مردم هند علاقه وافری به ورزش و به خصوص دو رشته ورزشی کریکت و کشتی دارند و این موضوع در فیلمهای هندی بسیار به چشم میخورد. فیلم Dangal یک درام زندگینامهای بر اساس داستان واقعی زندگی ماهاویر سینگ پوگات است که نقش او را در فیلم عامرخان بازی میکند. با وجود مولفههای همیشگی سینمای هند اما حال و هوای فیلم از محصولات پر زرق و برق بالیوودی دور و بیشتر به فیلمهای مستقل سینمای این کشور نزدیک است. در ادامه نگاهی میکنیم به جدیدترین ساخته نیتش تیواری و آخرین فیلم عامرخان در مقام بازیگر و تهیهکننده.
فیلم Dangal با تماشای مسابقه کشتی المپیک آتن شروع میشود که ماهاویر هم در میان تماشاگران دیده میشود که با ذوق و شوق ورزشکار کشور خود را تشویق میکند. طی یک گفت و گو در باب نبود امکانات، او و یکی از افراد حاضر در آنجا از روی لجاجت تصمیم میگیرند با هم کشتی بگیرند. وقتی صدای گزارشگر تلویزیونی بر روی بازی آنها قرار میگیرد (انگار که دارد کشتی ماهاویر و رقیبش را گزارش میکند) وارد داستان میشویم. ماهاویر کشتیگیر قدیمی است که با وجود مدالهای متعدد به دلیل شرایط سخت زندگی کشتی را کنار گذاشته است اما رویای مدال طلا و افتخار آفرینی برای کشورش هیچگاه از او دور نشده است. بعد از یک مقدمهچینی سریع، داستان وارد مسیر اصلی خودش میشود. او که منتظر است تا پسرش به این آرزوی او جامه عمل بپوشاند، این بار هم در تحقق رویاهایش ناکام میماند و تمام فرزندانش دختر میشود. گره اصلی داستان وقتی ایجاد میشود که دخترهای ماهاویر طی یک درگیری با دو پسر، او را به این فکر میاندازند که «طلا، طلاست. چه دختر ببره چه پسر» و از این زمان است که او تصمیم میگیرد با وجود مخالفتهای همسرش، آنها را کشتیگیر بار بیاورد. در این میان با مشکلات بسیاری روبه رو میشود که مهمترین آن شکستن تابوهای جنسیتی موجود در جامعه است.
درام ورزشی «دنگال» با صحنههای مبارزه کشتی و تدوین و ریتم بالا، تجربه دلنشینی را برایتان رقم خواهد زد. فیلمی پُر از خردهداستانهای جذاب که با ریتمی سریع شما را با خود همراه خواهد کرد و لحظهای خسته نخواهید شد. فیلم Dangal براساس داستان واقعی ساخته شده و به اولین مدال طلای هند در بخش زنان در مسابقات جهانی کشتی اشاره دارد. فیلم رویاهایی را به تصویر میکشد که شاید محال به نظر میرسند اما این رویاها هستند که میتوانند شور زندگی را در ما ایجاد کنند و هرچند محال، ما دنبال آن میرویم تا به آن برسیم. فیلم به خوبی فضای آن زمان را نشان میدهد که کشتی گرفتن دختران تا چه حد برای مردم عادی عجیب و غیرقابل باور بوده و آنان را در حدی نمیدانستند که بخواهند با پسران کشتی بگیرند. در جایی از فیلم وقتی هیچ کمکی از سوی فدراسیون و مسئولان به آنها نمیشود، ماهاویر با کمترین امکانات شرایط کشتی گرفتن آنها را فراهم میکند و آنها با حضور در مسابقههای محلی، تمام پسران را شکست میدهند. و این همان تابویی است که بالاخره باید یکجا شکسته شود. طبق یک سنت قدیمی در هند و به خصوص در مناطق روستایی، اکثر خانوادهها خواستار فرزند پسر هستند. بنابراین امکانات و فرصتهای برابری برای دختران در مقایسه با پسران در نظر گرفته نمیشود و همین پیشزمینه کافیست تا اهمیت کار ماهاویر پوگات نمایان شود. و همین طور اهمیت مدال طلای یک دختر بر روی تمام دختران سرزمینش. نیتش تیواری در مصاحبهای در این باره گفته:
این داستان در عین حال که درباره تلاش آدمی برای رد کردن موانع مختلف و دستیابی به موفقیت است، وجه دوگانهی یک تلاش سخت را به نمایش میگذارد. ما در این داستان با زنانی سروکار داریم که میخواهند خود را ثابت کنند و این موضوع اهمیت ماجرا را دوچندان میکند. در داستانهای مشابه که بارها و بارها توسط صنعت سینما در همه جای دنیا تعریف شده، شخصیت محوری یک مرد است که درصدد اثبات حقانیتش در مبارزهای مردانه است. اما شخصیت مرد «دنگال» که پدر خانواده است، به دنبال اثبات حقانیت دخترانش در یک دنیای مردانه است.
این همان تفاوتی است که میتوان آن را حس کرد. باوری که یک پدر به دخترانش دارد، موجب میشود آنها بتوانند موفق شود و کلیشه همیشگی برتری پسران بر دختران را برهم زنند.
در سکانسی از فیلم، شب قبل از فینال ماهاویر سعی میکند که این موضوع را به دخترش بفهماند. اینکه مدال طلا تنها متعلق به خودش نیست، بلکه متعلق به تمامی دختران سرزمینش است که از این پس راه برای آنها نیز تا حد زیادی هموارتر گشته است. گیتا پوگات سال ۲۰۱۰ مدال طلای مسابقههای کشتی بازیهای جامعه مشترکالمنافع را دریافت کرد و خواهرش بابیتا هم موفق به دریافت مدال نقره این مسابقهها شد. دریافت این دو مدال بینالمللی بازتاب زیادی در رسانههای داخلی هند داشت و مردم نیز از آن با عنوان افتخار ملی یاد میکردند. حس غرور ملی را به خوبی میتوان از فیلم دریافت کرد زمانی که تماشاگران هندی در سینما با شنیدن سرود ملی و بالا رفتن پرچم کشورشان، ایستاده فیلم را تشویق میکنند. فیلم به خوبی درباره مشکلات این ورزش در هند و آدمهای نامربوطی که مسئولیت آن را برعهده دارند، صحبت میکند. افرادی که با نادیده گرفتن استعدادهای موجود و منفعتطلبی خود، آنها را برای همیشه سرکوب میکنند و راهی در اختیارشان نمیگذارند.
یکی از نقاط قوت فیلم Dangal را میتوان داستان پردازی قوی دانست. خردهداستانهایی که پشت سر هم و به دنبال هم میآیند و فرصتی برای نفس کشیدن در اختیار مخاطب قرار نمیدهند. دو ساعت و چهل دقیقه زمان کمی نیست و میتواند از حوصله مخاطب خارج باشد، اما «دنگال» داستان خود را بدون لکنت تعریف میکند. حتی با وجود اینکه پایان فیلم برای تماشاگر غیرقابل حدس نیست، اما در لحظاتی که کم هم نیستند نفس مخاطب در سینه حبس میشود و با وجود ایدههایی که یکی پس از دیگری رو میشوند، خود را برای تماشای ادامه داستان مشتاق میبیند.
یکی دیگر از نکات مهم فیلم Dangal بازگشت عامرخان به سینما بعد از دو سال است. او برخلاف دیگر رقیبانش وسواس عجیبی در انتخاب نقش دارد و اهل خطر کردن است. عامرخان برای بازی در این نقش علاوه بر کم کردن وزن خود، برای آشنایی با حرفه کشتی و مربیگری در این زمینه آموزشهای حرفهای متعددی دید. تیواری کارگردان فیلم درباره بازی او در این فیلم میگوید: «رهبری عامرخان جلوی دوربین، رؤیایی بزرگ بود که بالاخره به واقعیت بدل شد. خیلی خوشحالم که او حاضر به تولید فیلم و حتی بازی در آن شد. میدانید نقش او در این فیلم هیچ شباهتی به نقشهای قبلیاش در فیلمهای سینمایی ندارد. او باید در نقش یک مرد کاملا معمولی روستایی ظاهر میشد که کمی لاغر است و تهریش هم دارد. این عامرخان اصلا شبیه آن عامرخان ستارهای نیست که پیش از این در فیلمهای سینمایی دیدهاید. او با این کارش، الهامبخش تمام اعضای گروه سازنده شد و از این بابت به احترام او کلاه از سر برمیدارم. عامرخان با وجود آن که یک حرفهای تمامعیار است، ولی صادقانه اعتراف میکند که یادگیری و آموزش هیچوقت به پایان نمیرسد.» بقیه بازیگران فیلم Dangal از میان چهرههای گمنام انتخاب شدهاند و بازیگرانی که نقش دختران پوگات را بازی میکنند از همان روستای محل زندگی این ورزشکار انتخاب شدهاند.
«دنگال» جزو پرفروشترین فیلمهای سال گذشته بود. زمانی که شرکت والت دیزنی تصمیم به ساخت یک فیلم درام خانوادگی درباره کشتی دختران در روستایی دورافتاده در هندوستان گرفت، شاید هیچ کس چنین استقبال فوقالعادهای را برای فیلم متصور نبود. این فیلم با همکاری شرکت فیلمسازی عامرخان و کمپانی والت دیزنی تولید شده و از جنجالیترین محصولات سینمایی هند در سال ۲۰۱۶ به حساب میآمد.
«دنگال» فیلمی جذاب و دیدنی که علاوه بر به جای گذاشتن رکوردهای متعدد، جوایز سینمایی مختلفی را نیز از آن خود کرد. فیلمی که هم مولفههای همیشگی سینمای هند در آن به چشم میخورد و هم عامرخان در نقش اصلی را دارد که تماشایش همیشه برای طرفدارانش جذاب و دیدنی است. فیلمی دیدنی که تمام لحظاتش سرشار از هیجان و آهنگ و رقص و کشتی است.