یادداشتی بر انیمیشن Incredibles 2 ؛ خوب یا کلیشه‌ای؟

انیمیشن Incredibles 2 که پس از ۱۴ سال انتظار همه ما بر روی پرده سینما رفت، قسمت دوم انیمیشن The Incredibles بود. اما آیا ۱۴ سال انتظار ارزشش را داشت؟‌

قسمت اول این انیمیشن که در سال ۲۰۰۴ برای اولین بار بر روی پرده سینما رفته بود، داستان یک خانواده پنج نفری از ابرقهرمانان را به تصویر می‌کشید. تمرکز داستان روی «باب پار»‌ (Bob Parr) ملقب به «آقای شگفت‌انگیز» (Mr. Incredible)، پدر این خانواده، بود که به سبک ابرقهرمانان دهه ۵۰ آمریکا در شهر پرسه زده و شخصا با جرم و جنایت مبارزه می‌کرد و جان شهروندان بی‌گناه را نجات می‌داد. اما در نهایت، این ماموریت‌های خودسرانه آقای شگفت‌انگیز و عملیات‌های غیرقانونی ابرقهرمانان دیگر باعث شد که فعالیت‌های همه ابرقهرمانان غیرقانونی اعلام شود و جلوی آن‌ها گرفته شود. در ادامه فیلم اول می‌بینیم که آقای شگفت‌انگیز از نجات مردم و کمک به آن‌ها دست کشیده و در یک دفتر نمایندگی بیمه کار می‌کند و یک زندگی همانند باقی مردم عادی آغاز می‌کند. در کنار شخصیت باب، «الاستیگرل» (Elastigirl) یا «هلن پار» (Helen Parr) را داریم که او نیز زمانی همانند باب یک ابرقهرمان بود و حالا به همراه باب و سه فرزندشان «ویولت» (Violet)، «دش» (Dash) و «جک-جک» (Jack-Jack) که آن‌ها نیز قابلیت‌ها ابرقهرمانی دارند، همگی یک خانواده عادی و نرمال را تشکیل می‌دهند. در ادامه داستان فیلم The Incredibles به طور خلاصه، می‌بینیم که باب و خانواده‌اش کم‌کم به دنیای ابرقهرمانی بازگشته و علی‌رغم ممنوعیت استفاده از قدرت‌هایشان، به ماموریت‌هایی می‌روند که در نهایت خانواده‌شان را به هم نزدیک‌تر کرده و باب، هلن و دوست آن‌ها یعنی «فروزون» (Frozone) را به روزهای قدیمی و پرخاطره ابرقهرمانیشان بازمی‌گرداند و با دشمن مشترکشان مبارزه کرده و باری دیگر دنیا را نجات می‌دهند.

آخرین صحنه‌ای که پیش از پایان فیلم اول می‌بینم، لحظه ورود شخصیت منفی «آندرماینر» (Underminer) است و خانواده پار که ماسک‌های ابرقهرمانی خود را به صورت زده و آماده مبارزه با دشمن شرور جدیدشان می‌شوند. احتمالا برایتان جالب بود که وقتی به تماشای انیمیشن Incredibles 2 نشسته بودید، با وجود این که فاصله بین اولین انیمیشن و اثر دوم آن ۱۴ سال بود، اما اولین صحنه انیمیشن Incredibles 2 آن را به آخرین صحنه The Incredibles مرتبط می‌کرد.

در انیمیشن Incredibles 2 «کریگ تی نلسون» (Craig T. Nelson) در نقش باب پار، «هالی هانتر» (Holly Hunter) در نقش هلن پار، «ساموئل ال. جکسون» (Samuel L. Jackson) در نقش فروزون، «هاک میلنر» (Huck Milner) در نقش دش و «سارا واول» (Sarah Vowell) در نقش وایولت صداپیشگی کرده بودند. شاید برایتان جالب باشد که بدانید با در نظر گرفتن این که ساخت این انیمیشن ۱۴ سال به طول انجامیده بود، اما صداگذاران شخصیت‌های آن همان‌هایی بودند که در اولین انیمیشن صداپیشگی شخصیت‌ها را برعهده داشتند. با استثنای صداگذار نقش دش که در اولین اثر «اسپنسر فاکس» (Spencer Fox) بود که با گذشت ۱۴ سال طبیعتا با رسیدن به بلوغ، صدایش مناسب شخصیت دش نبود و در نتیجه هاک میلنر جایگزین او شد.

وظیفه‌ی کارگردانی و نویسندگی انیمیشن Incredibles 2 همچون نسخه‌ی نخست برعهده‌ی «بِرَد برد» (Brad Bird) بود که در کارنامه‌اش سابقه‌ی کار بر روی آثاری همچون Iron Giant ،The Incredibles و Ratatouille را می‌بینیم. و نیز «جان واکر» (John Walker) و «نیکول گریندل» (Nicole Grindle)، که تهیه‌کنندگان این قسمت بودند. برد علاوه بر کارگردانی انیمیشن Incredibles 2، صداپیشگی شخصیت بسیار محبوب «ادنا مود» (Edna Mode) را هم برعهده داشت که طراح لباسی نامی و مشهور است و لباس‌های ابرقهرمانی شخصیت‌های انیمیشن را طراحی کرده و می‌دوزد.

داستان این قسمت با حمله آندرماینر به شهر و تلاش ابرقهرمانان برای مهار کردن او آغاز می‌شود. پس از موفقیت آن‌ها در جلوگیری از خرابکاری‌های آندرماینر، او فرار می‌کند و این مسئله باعث خشم مردم و دولت می‌شود و درنهایت، دخالت ابرقهرمانان در از بین بردن این خطر باعث دستگیری آن‌ها شده و فعالیت آن‌ها باری دیگر منع می‌شود، تا این‌ که برادر و خواهری به نام‌های «اولین دِور» (Evelyn Deavor) و «وینستون دِور» (Winston Deavor) که خواهان حضور ابرقهرمانان در جامعه و کمک آن‌ها به دولت و مردم هستند، با باب و هلن صحبت کرده و نقشه خود را برای آن‌ها توضیح می‌دهند و به آن‌ها و باقی ابرقهرمانان شانسی دوباره می‌دهند. همان‌طور که برد قبلا قول داده بود، در این انیمیشن تمرکز بیشتر از آن که روی باب باشد، روی هلن است. هلن برای مبارزه با خطرات احتمالی و نجات مردم از آن‌ها انتخاب می‌شود و دِورها تصمیم می‌گیرند که با نشان دادن این عملیات‌ها از دید هلن، به دنیا ثابت کنند که فعالیت ابرقهرمانن تنها خرابی به دنبال ندارد و به نفع مردم و دنیاست.

از آن‌جایی که هلن که مادر سه فرزند خانواده پار بوده و همواره مراقبت و نگهداری آن‌ها را بر عهده داشته، حالا برای این کار انتخاب شده، باب مجبور است که برخلاف میلش در خانه مانده و از کودکانشان مراقبت کند. باب در ابتدا به شدت مخالف این قضیه بوده که یکی از مسائل واقع‌گرایانه و حقیقی این انیمیشن است. باب به هلن حسادت می‌کند و معتقد است که بهتر بود خودش را برای این نقش انتخاب کنند و هلن مثل همیشه از بچه‌ها نگهداری کند، اما هلن که باری دیگر این شانس را پیدا کرده که یک ابرقهرمان موفق باشد، از این امر بسیار خوشحال است.

در انیمیشن اول نیز شاهد همین روند بودیم با این تفاوت که در The Incredibles، این باب بود که وظیفه نجات دنیا را برعهده داشت، اما در Incredibles 2 نوبت به الاستیگرل رسیده تا به مبارزه با نیروی شرور «اسکرین اسلیور» (ScreenSlaver) برود و باب مجبور است در خانه بماند و وظیفه نگهداری از کودکانشان را دارد که برای او کاری بسیار سخت است. باب در ابتدا به شدت با خانه‌داری و نگهداری بچه‌ها مشکل دارد و به نظر می‌آید که اصلا نمی‌تواند از عهده آن‌ها بر بیاید. خستگی او از سر و کله زدن با بچه‌ها هنگامی که هلن با او تماس گرفته و از ماموریت خارق‌العاده‌اش برای باب می‌گوید، با خشم درهم‌می‌آمیزد و باب تنها زمانی تصمیم می‌گیرد که واقعا در رسیدگی به بچه‌ها تلاش کند که حس می‌کند توانایی‌هایش در این زمینه توسط هلن زیر سوال برده شده و هلن فکر می‌کند که باب نمی‌تواند از پس این کار بر‌آید.

این قضیه در اکثر انیمیشن توجه بسیار گسترده‌ای را به خودش جلب کرده است. این تفکر که زن برای خانه‌داری ساخته شده و وظیفه اصلیش نگهداری از فرزندان و رسیدگی به آن‌ها است و مرد باید کار کند و نیاز‌های مالی خانواده‌اش را تامین کند، یک تفکر بسیار قدیمی که هنوز هم در جوامع امروزی تا حد زیادی خودش را نشان می‌دهد. انیمیشن Incredibles 2 این موضوع را به خوبی به تصویر کشیده است و همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردیم، ما باب را می‌بینیم که در ابتدای انیمیشن در برابر وظیفه‌ خانه‌داری و نگهداری از سه فرزندشان مقاومت بسیاری نشان می‌دهد و معتقد است که دِورها باید باب را به جای هلن انتخاب می‎کردند. البته او در نهایت برای اثبات تواناییش به هلن، تصمیم می‌گیرد که به فرزندانشان در حل مشکلات درسی و شخصیشان کمک کند و پدر خوبی باشد و در نهایت موفق شده و به نظر می‌آید که دیگر از این قضیه ناراضی نیست. این موضوع با توجه به جدیت آن، با دقت فوق‌العاده‌ای نشان داده شده که نه تنها باعث خشکی انیمیشن نشده است، بلکه صحنه‌های کمیک و طنز بسیاری را ایجاد کرده که علاوه بر جالب بودن آن‌ها برای مخاطبین کم‌سن‌تر، به آن‌ها یاد می‌دهد که این باور که زن تنها وظیفه خانه‌داری و نگهداری از بچه‌ها را برعهده دارد و مرد باید کار کرده و حامی مالی خانواده‌اش باشد، یک باور قدیمی و منقضی شده است و این نقش‌ها در یک خانواده می‌توانند برعکس باشند و اشکالی در آن نیست.

البته شاید این سنت‌شکنی نقطه مقابل یک موضوع کلیشه‌ای باشد، اما خود پلات و داستان انیمیشن Incredibles 2 مثل بسیاری دیگر از فیلم‎‍های ماجراجویانه و ابرقهرمانی بود و تقریبا می‌شود گفت که در تمام طول داستان، پایان آن قابل حدس بود و به شدت کلیشه‌ای. توییست ناگهانی و یا گره گشایی خاصی در این انیمیشن وجود نداشت و وقتی Incredibles 2 را با دیگر کارهای کمپانی خلاق پیکسار مقایسه می‌کنیم، چنین چیزی واقعا قابل قبول نیست.

علاوه بر آن، در این انیمیشن جای شخصیت منفی و شرور مشخص و بزرگی مانند شخصیت «سیندروم» (Syndrome) که در انیمیشن اول نیروی مقابل ابرقهرمانانمان بود،‌ خالی بود و به جای آن شخصیت اِوِلین را داشتیم که با تکنولوژی کنترل ذهنش ابرقهرمانان داستان را علیه خودشان و مردم قرار داده بود و این مسئله می‌تواند برای برخی به خودی خود بسیار متفاوت و جالب باشد و برای برخی نیز نقطه ضعف این اثر به شمار رود.

در نهایت شاید برایتان جالب باشد که بدانید انیمیشن Incredibles 2 تاکنون رکورد‎‌های بسیاری را شکسته است. این اثر در افتتحایه خود بیشترین فروش را به عنوان یک انیمیشن داشته و در اولین اخر هفته اکران خود ۱۸۲ میلیون دلار فروش را تجربه کرده بود. انیمیشن Incredibles 2 همچنین توانست اولین اثر انیمیشن شده‌ای باشد که در آمریکا بیشتر از ۵۰۰ میلیون دلار فروش داشته است. در کمتر از یک ماه پس از پخش Incredibles 2 این اثر توانسته بود حدود ۳ میلیون دلار فروش کند که فروش کل آن را در آمریکا به ۶۰۱ میلیون دلار رساند. بعد از انیمیشن Incredibles 2، عناوینی مثل Dory با ۴۸۶ میلیون دلار، Shrek 2 با ۴۴۱ میلیون دلار، The Lion King با ۴۲۲ میلیون دلار و Toy Story 3 با ۴۱۵ میلیون دلار قرار دارند. این انیمیشن همچنین توانسته است از فیلم‌های ابرقهرمانی و بلاکباستری مثل The Dark Knight با ۵۳۴ میلیون دلار، Avengers: Age of Ultron با ۴۵۰ میلیون دلار، The Dark Knight Rises با ۴۴۸ میلیون دلار و Wonder Woman با ۴۱۲ میلیون دلار در آمریکا بیشتر فروش داشته باشد. از این رو این انیمیشن پرفروش‌ترین ساخته استودیو پیکسار است و هفدهمین فیلم پرفروش تاریخ در سراسر جهان است و فروش آن با ۱.۱۶ میلیارد دلار بالاتر از انیمیشن Minions با ۱.۱۵ میلیارد دلار و پایین‌تر از Frozen با ۱.۲۹ میلیارد دلار قرار می‌گیرد.

به هر حال، از نظر اکثر بینندگان انیمیشن Incredibles 2 این اثر دوست‌داشتنی و جذاب درست مثل The Incredibles، بسیار هیجان‌انگیز و سرگرم‌کننده بود و باری دیگر پس از ۱۴ سال توانست با شخصیت‌های بامزه و دلچسب خود، طرفداران قدیمی و بینندگان جدیدش را به تماشای این اثر نشانده و آن‌ها را راضی نگه دارد. نظر شما چیست؟ آیا Incredibles 2 برایتان به خوبی انیمیشن اول بود یا نه؟