در قسمت اول به بررسی بنیان‌های قضیه کنسول‌های جدید و نسل‌هشتم و میان‌نسلی پرداختیم. در این قسمت از مقاله با بررسی فنی از قدرت پردازشی آن‌ها با گیم‌شات همراه باشید. مایکروسافت در کنفرانس‌های هفته گذشته از اکس‌باکس اسکورپیو رونمایی کرد که قرار‌‌است به قدرتمندترین کنسول تاریخ بازی‌های‌ویدئویی تبدیل شود. در برابر اکس‌باکس، سونی هم وجود پلی‌استیشن نئو را تایید‌کرد.
متأسفانه سونی همچنان ما را با سکوتش آزار می‌دهد و این در حالی است که مشخصاتی کامل از سیستم جدید اکس باکس داریم. اسکورپیو باقدرت پردازشی ۶ ترافلاپس به‌عنوان قدرتمندترین کنسول تاریخ بازی‌های ویدئویی در تعطیلات ۲۰۱۷ به بازار جهانی عرضه خواهد شد. طبق شایعات متعدد و البته معتبر، سونی کنسول نئو را امسال عرضه می‌کند که به شکل قابل‌توجهی ضعیف‌تر از اسکورپیو است اما طراحی هوشمندانه‌ای خواهد داشت. در ادامه به بررسی کامل مشخصات و قدرت پردازشی کنسول جدید مایکروسافت می‌پردازیم. این مطلب ترجمه‌ای از وب‌سایت یوروگیمر و بررسی دقیق آن‌ها به همراه دیجیتال فاندری است.
از بین بردن موانع، نوآوری و جدیدترین تکنولوژی‌ها؛ ارائه قدرتمندترین کنسول جهان کاری است که ما می‌خواهیم انجام دهیم. قدرتمندترین پردازنده گرافیکی که در یک کنسول قرارگرفته است، بالاترین رزولوشن، بهترین فریم ریت، آن‌هم بدون اختلال. ما می‌توانیم به‌راحتی به ۶۰ فریم ریت برسیم و پیکسل‌های گرافیکی را بدون فشرده کردن رندر کنیم… تجربه واقعی بازی باکیفیت ۴K…
این‌ها حرف‌هایی بود که در کنفرانس مایکروسافت تبلیغ شد. بااینکه بعضی از آن‌ها عجیب و حتی خنده‌دار (پیکسل‌های گرافیکی فشرده نشده؟!) هستند، هدف کاملاً مشخص است. مایکروسافت می‌خواهد با اسکورپیو ازنظر قدرت سخت‌افزاری باری دیگر بی‌رقیب باشد. ازنظر فنی، مایکروسافت قصد دارد خیلی جلوتر از کنسول پلی‌استیشن نئو باشد و این کار هم با بهترین و جدیدترین تکنولوژی‌هایی که AMD می‌تواند در اختیار آن بگذارد تحقق می‌پذیرد؛ تکنولوژی‌هایی که از آن‌ها حتی در فضای رایانه‌های شخصی به‌طور کامل رونمایی نشده است. بااینکه مشخصاتی که مایکروسافت برای کنسول جدیدش به رسانه و جامعه گیمینگ اعلام کرد بسیار مختصر و کم است، به‌اندازه‌ای است که بتوانیم بررسی کنیم که آیا می‌تواند از پس ادعاهای مایکروسافت به‌خوبی برآید؟
مشخصاتی که تاکنون از آن کم و بیش مطلع هستیم
پردازنده گرافیکی: بسیار سریع‌تر و قدرتمندتر از نئو
اول‌ازهمه، بیایید پردازنده گرافیکی را که مایکروسافت بیشتر از همه به آن افتخار می‌کند بررسی کنیم. قبلاً شایعه شده بود که کنسول ۶ ترافلاپس قدرت پردازشی خواهد داشت که این در E3 تائید شد. در مقایسه با پلی‌استیشن نئو که ۴.۲ ترافلاپس قدرت دارد، اسکورپیو ۴۰% قوی‌تر است. این قدرت بیشتر پلی‌استیشن ۴ در مقایسه با اکس باکس وان را در کنسول‌های فعلی به یادمان می‌آورد که نسبت آن تقریباً همین بود.
می‌دانیم که سونی چگونه به عملکردی که هدفش را داشته رسیده است – نئو به‌احتمال بسیار زیاد از معماری AMD Polaris 10 و ۳۶ واحد پردازش نسل بعدی GCN با سرعت کلاک ۹۱۱ مگاهرتز استفاده می‌کند. به‌طور ساده‌تر، این نسخه ضعیف‌تری از همان Radeon RX 480 است؛ کارت گرافیک نسل بعدی ۱۹۹ دلاری AMD که هدفش گیمرهای معمولی هستند و از قابلیت‌های پایه‌ای VR بهره می‌برد. می‌توانیم مطمئن باشیم که پردازنده گرافیکی نئو یک نسخه ضعیف‌تر از محصولی است که هنوز معرفی نشده و به‌احتمال‌زیاد ۴۰ واحد پردازشی خواهد داشت. با غیرفعال نگه‌داشتن دو واحد پردازشی، در قسمت تولید می‌توان از چیپ های ناکامل بهره برد که تاکنون تکنیک مورداستفاده اکس باکس وان و پلی‌استیشن ۴ بوده است. (هردوی آن‌ها دو واحد پردازشی غیرفعال بر روی سیلیکان خوددارند.)
بااین‌حال، با توجه به تفاوتی که نئو و اسکورپیو در قدرت دارند، می‌توان نتیجه گرفت که مایکروسافت از معماری Polaris استفاده نخواهد کرد. یک پردازنده گرافیکی با ۴۰ واحد پردازشی به اورکلاک بسیار قوی احتیاج دارد تا به ۶ ترافلاپس قدرت برسد و با توجه به چیزهایی که دیده‌ایم، سیستم حرارتی اسکورپیو به‌قدری قوی نیست که بتواند این مقدار را تحمل کند. پس می‌توان گفت این کنسول از حالت ضعیف‌تری از معماری جدید AMD Vega استفاده می‌کند. با تشکر از مهندس AMD که به‌طور غیرعاقلانه قسمتی از مشخصات Vega را در پروفایل LinkedIn خود قرار داد، می‌دانیم که این معماری در حالت کاملاً فعال خود ۶۴ واحد پردازشی دارد.
فرض می‌کنیم که برای کنسول ۵۶ واحد پردازشی وجود خواهد داشت (درست مثل AMD R9 Fury که این تعداد واحد پردازشی را داشت و نسخه ضعیف‌تر از Fury X با ۶۴ واحد پردازشی بود) که در این صورت سرعت کلاک ۸۳۰-۸۵۰ مگاهرتز منطقی به نظر می‌رسد. البته یک احتمال بهتر این است که با یک پردازنده گرافیکی با ۶۰ واحد پردازشی و سرعت کلاک ۸۰۰ مگاهرتز روبه‌رو خواهیم شد. درهرصورت، این پردازنده سرعت بیشتر و قابل‌توجهی نسبت به نئو دارد که مشخصاً در مقایسه با پلی‌استیشن ۴ و اکس باکس وان تفاوت بسیار بیشتر هم خواهد شد.
این تصویر نشان می دهد که چه چیزی در اختیار این کنسول هاست. نئو از Polaris 10 استفاده می کند، در حالی که اسکورپیو نسخه ضعیف تری از تکنولوژی جدید Vega را در اختیار دارد
حافظه: ۱۲ گیگابایت GDDR5؟!
جزئیاتی که مایکروسافت بر سر پهنای باند حافظه ارائه داده است به‌اندازه کافی برای بررسی مناسب هستند. با توجه به آن‌ها پهنای باند حافظه گرافیکی اسکورپیو بیش از ۳۲۰ گیگابایت بر ثانیه است. اول‌ازهمه، مشخص می‌شود که مایکروسافت دیگر برنامه ESRAM که بر روی اکس باکس وان پیاده کرد (و چندان موفق نبود) را کنار گذاشته و به روش سونی در استفاده از یک حافظه متحد بر اساس تکنولوژی RAM رایانه‌های شخصی روی آورده است. اما اینکه آن تکنولوژی چیست جای بحث دارد. آیا GDDR5 خواهد بود یا معماری سریع‌تر G5X که در پرچم‌دار جدید انویدیا یعنی GTX 1080 دیده می‌شود؟
۳۲۰ گیگابایت بر ثانیه با استفاده ۸ گیگابایت از G5X (با باس ۲۵۶ بیت) یا یک ۳۸۴ بیت با ۱۲GB از GDDR5 به دست می‌آید و در اینجاست که تصاویر به نمایش گذاشته‌شده از مادربرد اسکورپیو در کنفرانس مایکروسافت مفید واقع می‌شوند. ما می‌توانیم ۱۲ چیپ حافظه ببینیم که نشان می‌دهد مایکروسافت از تکنولوژی نسل فعلی و نه از HBM2 (که بر روی Vega یا پردازنده نسل بعدی انویدیا Titan است) استفاده می‌کند. این یعنی اسکورپیو یک مزیت بزرگ دیگر در برابر نئو رو می‌کند و در این زمینه نه‌تنها ۱۰۰ گیگابایت بر ثانیه سرعت آن بیشتر است، بلکه ۴ گیگابایت رم اضافی بر روی بورد آن وجود دارد.
و این‌یک نقطه قوت مایکروسافت در ادعای خود برای ارائه تجربه گیمینگ باکیفیت ۴K است. پلی‌استیشن نئو فقط ۵۱۲ مگابایت رم بیشتر در مقایسه با پلی‌استیشن ۴ در اختیار سازندگان قرار می‌دهد که فضای کمتری برای بافت‌های بالاتر رزولوشنی در اختیار سازندگان می‌گذارد. حال‌آنکه اسکورپیو نه‌تنها قدرت پردازش رزولوشن بالاتری دارد، بلکه توانایی این را دارد که از پس بافت‌ها و جزئیات گرافیکی و رزولوشنی بیشتری هم برآید. تنها سؤالی که باقی می‌ماند این است که چقدر طول می‌کشد تا این RAM پر شود؟ با توجه به اینکه هنوز از درایوهای ۵۴۰۰rpm استفاده می‌شود، برای پر شدن ۱۲ گیگابایت زمان زیادی لازم است. از طرفی سازندگان به یوروگیمر گفته‌اند که ۸ گیگابایت رم پلی‌استیشن نئو برای به دست آوردن حداکثر کیفیت بر روی نمایشگرهای ۴K کافی نیست.
این تصویر از ماژول های اطراف هسته اصلی می خواهد نشان دهد که ۱۲ چیپ DRAM در اینجا قرار دارد که یعنی یک حافظه باس ۳۸۴ بیتی به ۱۲ گیگابایت GDDR5 وصل است
پردازنده: ۸ هسته ای، اما چه هستند؟
مایکروسافت زیاد در مورد تکنولوژی پردازنده اسکورپیو صحبت نکرد و اگر بخواهیم با بدگمانی به آن نگاه کنیم، دلیل آن این است که پیشرفت زیادی نسبت به اکس باکس وان ندارد. تنها چیزی که گفتند این بود که پردازنده اسکورپیو هشت هسته‌ای است، درست مانند اکس باکس وان، پلی‌استیشن ۴ و پلی‌استیشن نئو.
در تئوری، دو تکنولوژی برای پردازنده مایکروسافت موجود هستند. یکی همان Jaguar که در کنسول‌ها استفاده می‌شود (یا نسخه بهبودیافته آن) یا تکنولوژی جدید Zen که هنوز در دسترس قرار نگرفته است. اما اگر احتمالات را در نظر بگیریم، باید بگوییم که احتمال بهره‌برداری از Zen کم است؛ اول‌ازهمه، اگر چنین چیزی بود مایکروسافت آن را بیشتر تبلیغ می‌کرد. دوم اینکه می‌دانیم Zen هشت هسته‌ای یک پردازنده دسکتاپ بسیار قدرتمند است که بخش بزرگی از بورد و سیلیکون را اشغال می‌کند. قرار دادن آن کنار پردازنده گرافیکی بزرگ اسکورپیو بیش‌ازحد جاه طلبانه است.
با این اوصاف، انتظار داریم که تفاوت قدرت در پردازنده و پردازنده گرافیکی کنسول‌ها بیشتر و بیشتر شود و در این میان اهمیت DX12 و GPGPU افزایش می‌یابد و به عبارتی، بعضی از وظایف و کارهایی که پردازنده به آن‌ها می‌رسید به پردازنده گرافیکی پاس داده می‌شود. اگر فرض کنیم اسکورپیو از همان هسته‌های پردازنده سیارتر AMD استفاده می‌کند، حداقل باید انتظار افزایش قدرت در سرعت کلاک را داشت. شایان‌ذکر است که هسته‌های نئو ۲.۱ گیگاهرتز و مدل معمولی پلی‌استیشن ۴ حول ۱.۶ گیگاهرتز است.
امید زیادی وجود داشت که اسکورپیو از Zen بهره برد، اما در این تصویر فقط یک بلوک پردازنده می بینیم. قرار دادن یک پردازنده و یک پردازنده گرافیکی بسیار قدرتمند بر روی یک تکه سیلیکان بسیار گران است و به سیستم خنک کننده بهتری از آنچه که مایکروسافت به نمایش گذاشت نیاز دارد.
آیا اسکورپیو می‌تواند به وعده‌های واقعیت مجازی و ۴K خود عمل کند؟
با توجه به تکنولوژی‌های AMD حال حاضر و آنچه که وجود دارد، حقیقت این است که ۶ ترافلاپس قدرت پردازنده گرافیکی برای یک تجربه ۴K مناسب کافی نیست. کارت گرافیک R9 390X حدود ۵.۹ ترافلاپس قدرت پردازشی دارد اما برای اجرای رزولوشن ۴K آن‌هم بافریم ریت ۳۰ بر روی رایانه‌های شخصی تقلا می‌کند. می‌توانیم در نظر بگیریم که معماری نسل بعدی GCN کمی عملکرد را افزایش می‌دهد اما باور اینکه بتواند یک پردازنده گرافیکی در حد ۳۹۰X را به غولی مثل R9 Fury X (باقدرت ۸.۴ ترافلاپس) تبدیل کند، غیرقابل‌باور است.
اما این را هم فراموش نکنیم که سازنده‌ها با گذر زمان از پتانسیل‌های پلی‌استیشن ۴ و اکس باکس وان بیشتر استفاده کرده‌اند. نمونه‌های آن را در گرافیک و جزئیات عناوینی چون Gears of War 4 و Forza Horizon 3 دیدیم که بر روی سخت‌افزاری معادل R7 360 اجرا می‌شوند. پس شاید و بازهم می‌گوییم شاید، بتوانیم بازی‌ها را با این کنسول‌ها در ۴K واقعی تجربه کنیم.
درست است که به گیمرها وعده رزولوشن ۴K واقعی داده‌شده است اما احتمال رزولوشن ۴K Upscale بیشتر است که درنهایت می‌تواند نتایج بسیار بهتری ارائه دهد. به‌عنوان‌مثال با استفاده از Fury X بر روی رایانه شخصی، توانستیم Star Wars: Battlefront را باکیفیت ۴K و البته ۸۵% رزولوشن اجرا کنیم که بسیار عملکرد خوبی داشت. اگر این کاربر روی قطعات معادل قدرت کنسول‌ها انجام شود (مثل R9 390X)، حتی می‌توانیم تنظیمات گرافیکی را افزایش دهیم و نتایج هنوز هم خیره‌کننده هستند. همچنین نتایج Upscale کردن رزولوشن ۳۲۰۰×۱۸۰۰ به ۴K عالی بودند. در زمینه واقعیت مجازی هم مشکلی وجود نخواهد داشت، چراکه پردازنده‌های جدید بسیار قدرتمندتر R9 290 و GTX 970 هستند که برای سیستم‌های واقعیت مجازی پیشنهادشده است.
پلی استیشن نئو در این میان چه می‌شود؟
داستان جالبی شده است! قسمت عظیمی از موفقیت پلی‌استیشن ۴ به خاطر برتری فنی آن نسبت به اکس باکس وان و همین‌طور این مسئله که بر روی گیمرهای حرفه‌ای تمرکز کرده بود. اما در موج بعدی کنسول‌ها، سونی ازنظر سخت‌افزاری عقب خواهد ماند و جای آن‌ها در رقابت ازنظر فنی عوض می‌شود. همین‌الآن‌هم می‌دانیم که از رزولوشن ۴K واقعی پشتیبانی نخواهد کرد و همچنین یوروگیمر از مدارک داخلی مطمئن است که نقشه سونی بهره‌برداری از ۴K Upscale است. هم‌اکنون برای سونی ساخت دوباره نئو برای برابری با اسکورپیو غیرممکن است زیرا بورد طراحی‌شده و بسته‌های نرم‌افزاری آن به سازنده‌ها ارائه‌شده است. برای برابر شدن با اسکورپیو، سونی باید به‌طور کل پردازنده فعلی نئو را کنار بگذارد.
تنها گزینه ممکن برای سونی کاری است که مایکروسافت با اکس باکس وان انجام داد. آن‌ها می‌توانند پردازنده را برای عملکرد بهتر اورکلاک کنند. شاید با این کار کمی به اسکورپیو نزدیک شود، اما رسیدن به ۶ ترافلاپس غیرممکن است. سونی به یک پردازنده گرافیکی با ۴۰ واحد پردازشی Polaris 10 آن‌هم با کلاک ۱.۲ گیگاهرتز احتیاج دارد تا به اسکورپیو برسد. اما اگر این‌طور هم باشد، بازهم ۱۰۰ گیگابایت بر ثانیه پهنای باند بیشتر و ۴ گیگابایت حافظه اضافی وجود دارد که نئو را از اسکورپیو جدا می‌کند.
اما بیایید به یک مورد بزرگ دیگر هم اشاره‌کنیم: قیمت! چیزی که بین مایکروسافت و AMD ردوبدل شده ساده است؛ قدرتمندترین کنسول تاریخ را می‌خواهیم! پردازنده گرافیکی قدرت بیشتری دارد که یعنی ازنظر حجم بزرگ‌تر است و ساخت آن گران‌تر خواهد بود. همچنین، اگر در نظر بگیریم که حرفمان بر سر ۴ گیگابایت حافظه اضافی درست است، آن‌هم ارزان نخواهد بود. در رویداد AMD’s Munich که برای عرضه جهانی سری Radeon 300 و Fury X بود، سازندگان اعلام کردند که برای اضافه کردن ۴ گیگابایت GDDR5 به کارت‌های R9 390/390X برای هر واحد ۳۰ دلار به هزینه و قیمت اضافه خواهد شد. به‌طور خلاصه، تعجب نکنید اگر اسکورپیو از نئو گران‌تر بود، حتی ۱۰۰ دلار گران‌تر.
مسلماً بر روی سونی فشارهایی خواهد بود – با توجه به اینکه کنسول جدیدشان برای بازیکنان حرفه‌ای ساخته می‌شود و این افراد هم بهترین‌ها را می‌خواهند – اگر نئو امسال عرضه شود (که بر اساس شایعات و گزارشات متعدد مطمئنیم که سونی آن را برای سال ۲۰۱۶ در نظر گرفته است) شروع سالم و مناسبی ازنظر بازاری نسبت به اسکورپیو خواهد داشت. اما اگر تاریخ عرضه حتی به مارس ۲۰۱۷ هم برود، بسیاری برای همان اسکورپیو صبر خواهند کرد که تکنولوژی و قدرت قابل‌توجه بیشتری نسبت به نئو دارد.
