنان را به هم ربط می‌دهد، برجسته می‌شود که تنها می‌توان دقایقی در جای خود میخکوب شده و سپس به تمجید از آن پرداخت.

نحوه داستان‌سرایی در بازی و توانایی انتخاب در آن، ویژگی است که بازی را بیش از هر چیزی متفاوت می‌کند. انتظار انتخاب دیالوگ‌ها و یا تصمیماتی بی‌اثر را نداشته باشید که امروزه در اکثر بازی‌های داستان محور به ویژگی اصلی تبدیل شده و سازندگان احساس می‌کنند که با دادن حق انتخابی کذب به بازی‌باز، کاری بی‌نظیر انجام داده‌اند! در این بازی، درست است که داستان و تمام لایه‌های آن از قبل شکل گرفته و بیشتر مانند یک فیلم سینمایی شما آن را طی می‌کنید، ولی جریان بازی، پایان آن و سرنوشت همه چیز در دستان انتخاب‌های بازی‌باز قرار دارد. احتمال این که دو فرد تجربه‌ای مشابه داشته باشد بسیار کم است زیرا بازی در تک تک لحظاتش تنشی عجیب را القاء می‌کند، تنشی که باعث می‌شود منطق از تصمیم‌گیری حذف شده و تنها احساس باقی بماند. سپس تصمیمات بر محور احساس بنا می‌شوند و هرکس بسته به شخصیت و خلق و خویش، بازی را جوری طی می‌کند که انتخاب کرده است. پایان بد و خوب در بازی وجود دارد، دیدن هر کدام بسته به تصمیم شما است و در این جا باز هم شاهد تفاوتی اساسی با اکثر بازی‌ها هستیم؛ اگر دقت کرده باشید بیشتر بازی‌ها تنها دو نوع تصمیم خوب و بد را در بیشتر تصمیم‌گیری‌ها در اختیار بازی‌باز می‌گذارند و بدیهی است که اگر تصمیم خوب را انتخاب کنید پس راهی درست را طی کرده و پایانی خوب می‌بینید و اگر تصمیم بد بگیرید، این جریان برعکس می‌شود. در بازی Heavy Rain چیزی به نام تصمیم خوب و بد وجود ندارد، تصمیمات صرفاً از روی احساس شما گرفته شده و نه از نظر منطقی و نه از نظر احساسی، هیچ‌کدام خوب یا بد مطلق نیستند! در این صورت است که پایانی که می‌بینید، صرفاً متناسب با خلق و خوی شما است، البته اگر اجازه داده باشید خلق و خوی‌تان در تجربه بازی یاری‌تان کند.

بازی Heavy Rain به هیچ‌وجه کاری نمی‌کند که احساس آرامش کنید، هر لحظه تنش و استرس‌تان بیشتر می‌شود. آیا حاضرید برای نجات جان فرزندتان، انگشت‌تان را قطع کنید؟!

امتحان‌هایی که قاتل از ایتن می‌گیرد، بسیار دردناک‌اند. البته، همگی آنان به خوبی عشق پدر به فرزندش را به نمایش می‌گذارند، از خوردن سم گرفته تا قطع انگشت و کشتن یک دلال! همگی کارهایی هستند که ثابت می‌کنند به راستی ایتن به فرزندش عشق می‌ورزد و بعد از مرگ پسر بزرگ‌ترش، هرکاری می‌کند تا جان تنها پسر باقی‌مانده‌اش حفظ کند. از طرفی دیگر، تمامی امتحان‌ها ریشه در ذهن قاتل و بدبختی‌هایی دارد که وی در زندگی کشیده و سختی‌هایی که با آنان روبرو شده است. در بازی Heavy Rain به راستی نمی‌توان گفت شخصیتی منفی وجود دارد، دیوید کیج کاری کرده است که زمانی که می‌فهمید قاتل کیست، از او متنفر نمی‌شوید و حتی او را درک می‌کنید. حال بیاید بر روی قاتل تمرکز کنیم، اسکات شلبی مردی که به ظاهر بسیار محترم، مهربان و مصمم به نظر می‌رسد و کارهای زیادی برای پیدا کردن قاتل می‌کند. البته لحظات پایانی بازی کاری می‌کند که باور کنید تمامی این‌ها ساختگی بوده، ولی اینجا درون بازی نیست. بیاید به راستی فکر کنیم، تمامی آن کارها ساختگی بود؟ مراقبت از بچه‌ای کوچک، جلوگیری از دزدی کردن جوانی که در زندگی همه چیزش را از دست داده، به راستی این‌ها را یک قاتل بی‌احساس و سرد که کودکان را می‌کشد، می‌تواند انجام دهد؟ قطعاً جواب خیر است!

بازی Heavy Rain بی‌رحم است، مخصوصاً در مورد اسکات. این بازی، ابتدا آن چه که واقعاً درون وی است را نمایش می‌دهد و سپس دلایل و اتفاقاتی که از وی یک قاتل ساخته است!

بازی Heavy Rain درست است که انگشت اتهام را به سمت یکی از شخصیت‌هایی می‌گیرد که حتی احساس نیز نمی‌کردید وی ممکن است قاتل کودکان باشد؛ ولی همچنان نمی‌خواهد که او را مقصر اصلی اتفاقات رخ داده بدانید. این ساختار چه در میان بازی‌های ویدئویی و چه در میان فیلم‌های سینما ساختاری کاملاً نو است. شخصیت‌پردازی اسکات، تنها یک شخصیت‌پردازی ساده نیست و خود وی نیز شخصیتی گذرا و فراموش شدنی نیست. کسانی که Heavy Rain را بازی کرده‌اند، هرگز ممکن نیست اسکات را فراموش کنند، زیرا وی یکی از متفاوت‌ترین شخصیت‌هایی است که دیده‌اید. لحظه‌ای فکر کنید که پدرش مست نمی‌بود و کمی به فرزندانش اهمیت می‌داد و به کمک اسکات و برادرش می‌آمد، قطعاً وی به قاتلی تبدیل نمی‌شد که از شدت ناامیدی و نبود هیچ فردی در زندگی‌اش به کشتن کودکانی بی‌گناه روی آورده تا پدران آنان را امتحان کند. البته انتخاب با خودتان است، می‌توانید در نقش ایتن هیچکدام از امتحان‌های اسکات را انجام ندهید، ولی به راستی می‌شود بعد از پایان بازی شرمنده نشد؟ می‌شود احساس تنفر از خود نداشت؟ این کار، برابر با همان کاری است که پدر اسکات انجام داد، اهمیت ندادن به فرزندانش که عضوی از وجودش هستند!

در پایان بایستی گفت که Heavy Rain اگر برترین اثر دیوید کیج افسانه‌ای نباشد، قطعاً قابل درک‌ترین و رئال‌ترین اثر وی است. بازی Heavy Rain مانند Fahrenheit نیست که فانتزی و جادو در آن وجود داشته باشد، یا Beyond Two Souls نیست که ارواح و نیروهای ماورایی در داستان دخیل باشند؛ این اثر صرفاً درامی کاملاً ساده است که ممکن است در گوشه و کنار جهان هر روز شاهدش باشیم و این همان حقیقتی است که این اثر را به بازی ترسناک و متفاوت تبدیل می‌کند و بر ارزش آن بسیار می‌افزاید.