تحلیل همایش The Game Awards 2017؛ قسمت اول

با تحلیل یکی از بزرگ‌ترین رویدادهای ویدئو گیمی سال همراه ما باشید. زمان زیادی تا همایش The Game Awards 2017 باقی نمانده و به همین خاطر گوشه چشمی انداخته‌ایم بر کارنامه سال اخیر.

در دو قدمی یکی از بزرگ‌ترین رویدادهای ویدئو گیمی سال قرار گرفته‌ایم. جایی که کارنامه هنر هشتم در مقابل چشمانتان ورق می‌خورد؛ معطوف به سال ۲۰۱۷. کارنامه‌ای که حالا بحث‌برانگیزتر و نگران‌ کننده‌تر از هر زمانی به نظر می‌رسد. اما ماجرا چیست؟ چرا ما مانند سال‌های اخیر پشت میز کامپیوتر گرد و خاک گرفته خود لم نداده و ضمن آنکه لنگ روی لنگ گذاشته و تخمه می‌شکانیم، حاضران در لیست برترین‌های سال را مرور کرده و به وجد نمی‌آییم؟ چرا وقتی درجا زدن صنعت محبوبمان را می‌بینیم، صرفا یک «بیخیال ماجرا» می‌زنیم ور دل قضیه و فاجعه ۲۰۱۷ را کتمان می‌کنیم؟ چرا وقتی به گذشته نگاه می‌کنیم دریایی از وعده‌های پوچ سازندگان را می‌بینیم؟ چراهایی که پیشتر خواندید دلیل اصلی این متنِ نگران است.  اینبار نه پس از همایش The Game Awards 2017، بلکه پیش از آن درحال اعتراض هستیم.  سال اخیر اگر چه تجارت متاکریتیک را کثیف‌تر و البته غریب‌تر از گذشته کرد، اما فراموش نکنیم که از حقیقت گریزی نیست.

همایش The Game Awards 2017 بی‌شک هیچ شباهتی به یک رویداد گیمرپسند ندارد. شاید شما جمله اخیر را خوانده و ضمن گفتن یک «برو خدا روزیت رو جای دیگه‌ای حواله کنه» و البته چند عدد بد و بی‌راه، زیر لب زمزمه می‌کنید که درد نگارنده چیست؟ به طور سالانه FIFA و Battlefield و Assassin’s Creed می‌زنید بر بدن و مابین این زمان را هم با سیزن پس و آپدیت سر می‌کنید. نسل هشتم هم کاملا پرفکت؛ آخرش هم اگر بحث به نتیجه نرسید پای تعداد بازی‌های پلات شده و لیست ترافی‌های غورت داده شده را وسط می‌کشید. سپس زیر یکی از پست‌های مرتبط با کنسول X رفته و پلتفرم رقیب را مسخره می‌کنید. کمی که بحث ادامه یابد حرف از سیستم بکوارد کامپتیبیلیتی و شصت‌ تا پلات برابر با ۶۰ دلار وسط می‌کشید. در مابین این حرف‌ها هم که سر انحصاری‌ دعوا است! غافل از اینکه همین انحصاری‌ها و شاهکارهای زمانه‌ای که در هر پست و به هر بهانه‌ای روی سر خود حلوا حلوا می‌کنید، در مجموع به زحمت یک سوم عناوین سالانه‌ای مانند FIFA و Battlefield فروش دارند. فلذا پیدا کنید پرتقال‌ فروش را! حالا هم که درحال خواراندن چانه مبارک هستید و کاملا گیج شده‌اید که ساقی نویسنده کیست. این‌ها را گفتیم که بدانید ما تا ته این جاده را رفته و ضمن آسفالت کرده کوچه‌های فرعی، سناریو را کاملا حفظیم. حالا شما تصور کنید چهره ما را وقتی لیست نامزدهای سال ۲۰۱۷ را نشانمان دادند. در این مقاله قصد داریم پیش از شروع همایش The Game Awards 2017 یک گوشه چشمی به سال اخیر و نگاهی به اسامی برترین‌های ۲۰۱۷ بیندازیم.

در همین ابتدا بگذارید از عملکرد پنج نامزد اصلی این رویداد بزرگ بگوییم. عناوین حاضر در همایش The Game Awards 2017 با چنین دستاوردهایی نامزد «برترین بازی سال» شده‌اند.

۱-Horizon Zero Down: این بازی یکی از موفق‌ترین عناوین سال کم‌فروغ ۲۰۱۷ بوده است. عنوان مذکور با دریافت ۱۱۵ نقد در وبگاه متاکریتیک و تصاحب میانگین ۸۹ از ۱۰۰ به موفقیت قابل قبولی دست یافت. در برخی از بررسی‌های بازی، منتقدین Horizon Zero Down را یک دستاورد جدید در عرصه داستانگویی، البته با یک رابط کاربری ناکارامد توصیف کرده‌اند. این بازی تقریبا هیچ دستاورد قابل توجهی بیرون از متاکریتیک کسب نکرده است.

۲-The Legend of Zelda: Breath of The Wild: نینتندو با انتشار این بازی باری دیگر رکورد خودش را تکرار کرد. عنوان مذکور که نوزدهمین شماره از مجموعه به حساب می‌آید با دریافت ۱۱۶ نقد در وبگاه متاکریتیک به میانگین امتیازات ۹۷ از ۱۰۰ دست یافت. بازخورد کاربران هم تفاوت بزرگی با نظر منتقدین نداشته و بازی The Legend of Zelda: Breath of The Wild به یوزر اسکور ۸۴ از ۱۰۰ رسیده است. جدا از متاکریتیک، این بازی لقب یکی از برترین عناوین نسل هشتم را به خود اختصاص داده است. تا پیش از فصل جوایز، The Legend of Zelda: Breath of The Wild همچنان به دستاورد بزرگی نرسیده و احتمالا TGA 2017 شروع آن خواهد بود.

۳- Persona 5‌: سومین نقش آفرینی حاضر در لیست برترین‌های سال Persona 5‌ نام دارد که ششمین نسخه از همین نام به شمار می‌رود. این بازی با دریافت ۱۰۴ نقد به میانگین ۹۳ از ۱۰۰ رسید و تاکنون از سوی چندین مجله شرقی برترین بازی تاریخ لقب گرفته است.

۴- Playerunknown’s Battlegrounds: یکی از پرفروش‌ترین و پرمخاطب‌ترین بازی‌های سال اخیر PUBG نام‌ دارد. عنوان مذکور در حالت دسترسی زودهنگام بوده و همچنان نمره‌ای در متاکریتیک ثبت نکرده است. جدا از میزان فروش بازی، Playerunknown’s Battlegrounds عملا هیچ دستاوردی ندارد.

۵- Super Mario Odyssey: یکی از محدود عناوین رانر و پلتفرمری که سر از چنین جایگاهی در می‌آورند Super Mario Odyssey نام دارد. دستپخت جدید نینتندو با دریافت ۱۰۳ نقد به میانگین ۹۷ از ۱۰۰ رسید.

تجارت متاکریتیک!

در تجارت و بیزنسی که ناشران به راه انداخته‌اند، متا بیشتر تعریفی از محبوبیت است تا کیفیت

اساسا ذات متاکریتیک خودش چیز بدی نیست. وب‌سایت نیمچه آماری متاکریتیک با هدف نمایش میانگین نظرات جمعی از منتقدین حوزه طراحی و توسعه داده شده است. اصلا چطور می‌توان اعتبار متای یک بازی را زیر سوال برد؟ بگذارید خیلی ساده بگویم؛ تقریبا هیچ راهی وجود ندارد که بتوان اعتبار متا را زیر سوال برد. ناسلامتی این نمره که در سه رنگ قرمز، نارنجی و سبز تعریف می‌شود حکم همان چراغ راهنمای وسط چهارراه را دارد. وقتی قرمز می‌شود به ما می‌گوید نزدیکش نشو. وقتی نارنجی است تصمیمش را به عهده خودت می‌گذارد، اما زمانی که سبز می‌شود تجربه اثر عملا ضروری است. پس توجه کنید که نگارنده کاملا به ارزش و اعتبار متا واقف بوده و قصد زیر سوال بردن آن را ندارد. اما بگذارید زاویه دوربین را کمی تغییر دهیم. در تجارت و بیزنسی که ناشران به راه انداخته‌اند، متا بیشتر تعریفی از محبوبیت است تا کیفیت. بازی The Legend Of The Zelda، Mario Odyssey و Persona از جمله نامزدین بهترین بازی سال هستند که امسال حسابی متاکریتیک را زیر و رو کردند. حتی در این بین نام نحض و چندش آوری تحت عنوان PUBG هم به چشم می‌خورد که کارش حتی به عرضه رسمی و انتشار نقد منتقدان در متاکریتیک نرسیده است (بحث این را بگذاریم برای بعد)! اصولا ما در برخورد با یک بازی دو دسته مخاطب داریم. اولین دسته کسانی‌اند که در هر کجا و هر فرصتی می‌گویند «مقصود گیم است، متاکریتیک و منتقد بهانه‌اند». این دسته از مخاطبین عقیده دارند که متا همواره کشک است و تجربه یک بازی ویدئویی در هر شرایطی ملزوم و ضروری تلقی می‌شود؛ به عبارتی تجربه شخص سنجیده‌تر از نظر منتقدین حوزه خواهد بود. این دسته از افراد خودشان از متای عناوینی نظیر The Legend Of The Zelda که ۹۷ از ۱۰۰ باشد استناد می‌کنند! یعنی مهم نیست که تجربه مهم‌تر از نظر منتقد باشد؛ یک بازی اگر نمره بالا بگیرد بلا استثنا شاهکار قرن است. این دسته که خود متا را قبول نداشته و تجربه شخصی را اولویت قرار می‌دهند، در عین حال بازهم متا را قبول دارند و به موقعش از ۹۹ و ۹۷ و ۹۴ و ۹۳ و ۹۱های انحصاری مایه می‌گذارند. جالب نیست؟ اما گفتیم دو دسته مخاطب داریم؛ دسته دوم کسانی‌اند که متا برای‌شان رسما حکم بت خانه را دارد. دیگر حرف از «مقصود گیم است، متاکریتیک و منتقد بهانه‌اند» نیست؛ دقیقا محوریت نظراتشان یک عدد رنگی شده است. این دسته افراد اصلا اهمیتی به تجربه نمی‌دهد و بی‌ آن که حتی برای پنج دقیقا فرضا Uncharted بازی کرده باشند، این اثر را شاهکار بی‌بدیل نسل هشتم قلمداد می‌کنند. همین دسته از افراد در تصوراتشان چیزی به گرد پای The Legend Of The Zelda نمی‌رسد. پس آری متاکریتیک عملا تجارتی است که سازنده با مخاطبش دارد. درگاهی است که عملا تمام گیمرها به آن متصل شده‌اند و چه بخواهند چه نه تحت تاثیر آن قرار گرفته‌اند. The Legend Of The Zelda و Mario Odyssey از آن دسته بازی‌هایی بودند که بیشتر توسط متا شناخته شدند. چه بسا که بیرون از شرق و علی الخصوص در کشور خودمان، نیمی از کسانی که بازی را بر روی سرشان حلوا حلوا می‌کنند مجموعا پنج دقیقه هم آن را تجربه نکرده‌اند. و همین متا است که سرانجام همایش The Game Awards 2017 را تعیین می‌کند. چه تضمینی وجود دارد که ناشران غول‌پیکر ویدئو گیم در این میان شیطنت نکرده باشند؟ قضاوت با شما.

شعار بودن نسل هشتم

بر روی کاغذ تقریبا هیچ پلتفرمی ویژگی حضور در یک نسل ثابت را ندارد

واقعا توجه کرده‌اید که نسلی بودن بازی‌ها صرفا یک شعار است؟ تغییر در جلوه‌های بصری، انتشار کنسول‌های جدید، تغییر دیدگاه داوران، متاکریتیک، سیستم گیم‌پلی و تقریبا تمامی مکانیزم‌های متوصل به آن، همه و همه هر ساله پیشرفت می‌کند و واژه «نسل هشتم» عملا یک شعار است. می‌گویید نه؟ می‌گویم آری! در همین چند ماه اخیر بالغ بر هفت کنسول جدید به بازار راه یافتند. از نسخه آپگرید شده و جمع و جور پلی استیشن ۴ که نامش را اسلیم گذاشتند بگیرید تا همین چند روز اخیر که ایکس باکس وان ایکس عرضه شد. دیگر خبری از محدودیت سخت افزاری کنسول‌ها نیست و این که ما در همایش‌ها هنوز هم پلی استیشن ۴ و ایکس باکس معمولی را می‌بینیم فقط و فقط پشتیبانی سازنده از محصولش را نشان می‌دهد. در غیر این صورت کنسولی مانند ایکس باکس وان ایکس عملا توانایی خلق عناوین غول‌پیکری را دارد؛ چرا که با برخی از بهترین قطعات حال حاضر بازار توسعه داده شده است. پس اگر همین فردا بگویند نسل نهم بازی‌ها آغاز شد اصلا تعجب نکنید! چرا که بر روی کاغذ تقریبا هیچ پلتفرمی ویژگی حضور در یک نسل ثابت را ندارد. گریزی بزنیم به همایش The Game Awards 2017 که بحث اصلی مقاله است. عنوانی نظیر PUBG که از فردا می‌تواند ادعای «یکی از بهترین‌ها» بودن داشته باشد صرفا یک شعار است. Horizon Zero Dawn صرفا یک شعار است. Mario Odyssey کاملا یک شعار است. حتی The Legend Of The Zelda هم که در حقیقت یک شعار نیست، خود به یک شعار بدل شده است. PUBG به شکل احمقانه‌ای سیاست کثیف همایش The Game Awards 2017 را به نمایش می‌گذارد. چطور می‌توان یک بازی ناقص که حتی به مرحله عرضه جهانی نرسیده و منتقدین مجال نظردهی در رابطه با آن را نداشته‌اند، حالا بیاید و مدعی گوتی باشد؟ آیا نباید به منِ مخاطب حق داد که مشکوک شوم در پشت صحنه نمایش، مایکروسافت زبانم لال شیطنتی کرده است؟ در هر صورت این کمپانی چند سالی می‌شود که به طور تمام و کمال حضور موثری در این گردهمایی بزرگ نداشته و به ندرت نامزدی انحصاری از این کمپانی سر از برترین‌های سال در آورده است. یا شما Mario Odyssey را می‌بینید که عملا یک بازی رانر شدیدا سرگرم کننده است و خوب هم می‌فروشد. نه اینکه فقط بازی Mario Odyssey بفروشد؛ مگر همین Super Mario Run نبود که رکورد فروش را بر روی پلتفرم موبایل شکست؟  در واقع ما با عنوانی طرف هستیم که گوتی شدنش واقعا دور از انتظار بوده و صرفا جنبه نمایشی دارد. حال بگذارید خیلی شفاف‌تر بگویم؛ همایش The Game Awards 2017 خود یک شعار است. شعاری که محبوبیت و کیفیت سرش نمی‌شود و حتی متا هم برایش اهمیتی ندارد. وگرنه ما احتمالا نباید شاهد حضور PUBG در این لیست می‌بودیم و کاملا برعکس، بازی بزرگ Divinity: Original Sin II هم می‌بایست در لیست برترین‌ها حضور می‌یافت. مشکل Divinity: Original Sin II می‌دانید چه بود؟ ناشر بزرگی مانند نینتندو، سونی و مایکروسافت پشتش نبود که بخواهد حالا مدعی گوتی باشد. آن سوی ماجرا PUBG و Horizon Zero Dawn هر دو شانس گوتی شدن دارند. در حالی که عنوانی مانند Nier Automata عملکرد بهتری داشته و در متاکریتیک نمره بیشتری را ثبت کرده است (بماند که PUBG اصلا نمره‌ای ثبت نکرده‌ است). اما Nier Automata شانس حضور در این لیست را ندارد. کسی نیست بگوید چرا؟ لااقل من می‌توانم جواب بدم. امثال این بازی‌ها مایکروسافت و سونی و نینتندو ندارند که بخواهد برایشان همینجور شعار بدهد.

محبوبیت، جایگزین نالایق کیفیت

اگر تا همین چند ساله گذشته داوران و جمعی از منتقدین حوزه یک سری معیار برای گزینش برترین‌ها داشتند اکنون به طور قطع می‌توان گفت که اصلا اینگونه نیست. چه بسا که قواعد همایشی مانند The Game Awards خود ایرادات بزرگی دارد. همیشه گفتن برتری یک یا چند عنوان که درواقع هیچ مضمون مشترکی ندارند به خودی خود اصلا منطقی نیست. چطور می‌توان دنیای Mario Odyssey را با امثال Horizon Zero Dawn مقایسه کرد و با اطمینان گفت که یکی از دیگری برتر است؛ وقتی هیچ کدام ذره‌ای به یکدیگر شباهت ندارند. شاید در همین لحظه این پاسخ به ذهنتان برسد که معمولا در انتخاب بهترین‌ها (حتی در سایر جشنواره‌هایی نظیر اسکار) معیار سبک و مسیر بازی نیست که خب بحث خودش را می‌طلبد اما بگذارید برسیم به جایی که ما می‌گوییم در سال‌های اخیر محبوبیت جایگزین کیفیت آثار هنری شده است. قبل از منتقد بگذارید کار را با مخاطب شروع کنیم که گناهکار اصلی و مجرم دسته اول ماجرا است. ابتدا یک ارزیابی ساده؛ ما در طول یک سال شاهد عرضه بازی‌های سالانه متعددی هستیم. نمونه‌های پرفروشی نظیر Battlefield، Call Of Duty، FIFA و Assassin’s Creed گزینه‌های ناامید کننده‌ای هستند که در ۳۶۵ روز مجموع فروش چندین ساله عناوینی نظیر Resident Evil 4 (که خود بر روی چندین پلتفرم پورت شده است) را رد می‌کنند. مخاطبی که تا پیش از این همواره ادعا دارد ما خواهان عناوین بزرگی نظیر Resident Evil 4، Metal Gear Solid، Devil May Cry و هزاران IP محبوب دیگر هستیم، به وقتش هیچ سراغی از بازی‌های مذکور نمی‌گیرد. همین مخاطب در زمان درستش نیم ساعت از تجربه Call Of Duty را به امثال The Last Of Usها ترجیح می‌دهد. چه بسا که آمار فروش بازی‌های سالانه گویای همه چیز است. مخاطب در چنین شرایطی چه حقی دارد که بگوید سازنده موظف به خلق عناوین AAAـی است که ما حتی آن‌ها را به زحمت خریداری می‌کنیم. سازنده با خودش یک دو دوتا چهارتا می‌کند و می‌بیند که میزان فروش عناوین سالانه‌ای نظیر فرقه قاتلین بالغ بر چهار برابر سایر بازی‌های مذکور (فرضا Resident Evil 4) است و از جهتی مراحل تولید آن به مراتب ساده‌تر دنبال می‌شود. پس چه دلیلی دارد که سازنده ریسک کرده و Resident Evil 4 خلق کند؟ منطق می‌گوید که این تولید کننده کاملا پولش را در جای درستی سرمایه گذاری کرده است. آن سوی ماجرا را نیز منتقد و داوری تشکیل می‌دهد که خود مختارانه محبوبیت را معیار اصلی برتری می‌داند. اگر واقع بین باشیم، معیاری جز میزان فروش و نمره متا نمی‌تواند بازی‌های نامزد شده را گوتی کند! فرضا چه شود؟ سیستم گیم‌پلی دو بازی کاملا نامرتبط را با هم مقایسه کنند و برتری را بسنجند؟ در نتیجه محبوبیت می‌شود معیار همایش The Game Awards 2017! پس اگر شما نیز مانند نگارنده از اسامی حاضر در لیست برترین‌ها شاخ درآورده‌اید، بهتر است هر چه زودتر معیارهای مراسم The Game Awards را بپذیرید.

در فرصت بعدی به بررسی سایر بخش‌ها و زمینه‌های این همایش خواهیم پرداخت.