در تاریخ کارت‌های گرافیک، برخی رقابت‌ها افسانه‌ای می‌شوند. دوئل بین Radeon RX 6900 XT، پرچمدار گیمینگ AMD، و GeForce RTX 3090، تایتان بی‌رقیب انویدیا، یکی از همین نبردهاست. یکی با تمرکز بر ارائه بهترین عملکرد گیمینگ پا به میدان گذاشت و دیگری با ۲۴ گیگابایت VRAM، مرز بین کارت گیمینگ و ایستگاه کاری را جابجا کرد.
امروز در سال ۲۰۲۵ که هر دو با قیمت‌های جذاب در بازار دست دوم یافت می‌شوند، این سوال مهم‌تر از همیشه است: کدام قهرمان برای شما مناسب‌تر است؟ تستوبازی به عنوان مرجع تخصصی کارت گرافیک دست دوم، با مهلت تست ۷ روزه، شما را در این انتخاب بزرگ یاری می‌کند.
معماری و مشخصات فنی: RDNA 2 در برابر Ampere
در قلب این دو کارت گرافیک، دو فلسفه مهندسی متفاوت از دو رقیب دیرینه قرار دارد.
- AMD Radeon RX 6900 XT: این کارت، اوج معماری RDNA 2 با لیتوگرافی ۷ نانومتری است. AMD با تمرکز بر سرعت کلاک بالا، بهره‌وری انرژی و معرفی فناوری Infinity Cache (یک حافظه کش ۱۲۸ مگابایتی بسیار سریع) توانست عملکرد فوق‌العاده‌ای را در پردازش‌های سنتی (Rasterization) ارائه دهد. این کارت به ۱۶ گیگابایت حافظه GDDR6 مجهز شده است.
- NVIDIA GeForce RTX 3090: این هیولا، نهایت قدرت معماری Ampere با لیتوگرافی ۸ نانومتری سامسونگ است. با داشتن ۱۰۴۹۶ هسته CUDA، هسته‌های RT نسل دوم و هسته‌های Tensor نسل سوم، ۳۰۹۰ برای هر چالشی آماده بود. اما شاخصه اصلی آن، ۲۴ گیگابایت حافظه GDDR6X بود که آن را به گزینه‌ای بی‌بدیل برای کارهای حرفه‌ای و گیمینگ ۸K تبدیل می‌کرد.
عملکرد خام در بازی (Rasterization): دوئلی بسیار نزدیک
وقتی Ray Tracing و DLSS/FSR را از معادله خارج کنیم و صرفاً به قدرت خام کارت‌ها در اجرای بازی‌ها بپردازیم، رقابت به طرز شگفت‌آوری نزدیک است. در رزولوشن‌های ۱۰۸۰p و ۱۴۴۰p، کارت RX 6900 XT به لطف کلاک اسپید بالاتر و Infinity Cache، در بسیاری از بازی‌ها عملکردی برابر یا حتی کمی بهتر از RTX 3090 دارد. با رفتن به سمت رزولوشن ۴K، پهنای باند حافظه بیشتر و قدرت پردازشی بالاتر RTX 3090 به آن برتری جزئی (حدود ۵ تا ۱۰ درصد) می‌دهد. برای یک گیمر خالص که در ۱۴۴۰p بازی می‌کند، خرید کارت گرافیک ۶۹۰۰xt می‌تواند یک انتخاب هوشمندانه و بسیار به‌صرفه باشد.
آزمون Ray Tracing و DLSS/FSR: برتری اکوسیستم انویدیا
اینجا میدان نبردی است که RTX 3090 برتری خود را به نمایش می‌گذارد.
- رهگیری پرتو (Ray Tracing): سخت‌افزار اختصاصی انویدیا (هسته‌های RT نسل دوم) در پردازش‌های سنگین Ray Tracing به مراتب بالغ‌تر و کارآمدتر از راه‌حل AMD در معماری RDNA 2 است. در نتیجه، هنگام فعال‌سازی این قابلیت، RTX 3090 تجربه‌ای روان‌تر و با افت فریم کمتر ارائه می‌دهد.
- DLSS در برابر FSR: فناوری Deep Learning Super Sampling یا DLSS 2.0، برگ برنده اصلی انویدیاست. این فناوری با استفاده از هوش مصنوعی و هسته‌های Tensor، کیفیت تصویری خارق‌العاده را با نرخ فریم بسیار بالاتر ممکن می‌سازد و از نظر کیفیت تصویر، همچنان یک گام جلوتر از FSR 2.0 AMD قرار دارد.
جدول مقایسه عملکرد RTX 3090 و RX 6900XT در ۱۰ بازی روز (رزولوشن ۴K، بالاترین تنظیمات)
برای درک بهتر تفاوت‌ها، جدول زیر میانگین نرخ فریم این دو کارت را در ۱۰ بازی پرطرفدار نمایش می‌دهد. این جدول به راحتی قابل کپی و انتقال به گوگل شیت است.
| بازی | AMD Radeon RX 6900 XT (میانگین FPS) | NVIDIA GeForce RTX 3090 (میانگین FPS) |
| Cyberpunk 2077 (RT Off) | ۷۰ | ۷۵ |
| Cyberpunk 2077 (RT Ultra + FSR/DLSS Q) | ۴۵ | ۷۰ |
| Red Dead Redemption 2 | ۹۲ | ۹۰ |
| Alan Wake 2 (RT High + FSR/DLSS Q) | ۳۵ | ۵۸ |
| Call of Duty: Warzone | ۱۳۰ | ۱۳۵ |
| Starfield | ۶۸ | ۷۲ |
| Baldur’s Gate 3 | ۱۰۵ | ۱۰۰ |
| The Witcher 3 (Next-Gen, RT On) | ۵۰ | ۷۰ |
| Forza Horizon 5 | ۱۳۰ | ۱۲۸ |
| Microsoft Flight Simulator | ۷۰ | ۷۵ |
عملکرد در تولید محتوا: قلمرو پادشاهی VRAM
اگر در گیمینگ رقابت نزدیک بود، در حوزه تولید محتوای حرفه‌ای، RTX 3090 پادشاه بلامنازع است. حافظه عظیم ۲۴ گیگابایتی آن، این کارت را به ابزاری بی‌بدیل برای متخصصان تبدیل کرده است.
- رندرینگ سه‌بعدی و جلوه‌های ویژه: کار با صحنه‌های بسیار پیچیده با بافت‌های ۸K در Blender، OctaneRender و V-Ray.
- ویرایش ویدئو ۸K و بالاتر: تدوین روان و بدون وقفه تایم‌لاین‌های پیچیده با فایل‌های ویدئویی ۸K RAW در DaVinci Resolve.
- هوش مصنوعی و علم داده: آموزش مدل‌های بزرگ هوش مصنوعی که به حجم عظیمی از VRAM نیاز دارند. با در نظر گرفتن قیمت کارت گرافیک ۳۰۹۰ در بازار دست دوم، این کارت برای کاربران حرفه‌ای یک سرمایه‌گذاری بی‌نظیر است.
جدول مقایسه عملکرد در نرم افزارهای حرفه‌ای
| نرم‌افزار / بنچمارک | AMD Radeon RX 6900 XT (امتیاز/زمان) | NVIDIA GeForce RTX 3090 (امتیاز/زمان) |
| PugetBench for Premiere Pro | ~۹۵۰ امتیاز | ~۱۲۰۰ امتیاز |
| PugetBench for DaVinci Resolve | ~۱۷۵۰ امتیاز | ~۲۱۵۰ امتیاز |
| Blender (Monster Scene Render) | ~۱۸۵۰ امتیاز | ~۴۱۵۰ امتیاز |
| V-Ray 5 (GPU RTX Benchmark) | N/A | ~۲۲۵۰ امتیاز |
مصرف برق، قیمت و ارزش خرید نهایی
RTX 3090 با توان مصرفی ۳۵۰ وات، یک کارت پرمصرف است، در حالی که RX 6900 XT با توان ۳۰۰ وات، کمی بهینه‌تر عمل می‌کند. این تفاوت به معنای نیاز به پاور کمی ضعیف‌تر و تولید حرارت کمتر برای کارت AMD است. از نظر ارزش خرید، داستان پیچیده می‌شود. برای یک گیمر خالص، RX 6900 XT با قیمت پایین‌تر در بازار دست دوم، ارزش خرید بالاتری در عملکرد به ازای هر دلار ارائه می‌دهد. اما برای یک تولیدکننده محتوا، برتری مطلق RTX 3090 در نرم‌افزارهای حرفه‌ای، پرداخت هزینه بیشتر را کاملاً توجیه می‌کند.
جمع بندی نهایی: گیمر خالص یا خالق حرفه‌ای؟
انتخاب بین این دو غول نسل قبل، کاملاً به کاربری شما بستگی دارد. اگر اولویت اول و آخر شما گیمینگ با عملکرد خام بالا است و کمتر به Ray Tracing اهمیت می‌دهید، RX 6900 XT یک انتخاب فوق‌العاده با ارزش خرید بالاست. اما اگر یک تولیدکننده محتوای حرفه‌ای هستید، با رندرهای سنگین سروکار دارید، یا به دنبال بهترین تجربه Ray Tracing و DLSS هستید، RTX 3090 با ۲۴ گیگابایت VRAM همچنان یک تایتان بی‌رقیب است. برای یک خرید امن و هوشمندانه، به مرجع تخصصی تستوبازی مراجعه کنید و از مهلت تست ۷ روزه و ضمانت اصالت کالا بهره‌مند شوید.
سوالات متداول
۱. آیا ۱۶ گیگابایت VRAM کارت ۶۹۰۰XT برای گیمینگ کافی است؟ بله، ۱۶ گیگابایت VRAM برای گیمینگ در رزولوشن ۴K در حال حاضر و تا چند سال آینده در اکثر بازی‌ها کاملاً کافی و حتی فراتر از نیاز است.
۲. کدام کارت برای استریمینگ مناسب‌تر است؟ RTX 3090 به دلیل داشتن انکودر سخت‌افزاری NVENC که عملکرد بسیار بهتری دارد و بار کمتری روی سیستم می‌گذارد، گزینه برتر برای استریمرها است.
۳. به چه پاوری برای این کارت‌ها نیاز دارم؟ برای RX 6900 XT یک پاور باکیفیت ۷۵۰ وات توصیه می‌شود، در حالی که برای RTX 3090 حداقل به یک منبع تغذیه ۸۵۰ واتی معتبر نیاز دارید.
۴. آیا تفاوت عملکرد گیمینگ این دو کارت با چشم قابل تشخیص است؟ در عملکرد خام و بدون Ray Tracing، تفاوت بسیار ناچیز و عملاً غیرقابل تشخیص است. اما با فعال کردن Ray Tracing، برتری ۳۰۹۰ محسوس خواهد بود.
۵. در بازار دست دوم کدام یک ارزش خرید بیشتری دارد؟ برای گیمرها، ۶۹۰۰XT. برای تولیدکنندگان محتوا و کاربران حرفه‌ای که به VRAM و عملکرد CUDA نیاز دارند، ۳۰۹۰ ارزش خرید بسیار بالاتری دارد.
