در حاشیه: وقتی کرم‌ها هم کرم می‌ریزند؛ ماجرای کاریکاتور شدن گیمرها

حواشی روزهای اخیر دنیای ویدئو گیم این بهانه را به دست ما داد تا نهایتا یادداشتی در وصف اوضاع نابسامان حوزه‌های خبری به رشته تحریر بیاوریم. لگدی که حالا به رسانه می‌زنیم  احتمالا درد دارد. با ما همراه باشید.

اصلا به قول اهل دلش، رسانه‌ای که رسالت قلم نمی‌شناسد را چه به زیست جانوری و گونه‌های حیات وحشش؟ مثل این می‌ماند که یک شاعر در زمینه زیست جانوری، علی الخصوص گونه‌های خزنده و مارموزی نظیر کرم‌ها اظهار نظر کند. یا فرضا کجا دیده‌اید که یک مهندس کامپیوتر در خصوص هواشناسی، تخیلات محترمه را در آستین مخاطب گرامی و نه دیگر نقاطش فرو بنماید؟ مخاطب چنین اشخاصی لابد زیرلب می‌گویند؛ بیا برو مرد مومن کم دو بیتی بگو. البته در رسانه ما گونه‌های عجیب و غریبی که مدرک «فوق لیسانس بازی‌شناسی» دارند گهگاهی می‌آیند و نظریه پردازی می‌کنند؛ بماند که گوگل در جواب جستجوی «لیسانس بازی‌شناسی چیست و چه کرد؟» می‌گوید «بیا برو نفتت رو غنی کن بابا» چون فی الواقع همچین ادعایی حداقل در کهکشان راه شیری صحت نداشته و شخصا از طرف جامعه ویدئو گیمی ایران همچین شایعه‌ای را تکذیب می‌کنم. آیا نباید در چنین رسانه‌ای را گِل گرفت؟ نباید جوری زد که نقاش‌ها و شاعرهای محترمه عین آدامس خرسی کش بیایند؟ آیا نباید به شصت و شش روش کشف نشده آن را کن فیکن کرد؟ و این مقدمه تازه حکم باد معده‌ای را دارد که کم کم تبدیل به عملیات دفع شماره ۳ می‌شود. برو که رفتیم!

حکایت داریم عقل نداشته را رنجی نیست!

بچه‌تر که بودیم وقتی در یک مجلس پای‌مان را دراز کرده یا بدون اجازه میوه‌ای از سبد برمی‌داشتیم و خلاصه هر جسارتی که نباید را می‌کردیم، بزرگتر‌ها ابرو خم می‌کردند و خطاب به ما می‌گفتند «عقل نباشد جان در عذاب است». آن دوره نمی‌فهمیدیم که میوه‌های وسط مجلس کاملا دکوری‌اند و خریده نشده‌اند که خورده شوند؛ صرفا برای این هستند که دیگران بفهمند ما هم در خانه موز داریم. یا مثلا نمی‌دانستیم که ژست‌های لاتی بزرگ‌ترها در نوع نشستن و بخوانید لم دادن عیب نیست، دراز بودن پای ما عیب است. ما حتی نمی‌دانستیم که خندیدن به رفتار و طرز تفکر ابلهانه جمع هم جرم است؛ اصلا یک بچه چرا باید نیشش باز باشد؟ می‌گفتیم می‌خواهیم در آینده خلبان شویم که به یک‌باره بزرگ‌ترها لطف می‌کردند و خنده‌های‌شان را زیر سیبیل یا دستشان پنهان می‌کردند. بزرگ‌ها عقیده داشتند که کشتن آرزوهای یک کودک در کودکی کلاس دارد و نشان از منزلت فکری آن‌ها است. دریغ از آن که شخصیت آن کودک مفلوک را قتل عام می‌کند. معلوم است که بزرگ‌ها بیشتر می‌فهمند، وقتی در صحن همان مجلس صدای بابا می‌شود فریادی بر سر فرزند که جعبه سیگارم کو؟ بچگی برای ما تعریف شد در دو واژه «تحقیر» و «تعهد به بزرگ‌ترها». از آن روز به مجالس دیگری پناه بردیم. چند مرتبه‌ای که به دور خورشید چرخیدیم و نام‌مان شد نوجوان، تازه فهمیدیم که ای داد بی‌داد! فعالیت‌های یک نوجوان به تحصیل و تعهد و همچنان تحقیر خلاصه می‌شود. مراحل رشد و کامیابی یک کودم در جهان سوم به این شکل است که شما از کودکی ناگهان پیر می‌شوی؛ اصلا جوان و نوجوان نداریم ما! در همین دوره که اوج شکوفایی خلاقیت و هنر آدمی است، ما مشغول خدمت مقدس سربازی و البته شغل‌های آزاد کم حقوقیم. اوج آزادی‌مان این بود که دکتر شویم یا مهندس؛ خیلی‌های‌مان به دود و نباید‌های روزگار پناه بردند. همینجور که به دور خورشید می‌چرخیدیم، دنیا و علم و صنعت پیشرفته‌تر و رعب‌آورتر می‌شدند. در این میان مردم‌ ما همچنان در مقابل فهمیدن از خود مقاومت نشان می‌دهند. حالا که دیگر خواسته یا ناخواسته «جوان»یم، خوب می‌دانیم که عقل نداشته را رنجی نیست. بلکه عقل باشد جان در عذاب است.

سلام می‌کنم به آن خبرگذاری محترمی که این روزها بیشتر کاریکاتور می‌گذارد تا خبر. زبانم لال به هرحال باید به یک نحوی سر ماجرا را از گرانی و اعتراض‌های گذشته به موضوعات کوچکی نظیر همین کاریکاتور توهین آمیز کج کنند؛ تخم مرغ و بنزین و یک سری چیزهای دیگر و در صدر آن قیمت ارز الکترونیک به شکل عجیب و غریبی گران‌تر شد و رفت پی کارش. ما قبلا می‌دانستیم که تحریم‌ها کمر دولت را خم کرده است و تولید ملی انشالله در طول ده سال آینده یک چند صدمِ درصدی به تورم کمک می‌کند، اما نمی‌دانستیم که دیگر مرغ‌ها هم با ما میانه خوبی ندارند. مرغ تخم مرغ نمی‌گذارد، دیگر نفت که مال خودمان است! اصلا بگذریم اقا رسانه ویدئو گیمی را چه به همچین حرف‌ها. این روزها کار رسانه شده بود لینک کردن خبرهایی با تیتر «تلگرام رفع فیلتر شد» و سپس تکذیب کردنش. اما خب همه جا که اینطور نیست؟ نمونه‌هایی نظیر تسنیم که همیشه در حاشیه تشریف دارند، لطف کرده و این‌بار طبع شاعرانه و دو‌بیتی‌گونه‌شان را نثار گیمرهای مفلوک این مرز و بوم کرده‌اند. تا قبل از آن به ما ربطی نداشت، ولی وقتی پای ویدئو گیم وسط باشد دیگر گردن ما رگ به رگ می‌گردد و غیرتی می‌شویم. ما با رسانه‌ای مانند تسنیم تعارفی نداریم و اگر حرفی باشد، در ادامه خواهید شنید.

کرم از خود درخت است

اساسا زندگی ما ایرانی‌ها با کرم رابطه فیس تو فیس دارد. مثلا می‌رویم بقالی محل، یک کیلو سیب می‌خریم و می‌آوریم خانه می‌بینیم ای دل غافل؛ از قضا یک سبد سیب سر جمع بیست گرم هم محتوا نبوده و آن یک کیلویی که ترازو نشان می‌داد را کرم نوش جان کرده است. نمونه داشته‌ایم طرف  با جف‌پا می‌رود در صورت یک بنده خدا، جوری که شماره پای پوتین آقازاده در پیشانی‌اش جا می‌افتد و تهش در جواب می‌گویند؛ کرم نریز بابا! تخم مرغ گران می‌شود، مسئولان می‌گویند کرم از مرغ است، تخم نمی‌گذارد ما چه کنیم؟ حق هم دارند خب مرغ است نمی‌فهمد. خلاصه زندگی ما خواسته یا نا خواسته با گونه‌ای از کرم پیوند خورده است. اما یک گونه جدیدی که این روزها سر زبان‌ها افتاد، من و شماییم. کرم همیشه از خود درخت است. دقیقا هم‌زمان با فیلتر شدن تلگرام، به نظر می‌رسد که خبرگذاری‌های ایرانی دسترسی مستقیم به این پیام‌رسان فلان فلان شده داشته و بهتر است بگوییم، ساقی‌شان خوب است (در این مورد به خصوص ساقی به آن غرب‌زدهِ مفلوکی گویند که ابزارهای تغییر آی پی را در آستین اهل دلش فرو می‌کنند). چرا که خبر به ما رسانه‌ای‌ها نرسیده‌ آن‌ها تیترش کرده‌اند و بساط بشکاف و بدوز راه انداخته‌اند. اولا ابزارهای تغییر آی پی حداقل مال اهل رسانه نیست و صاحبش هرکه باشد شما تسنیمی‌ها که نباید باشید. از حاشیه بگذریم آقا… خلاصه‌اش این شد که یکی از همین روزهای گذشته، طبق معمول در فضای مجازی ول می‌چرخیدیم که ناگهان تصویری مصداق جامپ اسکرهای بازی آنتیل داون برق از سرمان پراند. آن کاریکاتوریست محترمی که ما را کشید و احتمالا یک چهارم ایرانی‌ها را هم، باید بداند ما او را سرزنش نمی‌کنیم؛ ما به عنوان کسی که هیچ حقوقی در جامعه ندارد (چه در قالب یک جوان یا نوجوان و چه در قالب گیمر)، بی‌جا کرده‌ایم که در خصوص فیلترینگ و محدودیت‌های اخیر اعتراض کرده‌ایم. همین که تا الان می‌توانید در سرورهای پر از لگ بازی‌ها ول بچرخید، بروید خوشحال باشید و شعار تا ۱۴۰۰ با روحانی سر دهید. اصلا جوان ایرانی یا باید سرش در کتاب باشد یا وسط پادگان درحال سینه‌خیز رفتن. گیم و ویدئو گیم دیگر چه صیغه‌ای است که حالا مد کرده‌اید. نخندید کاملا جدی می‌گویم.

ماجرای این کاریکاتور که بهانه اصلی ما برای نگارش این مقاله است، بر می‌گردد به زمانی که بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای در اقدامی کاملا خودجوش و به دور از چشم بازیکنان، دو مساله را در شورای خود به تصویب رساند. اولین قانون وقتی رسانه‌ای شد به حدی مبهم بود که جمعیتی از گیمران مفلوک و کرم‌گونه ایرانی، پندانشتند ای داد بی‌داد قرار است به گرانی کمک شود. موضوع دریافت عوارض که بعدا توسط رئیس بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای کاملا تکذیب شد و ماجرا هم ختم به خیر. حد فاصل تکذیب شدن تصورات جمعی از بازیکنان تا تصویب شدن این قوانین در حوزه ویدئو گیم را یک نگرانی جمعی تشکیل داد؛ نگرانی‌هایی که حاکی از فیلتر شدن سرور بازی‌های بزرگ و البته گران‌تر شدن آن‌ها در ازای دریافت عوارض بود. حالا که بنیاد عملا سوء برداشت‌ها را تکذیب کرده است، خبرگذاری ظاهرا محترمی مانند تسنیم گروهی که برای این گرانی احتمالی نگران بوده‌اند به شکل عجیبی مورد تمسخر قرار می‌دهد.  چنان چه که می‌بینید در مرکز این تصویر یک کرم وجود دارد و در فاصله‌ای نچندان دور با خط درشت و خوانا نوشته شده «گیمر گونه در خطر نگرانی». گرچه ما نفهمیدیم چرا کرم. همینطور که دقت می‌کنید کرم ماجرا کلاه بر سر دارد که خب ما پیشتر بر سر دزدان دریایی دیده بودیم و حالا چگونه بر سر انگل حاضر در وسط ماجرا قرار گرفته خدا عالم است، اما سرنخ‌های ما می‌گوید این کاریکاتوریست معلوم الحال تصمیم داشته ما را به گروهی از دزدها و موجودات بی‌ارزش جامعه تشابه دهد. البته خدا کند سوء برداشت باشد. که اگر سوء برداشت است پیشاپیش به دلیل آپرکات‌ها و زیرزانو‌ها و صدالبته کف‌گرگی‌هایی که در ادامه تسنیم دریافت خواهد کرد عذرخواه و متاسفیم.

اولا که یا بایستی کور باشید که گرانی‌ها و دلیل نگرانی گیمرها را نبینید، یا اینکه بالاخانه‌ را زیر قیمت بازار اجاره داده‌اید. مثلا تصویری که در همین بالا می‌بینید، قیمت کنسولی را نشان می‌دهد که در خارج از کشور تنها ۱۶۰ دلار قیمت دارد و فروشگاهی مانند دیجی‌کالا در کمال بی‌انصافی بر روی آن برچسب یک میلیون تومانی زده است. جالب این است که نسخه نسل هشتمی کنسول سونی در همین فروشگاه با دویست هزار تومان اختلاف قیمت فروش می‌رود و کاسب ماجرا که بوده نمی‌دانیم، اما شک نداریم که ریاضی را با تک‌ماده قبول شده است. مردم ما همین حالا به واسطه عدم وجود نظارت بر روی بازار سخت افزار، اکثر محصولات روز دنیا را با ۲ الی ۴ برابر قیمت خریداری می‌کنند و در بهترین حالت که جمعه سیاه باشد، شما می‌توانید محصولات دنیای سخت افزار و کنسول‌ها را با قیمتی نسبتا عادلانه خریداری کنید. نظارتی که بر سر بازار سخت افزار وجود ندارد، در خصوص بازی‌های ویدئویی بسیار بدتر است. یعنی عملا محبوبیت تنها دلیل قیمتی است که در فروشگاه‌ها بر روی یک بازی می‌زنند. تصور کنید که فردا بازی God Of War به صورت جهانی عرضه شود؛ فروشگاه‌های ایرانی محصولی که شصت دلار قیمت دارد را به مبلغ سی صد و چهل هزارتومان می‌فروشند و تنها دلیل این گرانی نیز، God Of War بودنِ محصول مدنظر است. چرا که این بازی محبوبیت دارد و مردم هم چون سال‌ها انتظار کشیده‌اند، برای تجربه در روز اول انتشار همچین قیمتی را تقبل می‌کنند. حالا تصور کنید که بیانیه‌های گذشته خبر از گران‌تر شدن همین بازی‌ها می‌داد و گیمرها که گویا حق اعتراض نداشتند در این میان مورد تمسخر کاریکاتوریست محترم قرار گرفتند. قضاوتش با شما…

تسنیم جان ببخش به خاطر آن که از جهان وحشی اطرافم‌مان فاصله گرفته‌ایم و به دنیایی پناه برده‌ایم که پر از حرف‌های شنیدنی است. لااقل اینجا ثروت، محبت، آزادی، خوشبختی، غم و اندوه، عشق و علاقه، سرگمی، هدف و هزاران چیز دیگر سهمیه بندی نمی‌شود. اینجا آقازاده‌ها همان سهمی را از دنیای‌مان دارند که ما گردن شکسته‌ها داریم. ما تخیلاتمان را اینگونه تجربه می‌کنیم، وقتی در اوج حقارت جامعه ما را محکوم به نیستی کرده است. همان جامعه که جایگاهی برای نوجوان و جوان‌هایش در نظر نمی‌گیرید. ماه‌ها پیش در یکی از مقدمه‌هایم گفتم، حرف ما قلم‌شکسته‌ها و گیمرهای ایرانی را کسی گوش نمی‌دهد؛ لااقل در این فقر فرهنگی هستند کسانی که کتابی را به شوق دیدن عکس‌های ورق بزنند. لذا ما گیمرها نویسندگان خوبی هستیم.

معرفی می‌کنم. قطعه‌ای که مشاهده می‌کنید مدل GeForce GTX 1080 Ti GAMING X 11G است و برای سیستم‌های پیشرفته گیمینگ پیشنهاد می‌شود. قیمت GTX 1080ti در کشورمان طی دو هفته از سه میلیون و هفتصد هزارتومان به هفت میلیون تومان افزایش یافت. قیمتی که حتی تورم هم نمی‌تواند میزان رشد آن را توجیه کند. چه کسانی مسئول این نوسان و رشد عجیب قیمت‌ سخت افزار هستند؟ فروشندگان؟

برای مایی که تهران زندگی می‌کنیم، نزدیک به یک ماه پیش زلزله آمد. در مسیرم از پدرهایی می‌شنیدم که قبل از هر چیزی خم شدند و کمرشان را سقف روی سر فرزندشان کردند و به کودکشان شانس زندگی دادند؛ خدا را شکر که پدر استثنا شد و نمرد تا تهران لباس سیاه بر تن نکند! البته که چنین اقبالی نصیب هم‌وطنان عزیز کرمانشاهی‌مان نشد. حیف، از سمیم قلبمان حیف… این روزها مردم بازیچه دست سرنوشت شده‌اند؛ به ما می‌گویند هر چه خدا خواست همان می‌شود. جالب است، حتی آن‌هایی که با تمام وجود سرنوشت را پذیرفته‌اند هنگام عبور از خیابان هر دو سوی آن را نگاه می‌کنند. تسنیم جان، لااقل ما کرم‌های روزگار روی هم رفته دو جفت کلیه، چند عدد دست و پا و احتمالا دو تا چشم نیستیم. بابت آن عذرخواهی می‌کنیم؛ خلقت‌مان اینگونه است. اما لااقل روده راست داریم، شعور و فرهنگ داریم و خوب می‌دانیم که عمرمان به اندازه همین جمله کوتاه است. حالا هم که کاریکاتورمان کردند؛ نور علی نور! ما نویسنده‌ها و خبرنگارهای رسانه حرف هم را خوب می‌فهمیم. نگذارید ملتی که تاکنون به دشنام‌های شما و امثال‌تان سکوت کرده و پیش خود گفته‌اند «جواب عده‌ای خاموشی‌ست» چنین تعبیر شود که «سکوت به معنای رضایت است». عصبانی کردن ما کرم‌ها به نفع هیچ کس نیست. رسانه خیلی زودتر از این‌ها می‌بایست در مقابل اجنبی‌هایی نظیر شما ایستادگی می‌کرد که امثالهم پسفردا نیایند و مستندی مصداق بیراهه به خوردمان ندهند؛ چنین لغمه‌هایی نهایتا در گلوی مخاطب گیر می‌کند. در این لحظه است که کرم‌ها هم کرم می‌ریزند.

از طرف یک کرم خاکی، راست روده و ظاهرا یکی از معضلات جامعه…