انیمه Steins;Gate از آثار متفاوتی است که نگاهی کاملاً نو و تازه به مقوله پر بحث زمان انداخته است. در ادامه، نگاهی به این اثر خواهیم انداخت.
به دنیای زمان خوش آمدید. انیمه Steins;Gate بیننده را به طور عجیبی با خودش همراه می‌کند به گونه‌ای که حتی بعد از اتمام انیمه، ممکن است شما نیز به فردی تبدیل شوید که مطالعات زیادی در مورد زمان داشته و به خوبی تئوری‌ها و فرضیات آن را بلد است!
ممکن است با نگاهی کلی به این انیمه، فکر کنید که که با یک مستند روبه رو هستید تا یک انیمه؛ ولی بایستی بگویم سخت در اشتباه هستید زیرا راهی که انیمه Steins;Gate پیش گرفته به گونه‌ای است که با بیان شیوا و رسای خود لحضه‌ای بیننده را خسته نمی‌کند و در عین حال هرآنچه که مد نظر سازندگان بوده نیز تمام و کمال برای مخاطب قابل فهم است. با شروع انیمه، شاهد صحبت‌های شخصیت اصلی، اوکابه رینتارو در مورد محدود بودن اجرام و نامحدود بودن جهان و بیان دیدگاهی کوتاه درباره نظریه قدرت هستیم. البته انتظار نداشته باشید که این‌ها، شروعی پیچیده برای انیمه باشد زیرا فوراً متوجه می‌شوید که اوکابه، فردی است که در خیالات به سر می‌برد و این چیزها را فقط برای بزرگ‌نمایی خود گفته و به نوعی نمایش جوانی ۱۸ ساله است که مطالعات و علایقی در مورد امور تخصصی دارد. در ادامه به خوبی شاهد اطلاعات بسیار اوکابه در زمینه زمان خواهیم بود زیرا او حتی با یک پروفسور بر سر این که چیزهایی که بیان می‌کند مال خودش نیست، به بحث و جدل می‌پردازد! البته اصل انیمه زمانی شروع می‌شود که اوکابه جسد غرق در خون ماکیسه کوریسو (از شخصیت‌های اصلی و بسیار مهم در داستان) را کشف می‌کند در حالی که هیچ دلیل مشخصی برای به قتل رسیدن وی وجود ندارد! او که بعد از بیرون آمدن از آن مکان با دوستش مایوری برخورد می‌کند، قضیه را به وی نیز گفته و سپس سعی می‌کند پیامی برای یکی دیگر از دوستانش ارسال کند ولی پس از ارسال پیام، چیز عجیبی رخ می‌دهد. اعدادی بر روی صفحه به نمایش در آمده و کل مردم ناگهان ناپدید می‌شوند! اوکابه وحشت کرده ولی فوراً مایوری را می‌بیند و بیننده احساس می‌کند که چیزی که اوکابه با آن روبرو شده، توهمی بیش نبوده است. البته مسئله عجیب‌تر آن است که در پایان قسمت اول، ماکیسه کوریسو را سالم و سرحال می‌بینیم! این مقدمه‌ای بی‌نظیر برای بیان تاثیرات زمان است. اوکابه که فردی متوهم و خیال‌پرداز بوده و همواره فکر تحت تعقیب بودن توسط افرادی که خود آن‌ها را “سازمان” می‌نامد، در یک لحظه زندگیش کاملاً عوض شده و آن چه که خیال می‌کرد، به واقعیت بدل می‌شود! در واقع پیامی که اوکابه فرستاد، باعث تغییر زمان و نجات ماکیسه کوریسو شد به نوعی که گویا او هیچ وقت به قتل نرسیده بود و کسی غیر از اوکابه این وقایع را به خاطر ندارد!
همانطور که گفته شد، انیمه Steins;Gate قصد دارد نگاهی کاملاً علمی و متفاوت بر مقوله زمان و جهان‌های موازی داشته باشد، پس نجات یافتن فردی تنها با ارسال یک پیام به گذشته، کمی احمقانه و دور از ذهن به نظر می‌رسد؛ ولی اینجا، جایی نیست که انیمه پایان خود را نمایش دهد و همه چیز آن پایان خوب معروف را داشته باشد! حال انیمه با استفاده از تئوری‌ها و نظریات فیزیک، همانند نظریه ریسمان (نظریه ریسمان، می‌گوید که هر چیزی که وجود دارد، از رشته‌هایی یک بعدی به نام ریسمان تشکیل شده است) و پارادوکس پدربزرگ (یکی از نظریه‌های بسیار جالب انیشتین که می‌گوید اگر فردی به گذشته بازگردد و پدربزرگ خود را به قتل برسند، چه اتفاقی روی می‌دهد؟) سعی می‌کند منطق ارسال پیام به گذشته را توضیح دهد و در این امر موفق نیز می‌شود. به مرور، ما شاهد ماشین زمانی کاملاً ساده هستیم که توانایی ارسال پیام‌هایی با محدودیت تعداد کلمه به گذشته را دارد و البته خواهیم دید که اوکابه چگونه از آن به درخواست دوستانش و برای رهایی آنان از برخی مشکلات، نجات افرادی که برای آنان عزیز است و … استفاده می‌کند که تغییراتی در مقیاس بسیار بزرگ را بر روی دوستان اوکابه، و حتی محل زندگی وی اعمال می‌کند و به طور عجیبی باعث از بین رفتن حتی برخی فرهنگ‌ها نیز می‌شود! برای مثال، اگر مطلع باشید، آکیهابارا در توکیو ژاپن، مکانی است مناسب افرادی که در دنیای دیجیتال زندگی می‌کنند و می‌توان آن جا را مرکز انیمه، بازی‌های ویدئویی، مانگا و … نامید؛ جریانات انیمه نیز در آکیهابارا رخ می‌دهد ولی با تغییری کوچک در زندگی یک شخص، کل آکیهابارا دچار تغییر شده و دیگر به بهشت دیجیتالی تبدیل نخواهد شد بلکه مکانی کاملاً ساده است!
این صحنه، صحنه‌ای است که عمق سفر در زمان و عوض کردن گذشته را با شوکی بزرگ به بیننده منتقل می‌کند. از این صحنه به بعد، انیمه به طور کامل دگرگون شده و تخیلات اوکابه، رنگ حقیقت به خود می‌گیرد.
اوکابه، بعد از ساخت ماشین زمانی ناکامل که توانی انتقال خاطرات را دارد، توسط سازمانی به نام سِرِن، مورد حمله قرار می‌گیرد و در این جریان، دوستش مایوری کشته می‌شود. از آن پس، شاهد تلاش‌های توقف ناپذیر اوکابه جهت نجات مایوری هستیم ولی با چیزی مواجه می‌شویم که می‌توان گفت تاثیری منطقی از تغییر گذشته و سفر در زمان است. اوکابه هرکاری می‌کند، نمی‌تواند از کشته شدن مایوری جلوگیری کند؛ اگر او سعی کند مایوری را از دست سازمان سرن نجات دهد، ماشینی او را زیر می‌گیرد و یا او به طور تصادفی وارد ریل قطار شده و کشته می‌شود. این، تاییدی بر تئوری‌های بیان شده در ابتدای انیمه است؛ زمان، یک سیستم بسیار آسیب پذیر است و کوچک‌ترین تغییری در آن، می‌تواند نتایج جبران نشدنی به دنبال داشته باشد (مطابق پدیده اثر پروانه‌ای که می‌گوید اگر پروانه‌ای در جو زمین بال بزند، ممکن است باعث ایجاد یک طوفان مهیب و خطرناک در مکانی مانند برزیل شود که توانایی یکسان کردن آن با خاک را دارد!). البته، اوکابه هنوز راهی برای نجات مایوری دارد و آن، بازگرداندن گذشته، به حالتی است که اول بوده است.
فرضیه جهان‌های موازی در این جا مطرح می‌شود. در واقع انیمه Steins;Gate نشان می‌دهد که از دقایق اول، پیامی که باعث نجات ماکیسه کوریسو شده بود، تغییری در گذشته ایجاد نکرده است بلکه باعث تغییر جهانی شده که اوکابه در آن بود. اوکابه به جهانی موازی منتقل شده که در آن ماکیسه کوریسو زنده است و پیام‌های بعدی نیز که به سبب تغییر گذشته ارسال شده‌اند، همگی وی را به جهان‌های موازی دیگری هدایت کرده‌اند که در نهایت، منجر به کشته شدن مایوری شده است.
بعد از اینکه اوکابه به طور پی در پی شاهد مرگ مایوری به هر روشی می‌شود، بعد روانی انیمه خود را نشان می‌دهد و جریانات بسیار تاریک‌تر و غم‌انگیزتر از پیش خواهند شد.
انیمه Steins;Gate بعد از مرگ مایوری، تازه آن روی جدی و واقعی خود را نشان می‌دهد. شخصیت‌ها و روابط پر رنگ‌تر از پیش شده و داستان، سیر تحولی را شاهد خواهد بود. او هر کاری برای زنده نگه داشتن مایوری انجام می‌دهد و حتی با این که در می‌یابد این کارش کاملاً بی‌تاثیر است، دفعات زیادی به عقب بازگشته و مرگ مایوری را می‌بیند. در نهایت، او تصمیم می‌گیرد که گذشته را به حالت اولیه برگرداند و پیام‌هایی که فرستاده است را، پاک کند. این راه، به نظر می‌رسد راه رستگاری او و تنها را برای نجات مایوری باشد ولی این پایان کار نیست، زیرا با لغو تغییراتی که در گذشته ایجاد شده، ماکیسه کوریسو به جای مایوری کشته می‌شود! انیمه بدون هیچ گونه چشم پوشی، ثابت می‌کند که تغییر زمان واقعاً می‌تواند مثیبت ایجاد کند. تاثیراتی که ماشین زمان و اختراع آن بر روی دنیا می‌گذارد را به طور دقیق شاهد نیستیم، یعنی انیمه به آینده سفر نمی‌کند ولی افرادی را معرفی می‌کند که از آینده آمده‌اند و نتیجه، همانی است که پیش‌بینی می‌شود؛ جنگ جهانی جدیدی بر سر تصاحب ماشین زمان و قدرت آن رخ می‌دهد. این ماشین، توسط اوکابه و کوریسو در آینده ساخته شده و افراد زیادی در جنگی بی بدیل برای آن، قربانی می‌شوند. درست همان چیزی که می‌توان با اولین نگاه به مبحث زمان حدس زد. ضررها و مثیبت‌هایی که سفر در زمان ایجاد می‌کند، بسیار بسیار وحشتناک‌تر و بیشتر از فواید آن است. ممکن است بشود با آن جنگ‌هایی که در گذشته رخ داده را اصلاح کرد، ولی نمی‌شود از جنگ‌های آینده که دلیل آنان، همان سفر در زمان است جلوگیری کرد.
تلاش‌های اوکابه برای لغو تغییراتی که در گذشته ایجاد کرده بود، ماهیت واقعی بسیاری از شخصیت‌های غیر مهم و فرعی را آشکار می‌کند و به نوعی بیننده می‌فهمد که همگی با عوض شدن دنیاها چقدر تغییر کرده و دچار چه وضعیت‌های تاسف باری شده‌اند. بیشتر از آن، انیمه سعی می‌کند بگوید که تغییرات ایجاد شده فقط در ظاهر بسیار مهم و حیاتی بوده‌اند (البته منظور جلوگیری از مرگ ماکیسه کوریسو نیست، زیرا آن دلیل دیگری دارد) و بدون آن‌ها نیز، زندگی می‌تواند با شادی و خوشی طی شود. درست کردن اشتباهات اوکابه، تا جایی ادامه پیدا می‌کند که وی به دو راهیی می‌رسد که از اول نیز انتظارش میرفت. او به جایی می‌رسد که بایستی بین مایوری و ماکیسه کوریسو، یکی را انتخاب کند و با مرگ دیگری روبرو شود! در اینجا، زمانی که سعی می‌شود اوکابه به عقب بازگردد و تلاشی برای نجات کوریسو انجام دهد و یا حداقل قاتل او را پیدا کند، متوجه چیز عجیبی می‌شود. پروفسوری که در ابتدای انیمه اوکابه به او گفته بود که نظریاتی که ارائه می‌دهد مال خودش نیست، در واقع پدر کوریسو است و او سعی دارد مقاله‌ای از کوریسو که در آن تا حدودی شیوه‌ای برای ساخت ماشین زمان وجود دارد را به نام خود انتشار دهد و آن را تصاحب کند. در این بین، مبارزه‌ای بین اوکابه و پدر کوریسو صورت می‌گیرد که باعث می‌شود اوکابه به طور ناخواسته و اتفاقی کوریسو را به قتل برساند! پس قتل کوریسو، ربطی به عوض شدن دنیاهای موازی و سفر در زمان نداشته، بلکه تنها اشتباه اوکابه باعث آن بوده است! با این حال، وی قبول می‌کند که تلاشی دوباره را برای نجات کوریسو انجام دهد. این انگیزه را پیامی ویدئویی به او می‌دهد که از خود آینده‌اش فرستاده شده و در باره خط دنیایی به اسم Steins;Gate است که دقیقاً نقطه مقابل دنیای اوکابه است و در آن جا، لازم نیست کسی کشته شود. این بخش از انیمه، تا حد زیادی قضیه جهان‌های موازی را تایید می‌کند، ولی اشتباه نکنیم، زیرا این به هیچ وجه سفر در زمان را تایید نمی‌کند، زیرا نتایج اسف‌بار را آن را قبلاً شاهد بوده‌ایم.
Steins;Gate، به راستی همان اثر ایده‌آلی است که مبحث زمان نیاز داشت. قابل ذکر است که خوانندگان عزیز می‌توانند برای دیدن خط زمانی به خط موازات خط زمان انیمه، و داستانی تاریک‌تر که در دنیایی مشابه با آن چه در انیمه است رخ می‌دهد، ویژوال ناول Steins;Gate 0 را تجربه کنند که نگاهی متفاوت به کل شخصیت‌ها است و در آن، موقعیت و رفتار شخصیت‌ها کاملاً دچار تحول شده است.
دیدی که انیمه Steins;Gate به مقوله زمان دارد، تقریباً از هر جهتی کامل است. ما فقط با ایده‌ها و حرف‌ها (مانند یک مستند) طرف نیستیم، بلکه در این اثر به خاطر انیمه بودن، دست سازندگان در پوشاندن جامه عمل به ایده‌های‌شان باز است و همین اتفاق نیز رخ می‌دهد. بارها شاهد سفر در زمان، تغییر گذشته و همراه با آن، عوض شدن حالت روحی و روانی شخصیت‌ها، تغییر محیط و… خواهیم بود و علی رغم تمام این‌ها، انیمه برای نمایش آن چه واقعاً می‌خواهد، اتفاقاتی که ممکن است بر سر ماشین زمان و جدل‌ها، جنگ‌ها و رویدادهای تلخ آن در آینده رخ دهد را هم به تصویر می‌کشد. به طور کل، می‌توان دیدگاه Steins;Gate به زمان را کامل‌ترین دیدگاه دانست که آن را با مهارتی زیاد، درون داستانی کاملاً احساسی جاسازی کرده و نظرات، ایده‌ها و حرف‌های خود را جوری بیان می‌کند که ضمن علمی بودن و تخصصی بودن مطالب مورد بحث، بیننده از تماشای آن خسته نشده و فضای انیمه نیز مستند مانند نشود.
