عملکرد سونی در سال ۲۰۱۷ (بخش دوم)

همانطور که احتمالا مطلع‌ هستید، در قسمت‌های قبلی سری مقالات «عملکرد ناشران بزرگ در سال ۲۰۱۷» به بررسی دو شرکت الکترونیک آرتز و یوبی‌سافت پرداختیم. حالا و در قسمت سوم این مقالات به وضعیت سونی اینتراکتیو در سال میلادی گذشته می‌پردازیم که از قضا، سال چندان شلوغ و پرباری برای این ناشر بزرگ نبود.

بعد از این که در بخش اول این مقاله به بررسی عملکرد سونی اینتراکتیو در نیمه‌ی اول سال ۲۰۱۷ پرداختیم، حالا قصد داریم تا نگاهی به سایر عناوین منتشر شده در نیمه‌ی دوم سال جاری میلادی بیاندازیم. بر خلاف نیمه‌ی اول سال ۲۰۱۷ که با عناوین انحصاری بزرگ و قدرتمندی مانند Horizon Zero Dawn، Gravity Rush 2 و Nioh پر شده بود، تقویم انحصاری‌های سونی در نیمه‌ی دوم سال، خالی از بازی‌های بزرگ و موردانتظار است. برای درک وخامت اوضاع، کافی است این موضوع را درنظر بگیرید که Gran Turismo Sport تنها انحصاری قابل‌توجه پلی‌استیشن ۴ در چهارماه پایانی سال بوده است!

لازم به ذکر است که عملکرد عناوین پایین بر اساس میزان فروش و واکنش منتقدین و بازیکنان ارزیابی شده است.

• Crash Bandicoot N. Sane Trilogy

کسانی که از بچگی با کنسول‌های شرکت سونی بزرگ شده باشند و از کنسول‌های پلی‌استیشن ۱ و ۲ استفاده کرده باشند، با نام Crash Bandicoot زندگی کرده‌اند. موجودی که تا مدت‌ها فکر می‌کردیم یک روباه قرمز است، غیبت طولانی‌مدتی را در صنعت بازی‌های ویدئویی داشت و جای خالی‌اش در نسل هشتم، شدیدا حس می‌شد. درخواست‌های مکرر طرفداران باعث شد تا استودیوی Naughty Dog که سازنده‌ی این بازی محبوب است با همکاری Vicarious Visions دست به عرضه‌ی نسخه‌ای Remastered از سه‌گانه‌ی Crash بزند. یکی از حواشی ایجاد شده حول این بازی، نقدهای ضد و نقیض آن بود؛ به گونه‌ای که نمرات این بازی، گستره‌ای از ۱۰۰ تا ۶۰ را شامل می‌شد! عده‌ای معتقد بودند که اعضای استودیوی Vicarious Visions به خوبی توانسته‌اند با ارتقای گرافیک بازی و اصلاح بعضی حرکات «پلتفرمینگ» (Platforming) مانند پرش‌ها، تجربه‌ای نوستالژیک و لذت‌بخش از Crash در سال ۲۰۱۷ را ارائه دهند و تعداد کمی از منتقدان معتقد بودند که عرضه‌ی چنین بازی بی‌کیفیت و پرنقصی در این نسل اصلا، قابل‌قبول نیست، اما گویا طرفداران با دسته‌ی اول منتقدان موافق بودند. با انتشار این بازی، یک بار دیگر به سونی ثابت شد که نام Crash هنوز هم محبوب است و می‌تواند به خوبی بفروشد. شش هفته صدرنشینی پی‌درپی در جدول فروش هفتگی بریتانیا در کنار فروش ۲.۷ میلیون نسخه‌ای حتی مسئولان سونی را هم شوکه کرد و احتمالا آن‌ها را مجاب کرد تا بعد از اتمام پروژه‌های فعلی Naughty Dog دستور به ساخت نسخه‌ی جدیدی از Crash بدهند.

عملکرد: خوب

• Matterfall

یکی از توسعه‌دهندگانی که در این چند سال، رابطه‌ی بسیار خوبی با سونی داشته و چندین بازی انحصاری برای این کنسول ساخته است، Housemarque نام دارد. تخصص این استودیوی مستقل در ساخت بازی‌هایی با سبک «Shoot ’em up» است و بازی‌های بسیار خوبی هم برای پلی‌استیشن ۴ عرضه کرده‌ است که از میان آن‌ها می‌توان به Super Stardust HD، Resogun و Alienation اشاره کرد که همگی بازی‌های بسیار خوبی بودند. جدیدترین عنوانی که حاصل همکاری سونی و این استودیوی مستقل به حساب می‌آید، Matterfall نام دارد. این بازی بعد از انتشار نتوانست به خوبی عناوین قبلی این شرکت ظاهر شود و در بهترین حالت یک بازی متوسط به شمار آمد. مشکلات پرتعداد در بخش گیم‌پلی و بارگزاری‌های طولانی، این بازی را به تجربه‌ای معمولی و خسته‌کننده تبدیل کرده‌اند، اما وضعیت فروش بازی از این هم بدتر است! آمار فروش این بازی به قدری ناامیدکننده بوده که سازندگان تصمیم گرفته‌اند دیگر عنوانی در سبک ذکرشده نسازند و به کلی مسیر خود را در ساخت بازی‌های ویدئویی تغییر دهند. بدین ترتیب Matterfall به یکی از بدترین انحصاری‌های پلی‌استیشن ۴ تبدیل شده و از هر لحاظ با ضرر و زیان همراه بوده است.

عملکرد: ضعیف

• Uncharted: The Lost Legacy

سری Uncharted به چنان برند بزرگی در دنیای بازی‌های ویدئویی تبدیل شده که دیگر نمی‌توان هیچ گیمری را پیدا کرد که اسم Uncharted را نشنیده باشد. یکی از ارکان اصلی نسل طلایی پلی‌استیشن ۳ در نسل قبل، همین سری Uncharted بود که از آن به عنوان یکی از پدیده‌های صنعت بازی‌های ویدئویی یاد می‌شود. سه نسخه‌ی فوق‌العاده در نسل قبل و استقبال بسیار خوب طرفداران از این سری باعث شد تا شرکت سونی، برنامه‌های ویژه‌ای را برای این «الماس انحصاری» ترتیب دهد. در اولین قدم، عنوان Uncharted:The Nathan Drake Collection در دسترس دارندگان پلی‌استیشن ۴ قرار گرفت تا ناتان دریک برای اولین بار به میزبانی کنسول نسل هشتمی سونی، میهمان خانه‌هایمان باشد! فروش این بازی به قدری رویایی بود که احتمالا مسئولان سونی بعد از شنیدن رقم فروش بازی، برروی صندلی‌هایشان میخکوب شده باشند. با فروش ۵.۲ میلیون نسخه‌ای این کالکشن، همه به این فکر افتادند که اگر کالکشن نسخه‌های قدیمی به این اندازه خوب می‌فروشد، پس نسخه‌ی چهارم Uncharted چه کارها که نمی‌تواند با بازار کند! یک سال بعد Uncharted 4 منتشر شد و طبق معمول به یک انحصاری فوق‌العاده و به اصطلاح «!Must-Play» تبدیل شد. مطابق با پیش‌بینی‌ها این بازی، رکورد فروش پلی‌استیشن ۴ را شکست و با فروش ۹.۶ میلیون نسخه‌ای تبدیل به پرفروش‌ترین بازی پلی‌استیشن ۴ شد. شرکت سونی که در این چند سال، حریص‌تر از همیشه شده بود به یک نکته پی برده بود؛ نام Uncharted همیشه خوب می‌فروشد. در نتیجه – طبق گمانه‌زنی‌ها – شرکت سونی با درخواست از استودیوی Naughty Dog تصمیم گرفت تا بسته‌ی الحاقی Uncharted 4 با نام The Lost Legacy را به یک بازی جدا یا همان «Standalone» تبدیل کند و به تمام روش‌های ممکن از این بازی، پول چاپ کند. البته بی‌انصافی است اگر اشاره نکنیم که The Lost Legacy تجربه‌ی ارزشمندی است و یک نکته‌ی بسیار ویژه را دربر دارد. شاید تا قبل از انتشار بازی، نگران عدم حضور «نیتین دریک» بودیم، اما با انتشار این بازی کاملا می‌توان متوجه شد که سری Uncharted بدون «نیتین» هم می‌تواند به مسیرش ادامه دهد. مسئله‌‌ای که این بازی مطرح می‌کند، این است که با پایان کار «نیتن» در سری Uncharted، نباید نگران آینده‌ی این سری بود؛ چراکه شخصیت‌هایی مانند «ساموئل» یا همین «نِیدین» و «کلویی»، پتانسیل حضور به عنوان پروتاگونیست داستان را دارند و می‌توانند بار داستانی نسخه‌های بعدی را به دوش بکشند؛ به ویژه زوج «نیدین» و «کلویی» که برای اولین بار به صورت مشترک در این سری پا به عرصه‌ی ظهور می‌گذارند و یکی از بهترین زوج‌سازی‌های دنیای بازی‌های ویدئویی را شکل می‌دهند. شخصیت‌پردازی و روابطه‌ی این دو کاراکتر به قدری زیبا و قدرتمند پایه‌ریزی شده که اصلا سازندگان را به خاطر نبود «نیتین» سرزنش نمی‌کنید؛ بلکه قدران اعضای این استودیو می‌شوید که چنین تجربه‌ی متفاوتی را ارائه داده‌اند و چنین زوج دوست‌داشتنی را معرفی کرده‌اند. هر چند سازندگان اعلام کرده‌اند که فعلا این بازی را کنار گذاشته‌اند، اما بعید است که سونی برای مدت طولانی، این عنوان پول‌ساز را کنار بگذرد؛ مخصوصا حالا که این سری از آزمون فقدان «نیتین دریک»، سربلند بیرون آمده. به هر حال داریم در مورد عنوانی صحبت می‌کنیم که تفاوت چندانی با کارخانه‌ی چاپ پول ندارد و در همین نسل هشتم، ۱۶ میلیون نسخه فروش رفته و باعث شده تا پول سونی از پارو بالا برود!

عملکرد: عالی

• Knack 2

نام Knack به عنوان یکی از اولین انحصاری‌های پلی‌استیشن ۴ در سال ۲۰۱۳ مطرح شد و اگر بخواهیم رُک باشیم، اصلا هم سروصدایی ایجاد نکرد؛ چون واضح بود که Knack یک بازی پلتفرم و معمولی است و احتمالا تنها برای حفظ تنوع همیشگی در انحصاری‌های سونی تولید شده است. Knack همزمان با عرضه‌ی پلی‌استیشن ۴ منتشر شد و در بهترین حالت از آن به عنوان یک بازی معمولی یاد می‌شد. وقتی بعد از چند سال، نسخه‌ی دوم این بازی معرفی شد، بسیار شوکه شدیم. هنوز هم جای سوال است که چه فاکتورهایی باعث شد تا سازندگان به این نتیجه برسند که دنباله‌ی نسخه‌ی قبلی را بسازند. در هر حال Knack 2 منتشر شد و اگر از حق نگذریم، پیشرفت‌های خوبی نسبت به نسخه‌ی قبلی داشت و از یک بازی معمولی به یک بازی خوب تبدیل شد. تنها ایرادی که در Knack 2 هم به قوت نسخه‌ی قبل باقی مانده، داستان کلیشه‌ای و آبکی بازی است که به زیبایی بازیکن را شکنجه می‌کند، اما گیم‌پلی بازی در حد یک بازی پلتفرم با معماهای محیطی فراوان، سرگرم‌کننده است و می‌تواند بعد از تجربه‌ی چندساعته‌ی یک شوتر نفس‌گیر، تنوع خوبی باشد. اما می‌رسیم به شاهکاری که Knack 2 در امر فروش از خود به جا گذاشته است! به عنوان یک دنباله، این بازی از نسخه‌ی قبلی هم کمتر فروخته است. ژاپنی‌ها هم در اقدامی بی‌سابقه، بازی را پس زده‌اند؛ به طوری که حتی یک درصد هم از کل رقم فروش به این کشور اختصاص ندارد. رکوردی که احتمالا تا مدت‌ها جابه‌جا نمی‌شود! خنده‌دار است که یکی از انحصاری کنسول سونی در کشور خودش با چنین فروش افتضاحی روبه‌رو شده باشد.

عملکرد: ضعیف

• Gran Turismo Sport

همانطور که در ابتدای مطلب ذکر شد، GT Sport تنها انحصاری سونی در چهار ماه پایانی سال ۲۰۱۷ به حساب می‌آمد؛ همین موضوع باعث شد تا بار سنگینی بر دوش این بازی قرار گیرد؛ چراکه همه انتظار داشتند GT Sport به قدری خوب عمل کند که جای خالی سایر انحصاری‌ها احساس نشود. از طرف دیگر موفقیت رقیب مستقیم این سری، یعنی Forza Motorsport 7 همه‌ی چشم‌ها را به GT Sport دوخته بود تا مشخص شود که امسال کدام یک، نام بهترین عنوان اتومبیل‌رانی سال را به خود اختصاص خواهد داد. همه‌ی این موارد، فشار وارده به سازندگان را دوچندان کرده‌ بود، اما در نهایت بازی منتشر شد و از همان جایی که پیش‌بینی می‌شد، ضربه خورد. GT Sport از نظر محتوا، بسیار ضعیف عمل کرده است. در حالی که همه منتظر بودند تا مثل دو نسخه‌ی قبلی سری GT بتوانند به رانندگی با بیش از ۸۰۰ اتومبیل بپردازند، سازندگان تنها با ۱۶۳ اتومبیل به استقبال بازیکنان رفتند. حالا این عدد را با ۷۰۰ اتومبیل بازی Forza Motorsport 7 مقایسه کنید تا متوجه شوید که GT Sport چه شکست سنگینی از رقیب سنتی‌اش خورده است. تلخی این شکست، زمانی بیشتر می‌شود که بدانیم GT Sport هیچ کم‌ و کسری از لحاظ گیم‌پلی ندارد و تجربه‌ای کامل و بی‌نقص از یک عنوان شبیه‌ساز اتومبیل‌رانی است و در بخش گرافیکی هم عملکرد خیره‌کننده‌ای داشته؛ به گونه‌ای که می‌توان به جرات اعلام کرد که مدل‌سازی اتومبیل‌های این بازی در بین کل بازی‌های اتومبیل‌رانی، بی‌همتا است. تنها ایرادی که تمام منتقدان به آن اشاره کرده‌اند، همین محتوای کم بازی است که GT Sport را به تجربه‌ی نسبتا کوتاهی تبدیل می‌کند. از کیفیت GT Sport که بگذریم، به فروش این بازی می‌رسیم که هنوز نمی‌توان به طور دقیق درباره‌ی وضعیت آن اظهار نظر کرد، اما واضح است که با فروش ۱.۴ میلیون نسخه‌ای در این دو ماه اخیر نمی‌تواند به باشگاه ۱۰ میلیونی‌های این فرانچایز برسد و احتمالا GT Sport روند نزولی این سری در زمینه‌ی فروش را ادامه خواهد داد. به این ترتیب GT Sport به تنها انحصاری بزرگ سونی در سال ۲۰۱۷ تبدیل می‌شود که انتظارات را برآورده نکرده است.

عملکرد: متوسط

• Hidden Agenda

احتمالا اکثر شما دارندگان پلی‌استیشن ۴ در حال کلنجار رفتن با خود هستید که چطور نام این بازی را به یاد نمی‌آورید. خب کاملا حق دارید، چراکه سونی چندان برروی این بازی مانور نداد و تنها نمایش قابل‌توجه بازی در E3 2017 به نمایش گذاشته شد. سازنده‌ی این بازی استودیوی Supermassive نام دارد. همان استودیویی که در سال ۲۰۱۵ با بازی Until Dawn به شدت ستایش شد، اما بهتر است همین ابتدای کار خیالتان را راحت کنم؛ Hidden Agenda به هیچ‌وجه در حد و اندازه‌های Until Dawn ظاهر نشده است. برای یک بازی داستان‌محور، ضعف در بخش داستانی، مساوی است با شکست. Hidden Agenda هم با داستان کلیشه‌ای و تکراری به خوبی این مسئله را به اثبات می‌رساند. واقعا عجیب است که Until Dawn و Hidden Agenda سازندگان مشترکی داشته‌اند. این میزان از پسرفت در ارائه‌ی داستان، فقط می‌تواند یک دلیل داشته باشد و آن هم آلزایمر گرفتن تمام اعضای این استودیو است! اما در زمینه‌ی گیم‌پلی این بازی، یک ویژگی بسیار مهم وجود دارد که از جمله قابلیت‌های جدید کنسول پلی‌استیشن ۴ است. این قابلیت که در نمایش E3 2017 بازی به نمایش گذاشته شد، پشتیبانی این بازی از قابلیت «PlayLink» بود. به کمک این قابلیت، بازیکن قادر است تا گوشی خود را به کنسول پلی‌استیشن ۴ وصل کند و به همراه خانواده و دوستانش به تکمیل مراحل بازی بپردازد. ایده‌ی PlayLink باعث شده تا انجام این بازی با تعداد بازیکنان بیشتر، جذاب‌تر شود اما ضعف داستان آن‌قدر شدید است که نمی‌تواند از حداکثر پتانسیل‌های این قابلیت استفاده کند. درباره‌ی فروش بازی رقم دقیقی در دسترس نیست، اما این بازی در اواخر نوامبر و در زمان تخفیف‌های «جمعه‌ی سیاه» در رتبه‌ی ۱۵ بریتانیا ایستاده بود که نشان می‌دهد این بازی از حیث فروش هم به اقبالی نرسیده و با شکست سختی مواجه شده تا سال ۲۰۱۷ برای سونی به شکل بدی به پایان برسد.

عملکرد: ضعیف

شروع عالی، پایان ضعیف

فکر می‌کنم بیشتر دارندگان پلی‌استیشن ۴ با من موافق باشند که سال ۲۰۱۷ چندان سال شلوغ و جذابی برای ما نبود و به جز Horizon Zero Dawn غافلگیری دیگری برایمان نداشت. شاید بتوان دلیل این موضوع را به سرگرم بودن سونی و مایکروسافت با کنسول‌های میان‌نسلی نسبت داد. حالا که بالاخره مایکروسافت هم کنسول میان‌نسلی‌اش را برای روکم‌کنی به انتشار رسانده و هیاهوی ناشی از این کنسول‌ها فروکش کرده، می‌توان امیدوار بود که هردو شرکت تمرکز خود را برروی عناوین انحصاری معطوف کنند. به نظر می‌رسد که از سال میلادی جدید می‌توانیم منتظر درخشش انحصاری‌های سونی باشیم. به خصوص وقتی نام‌هایی مانند Death Stranding، The Last of Us Part II، Spider Man، God of War و Detroit را در تقویم سال ۲۰۱۸ سونی می‌بینیم. شاید با وجود عناوین بالا بتوان به تکرار روزهای درخشان سونی در نسل قبل امیدوار بود. شاید سال بعد که مقاله‌ی «عملکرد سونی‌ اینتراکتیو در سال ۲۰۱۸» را می‌نویسیم، پلی‌استیشن ۴ با انحصاری‌هایش انقلابی به‌پا کرده باشد. به امید آن روز…