نوستالوژی: بررسی بازی IGI؛ آغازی اعصاب خوردکن برای قرن بیست و یکم

اکثر بازیکنان قدیمی بازی IGI را به یاد دارند. بازی‌ای که با تمام ضعف‌هایش در کشورمان بسیار محبوب شد. اگر از گیمرهای نسل جدید هستید و سن بالایی هم ندارید احتمالا هیچ ایده‌ای از وضعیت گیمرهای ایرانی در اوایل قرن بیست و یکم ندارید.

آن زمان‌ها از اینترنت و سایت‌های مختلف نقد بازی و این چیزها خبری نبود، اصلا نمی‌دانستیم نقد بازی یعنی چه و همه چیز درباره بازی‌ها خیلی ساده به نظر می‌رسید. آن زمان به فروشگاه‌های بازی که تعدادشان هم کم بود می‌رفتیم و می‌گفتیم آقا بازی چی آمده. آن‌ها نیز بعضی مواقع بازی‌های جدید را جلوی‌مان می‌گذاشتند و ما هم از روی تعریفات چرت‌ و پرت فروشنده و البته بدون دانش زبان انگلیسی، بر اساس قاب بازی‌ها یک چیزی انتخاب می‌کردیم. یکی از بازی‌هایی که آن زمان بسیار معروف شد و در ایران همه برایش دست و پا می‌شکستند IGI نام داشت. بازی IGI عملا در فروشگاه‌ها تبدیل به ملاک خرید بازی شده بود. بعضی مردم دیگر نمی‌گفتند جدید چی دارین؟ بلکه سوال تبدیل به این شده بود که مثل IGI چی دارین؟ اگر از گیمرهای قدیمی بپرسید هنوز هم از یاد این بازی کیفور می‌شوند و احساسات نوستالژیک آن‌ها غلیان می‌کند. البته IGI به هیچ‌وجه بازی شاهکاری نبود. حتی برخی معتقدند خیلی هم افتضاح و اعصاب خوردکن بود. عمده دلیل این که این بازی در ایران بسیار مورد پسند قرار می‌گرفت شاید این است که در آن زمان مردم ایران از صنعت بازی خیلی عقب بودند و نمی‌دانستند چه شاهکاری‌های دیگری در دنیای بازی‌ها وجود دارد. برای مثال در ایران اصلا کسی نمی‌دانست غیر از پلی‌استیشن کنسول دیگری وجود دارد چه برسد به آن که قبلا نسخه‌ی Golden Eye بازی تیراندازی اول‌شخص جیمز باند را روی کنسول نینتندو ۶۴ بازی کرده باشد. از بازی‌های اول‌شخص مردم مدال افتخار پلی‌استیشن را خوب می‌شناختند و بعد هم بازی IGI را دیدند. این شد که بازی‌ای بسیار معمولی به نام IGI برای ملت ایران تبدیل شد به بهترین بازی کل دنیا.

ادامه این مقاله برای دو دسته می‌تواند جالب باشد. نخست کسانی که هنوز IGI را بازی نکرده‌اند و می‌خواهند بدانند بالاخره این تحفه چیست. گروه دیگر نیز کسانی هستند که حس غریب و عاشقانه‌ای به این عنوان دارند و شاید این مطلب موجب شود مقداری واقع‌بینانه‌تر به بازی نگاه کنند.

نخست به سراغ عنصری می‌رویم که برای ما ایرانی‌ها از نان شب هم واجب‌تر است؛ گرافیک. واقعا گرافیک این بازی برای زمان خودش خیلی خوب بود. در واقع بعد از عرضه شدن این بازی تا مدتی هر کسی که کامپیوتر می‌خرید یک نسخه از بازی IGI را هم برای وی نصب می‌کردند تا زیبایی بازی روی کامپیوتر را درک کند. به لطف موتور پایه بازی که در اصل برای ساخت بازی‌های هواپیمایی توسعه یافته بود محیط هر مرحله بی‌نهایت بزرگ است. البته این ایراد وارد است که محیط‌های بزرگ هر مرحله در عوض خیلی خالی و خلوت هستند اما به هر حال با توجه به تنوع شرایط آب و هوایی و پوشش گیاهی هر مرحله و کیفیت بالای بافت‌ها در مجموع محیط مراحل خوب کار شده بودند. همچنین جزئیات مدل‌ها به خصوص در طراحی تسلیحات برای زمان خود بسیار دقیق بودند. یکی از ویژگی‌هایی هم که در آن زمان برای ما خیلی جالب به نظر می‌رسید وسعت دید بود که دشمنان در فاصله دور و مناظر زیبای کوه‌ها را برایمان به نمایش در می‌‌آورد. برای ما که در آن زمان بیشتر مشغول بازی‌های پلی‌استیشن بودیم این مانند معجزه بود. چرا که در پلی‌استیشن ۱ به علت ضعف کنسول معمولا محیط‌های دورتر را با مه یا تاریکی پر می‌کردند تا نیاز به پردازش زیادی نباشد. البته بازی IGI باگ و ایراد فنی هم دارد. مثلا در زمان عرضه IGI، ظاهرا بازی با برخی سیستم‌ها همخوانی نداشت و عناصری نظری هدف و میزان جان و… در تصویر دیده نمی‌شد. هرچند فردی را به یاد دارم که از عشق این بازی با ماژیک در وسط مانیتورش یک نقطه گذاشته بود تا به کمک آن بتواند هدف‌گیری کند!

در کنار گرافیک، صداگذاری هم به اتمسفر بازی کمک شایانی می‌کرد. هم موسیقی‌های بازی خوب بودند و هم صدای محیطی که در هر مرحله به گوش می‌رسید کیفیت خوبی داشته و حس خوبی را منتقل می‌کردند. صداگذاری بقیه عناصر هم از کیبورد آنیا (خانمی که به شخصیت اصلی بازی اطلاعات می‌دهد) گرفته تا اسلحه‌ها و دیالوگ‌ها همه بسیار خوب بودند.

اما به قسمتی می‌رسیم که موجب می‌شد بازی بخش عمده‌ای از پتانسیل موفقیت خود را از دست بدهد و آن هم مبحث روند بازی است. روند بازی IGI بسیار خشک، غیر منطقی و اعصاب خورد کن است. همان‌طور که پیش‌تر گفتیم محیط مراحل بسیار بزرگ هستند. پایگاه‌ها و مراکزی هم که باید به آن‌ها نفوذ کنید در هر مرحله با فاصله زیاد از هم قرار گرفته‌اند. در نتیجه بخش زیادی از بازی را باید فقط راه رفت و راه رفت. البته اگر هوش مصنوعی بگذارد با خیال راحت راه بروید! هوش مصنوعی این بازی از عجیب‌ترین‌های این صنعت است. آن‌ها از فواصل خیلی دور شما را می‌توانند ببینند. از قضا هدف‌گیری بسیار دقیقی هم دارند و از همان فاصله شما را مورد اصابت گلوله خود قرار می‌دهند. از آنجایی هم که در آن زمان افزایش خودکار میزان سلامتی معنایی نداشت چنین وضعیتی خیلی رنجش‌زا می‌شود. همین هوش مصنوعی تیزبین در سایر موارد خنگ مطلق است. دشمنان متوجه روبه روی خود می‌شوند اما صداهای پیش سرشان را نمی‌شنوند و آدم کنار دستشان را نمی‌بینند. هرچند اگر ببینند هم یکی دیگر از مصائب بازی خودنمایی می‌کند، آن هم آژیر خطر است.

اگر نیروهای مخاصم آژیر خطر را به صدا در آورند نیروهای کمکی از درون ساختمان‌ها به تعداد بی‌نهایت ظاهر و بر سر شما خراب می‌شوند. مهم نیست چه قدر مهارت و سرعت عکس‌العمل داشته باشید. هرقدر از دشمنان را که بکشید بازهم ظاهر می‌شوند. در این حالت تنها راه شما قطع کردن آژیر خطر است البته اگر کسی دوباره آن را به صدا در نیاورد! خود قطع کردن آژیرها و یا از کار انداختن دوربین‌های امنیتی کار طاقت‌فرسایی است. چرا که اشیایی که می‌توانید با آن‌ها تعامل کنید برای شما به هیچ صورت علامت‌گذاری نشده‌اند و تنها وقتی کاملا به آن‌ها نزدیک شوید، نشان تعامل با آن شی در پایین صفحه ظاهر می‌شود. همه این معضلات و مشکلات را به این مورد اضافه کنید که بازی هیچ مدل حالت ذخیره‌سازی ندارد. اگر به هر دلیل در بازی شکست بخورید باید از ابتدای مرحله همه چیز را از اول تکرار کنید. در واقع اساس طراحی مرحله در این بازی بر مبنای آزمون و خطا پیاده شده است. باید راهکارها و استراتژی‌های مختلف را به اشکال مختلف امتحان کنید و شکست بخورید تا بالاخره شاید پیروز شوید!