قبل از اینکه کمپانی «بلیزارد» (Blizzard) به شهرت جهانی برسد فقط یک شرکت کوچک بود. اولین اثر آنها یک بازی ریسینگ کوچک با نام «RPM Racing» بود، البته تعدادی بازی خوب هم مثل «Lost Vikings» و «Blackthorn» هم خلق کردند. چند سالی از حضور این شرکت در این عرصه نگذشته بود که یک بازی جدید در ژانر محبوب آن روزها، استراتژیهمزمان ساختند. با الهام از بازی معروف و موفق «Dune II» موفق به ساخت اثری شدند که عمیق ولی روان، پیچیده ولی آسان بود. بازی «وارکرفت: انسانها و ارکها» (Warcraft: Orcs and Humans) یکی از عناوین به شدت موفق بلیزارد بود. بازی که نقطه اوج کمپانی حساب میشود و کمک کرد تا این به یکی از استدیوهای بازیسازی غیرقابل شکست تبدیل شود.
موفقیت این بازی باعث شد تا بلیزارد دو نسخه دیگر از این سری را با نامهای «وارکرفت: حرکت تاریکی» (Warcraft: Tides Of Darkness) و «وارکرفت: حکومت آشوب» (Warcraft: Reigns Of Chaos) عرضه کند. تمامی عناوین این سری و بستههای الحاقی که بعدا برای آنها عرضه شد به عنوان آثار کلاسیک این شرکت و امضای این شرکت به حساب میآیند. هنوز هم این آثار بین گیمرها محبوبند و منبع الهام بازیسازان حساب میشوند. حالا باید با این عنوان بلاکباستر چه کار کرد؟ مطمئنا ساخت نسخه دیگری از این بازی منطقی خواهد بود. اما این شرکت کالیفرنیایی بعد از پانزده سال هنوز هیچ بازی از این مجموعه را منتشر نکرده است. چرا؟ دلایل خیلی خوبی برای این کار وجود دارد.
تیم اصلی به دو بخش تقسیم شده است
تیم بلیزارد وارکرفت یک و ادامه آن را ساخت و سپس به سراغ بازی جدیدی به نام «استارکرفت» (StarCraft) رفت. در همین زمان یک تیم کاملا جدا که «بلیزارد نورث» (Blizzard North) نام داشت در حال کار بر روی سری «دیابلو» (Diablo) بودند؛ این افراد کارکشته دو انتخاب داشتند. به کار بر روی عناوین استراتژی ادامه دهند و یا اینکه به سراغ ایدههای تازه بروند، تیم تصمیم گرفت که به هر دو کار مشغول شود.
تیم بازیسازان اصلی شرکت بلیزارد به دو دسته تقسیم شدند، تیم اول به توسعه عناوین استراتژی ادامه داد و در نهایت نسخه سوم وارکرفت را عرضه کرد، بازی که ترکیبی بود از المانهای استراتژی و در عین حال ویژگیهایی از بازی دیابلو را نیز به همراه داشت. تیم دوم نیز چندین بازی را به صورت آزمایشی توسعه داد تا در نهایت تصمیم به ساخت بازی در ژانر MMO گرفت. در آن زمان این سبک بازیها محصولات جدیدی حساب میشدند و نحوه بازاریابی متفاوت آنها برای تیم توسعهدهنده ایدههای جدیدی را به ارمغان میآورد.
تیم دوم به ساخت عنوان MMO خود ادامه دادند و در اوایل کار تصمیم گرفتند که بازی را به جای اینکه در دنیای جدید روایت کنند؛ بازی را بر اساس دنیای وارکرفت توسعه دهند. دو تیم جدا در حال کار بر روی عناوین جداگانه ولی در دنیای مشترکی بودند. نتیجه کار «دنیای واکرفت» (World Of Warcraft) نام داشت که علاوه بر انقلابی که در صنعت بازیسازی ایجاد کرد، بلیزارد را نیز دچار تغییرات بزرگی کرد.
وارکرفت با دنیای واکرفت ترکیب شده است
هنگامی که صحبت از دنیای وارکرفت میشود، نمیتوانید از بازی تعریف نکنید. با دوازده میلیون کاربر فعال تا مدتها این بازی تبدیل شده بود به تیتر خبری اول رسانهها و سودآورترین بازی که ساخته شده است. به همین خاطر از سال ۲۰۰۴ که بازی عرضه شد تا سال ۲۰۱۰ که قسمت دوم استارکرفت عرضه شد، بلیزارد به غیر از توسعه بستههای الحاقی برای این بازی هیچ عنوان دیگری عرضه نکرد. بازی ادامه داستان نسخه سوم وارکرفت بود و خیلی از گرههای داستانی را برای طرفداران باز کرد تا سرگذشت قهرمانان این سری را متوجه شوند.
با از هم پاشیده شدن تیم اصلی و وجود عنوانی مانند دنیای وارکرفت که تمامی انگیزههای ساخت نسخه استراتژی دیگری از وارکرفت را میگیرد، بلیزارد هیچ دلیلی برای ساخت نسخه چهارم ندارد زیرا ادامه داستان روایت شده است. حالا دیگر وارکرفت تبدیل به بازی شده است که در آن کنترل یک فرد را در اختیار دارید. بعد گذشت پانزده سال از عرضه این بازی تماما آنلاین، حالا طرفداران دو آتیشه زیادی وجود دارند که حتی هنگام انتشار نسخه اصلی این عنوان به دنیا نیامده بودند. حالا وارکرفت بازی است که شما کنترل یک قهرمان را در اختیار دارید و دیگر ارتشی را کنترل نمیکنید. همانطور که میبینید حتی سبک بازی نیز نسبت به ریشههای خود تغییر کرده است؛ اگر نسخه چهارمی برای بازی عرضه شود مطمئنا برای طرفداران قدیمی خاطرهانگیز خواهد بود ولی برای افرادی که وارکرفت را به عنوان یک بازی MMO میشناسند، هیچ جذابیتی ندارد.
استارکرفت سایه خود را بر روی وارکرفت انداخته است
در عین حال اعضای تیم اول که قرار بود به کار بر روی عناوین استراتژی ادامه دهند؛ بدون هیچ وقفهای در حال کار بر روی ادامه یک بازی استراتژی دیگر بودند. مدت زیادی طول کشید تا نسخه دوم بازی استارکرفت عرضه شود ولی پس از عرضه نیز دو بسته الحاقی بزرگ دریافت کرد و موج جدیدی از مسابقات را در صحنه ورزشهای الکترونیک به راه انداخت. در نتیجه تیم اول بعد از تمام شدن نسخه سوم وارکرفت به شدت سرش با ادامه استارکرفت گرم بود و هیچ علاقهای هم به استراحت نداشتند.
در نهایت اواخر سال ۲۰۱۷ بود که نسخه دوم استارکرفت تبدیل به یک عنوان Free To Play شد. بخشی از این کار به سیاستهای شرکت بلیزارد برمیگردد. آنها با این کار میخواهند که محتویات جدیدی را در طول زمان به بازی اضافه کنند. همچنین بلیزارد تیم دیگری را مسئول ساخت بستههای الحاقی تکنفره و متفاوت با بازی اصلی کرد. در نهایت تیم اول فرصت نفس کشیدن هم نداشت. زیرا آنها علاوه بر تمام این کارها به کار توسعه و به روزرسانی عنوان «قهرمانان طوفان» (Heroes Of Storm) نیز مشغول بودند. عنوانی که نماینده بلیزارد در صحنه شلوغ بازیهای MOBA است.
البته باید در نظر داشت که استارکرفت یک بازی فعال در بین بازیهای بلیزارد حساب میشود، پس این شرکت نیاز به ساخت یک بازی استراتژی ندارد در حالی که یک عنوان سودآورد در این سبک دارد. در عین حال پروژههای متعدد شرکت باعث میشود که خیلی از نیروهای آنها همیشه در حال کار باشند، به همین خاطر دسترسی به یک تیم حرفهای برای ساخت نسخه چهارم وارکرفت سخت خواهد بود. در نهایت بعید به نظر میرسد که تیم اول و یا هر تیم دیگری درون بلیزارد علاقهای به ساخت ادامه وارکرفت داشته باشد.
ژانر استراتژی طرفداران خود را از دست داده است
در تمام مدت زمانی که بلیزارد مشغول ساخت ادامه استارکرفت بود، ژانر استراتژی در حال تغییرات بزرگی بود. دیگر بازیهای کمتری درباره جمعآوری منابع و کنترل ارتشها ساخته میشوند. در همین حال ژانر MOBA طرفداران زیادی را به خود جذب کرده است. حتی تیم حرفهای به مانند «Relic Entertainments» هم که سعی داشت با بازی «Dawn Of War III» دو سبک استراتژی و MOBA را با همدیگر ترکیب کند با شکست مواجه شد.
مطمئنا دلایل خوبی هم برای از بین رفتن محبوبیت این سبک وجود دارد. اول از همه اینکه یاد گرفتن این سبک از بازیها زمان زیادی را میطلبد. در دورهای که بازیبازان انتخابهای زیادی را دارند، بازیهایی که مدت زمان زیادی را برای یادگرفتن نیاز دارند خیلی سریع کنار گذاشته میشوند زیرا بازیهای بهتری برای جایگزینی آنها وجود دارد. در عین حال تجربههای چندنفره این روزها بیشتر مبتنی بر کار کردن با یک تیم هستند؛ حتی خود گیمرها نیز ترجیح میدهند که به همراه یک دوست بازی را تجربه کنند، در حالی که بخش چندنفره بازیهای استراتژی اکثرا استفادهای از همتیمی نمیکنند.
درست است که بلیزارد به قدری قدرتمند است که مدهای جدید در صنعت گیم را در نظر نگیرد ولی حتی آنها نیز متوجه مرگ تدریجی سبک استراتژی شدهاند. احتمال عرضه بازی دیگری در دنیای وارکرفت و یا حتی استارکرفت خیلی محتمل به نظر نمیرسد. شرکت سازنده دوست دارد که بازی با نام وارکرفت در هنگام عرضه موفقیت زیادی را کسب کند نه اینکه در همان روزهای اول عرضه به فراموشی سپرده شود.
ژانری که حاصل یکی از مادهای نسخه سوم وارکرفت بود حالا بازار را در دست خود دارد
تیم سازنده تصمیم گرفت که نسخه سوم بازی دارای ابزار مادسازی باشد تا طرفداران بتوانند تجربههای متفاوتی را برای این عنوان عالی درست کنند. در حالی که مادهای متعددی برای بازی عرضه شدند یکی از آنها به موفقیت بزرگی دست پیدا کرد. یک تجربه کاملا متفاوت از بازی اصلی که در آن شما کنترل یک قهرمان را به دست میگرفتید و با کشتن هیولاهای کوچک و یا قهرمانان تیم دیگر ارتقا سطح پیدا میکردند و در نهایت هدف این بود که پایگاه تیم حریف از بین برود. این ماد «Defense Of The Ancient» نام داشت که به طور خلاصه به آن DOTA میگویند و موفق شده است که توجه دنیا را به خود جلب کند.
بازی «League of Legends» که در این سبک است توانسته است تبدیل به یکی از بزرگترین بازیهای صنعت تبدیل شود. در عین حال «DOTA 2» یک بازی عظیم است که بزرگترین جایزه نقدی را بین بازیهای شرکت کننده در مسابقات ورزشهای الکترونیک دارد. در گذشته بازی استارکرفت تخت پادشاهی ورزشهای الکترونیک را در اختیار داشت ولی حالا عناوین MOBA از او جلو زدهاند. حتی بلیزارد نیز با ساخت بازی قهرمانان طوفان سعی داشت که وارد این بازار بزرگ شود ولی در مبارزه با دو سنگینوزن این بازار چندان موفق عمل نکرد. در چنین دورانی تفکر اینکه یک بازی استراتژی بتواند گوی سبقت را از این عناوین بدزد زیاد منطقی به نظر نمیرسد، و همانطور که میدانید بلیزارد فقط زمانی بازی میسازد که بداند به موفقیت بزرگی دست پیدا خواهد کرد.
بلیزراد دیگر فقط متعلق به رایانههای شخصی نیست
هنگامی که بلیزارد یک شرکت تازهکار به حساب میآمد آنها به صورت انحصاری برای کنسولها بازی درست میکردند. عناوین ریسینگ ابتدایی آنها و حتی بازی محبوبشان Lost Vikings به صورت انحصاری برای کنسول SNES درست شده بودند. اما هنگامی که سه عنوان پرفروش آنها یعنی استارکرفت، وارکرفت و دیابلو وارد قفسههای فروش شد آنها تبدیل به یک استدیو بازیسازی شدند که به صورت انحصاری برای رایانههای شخصی بازی میسازد. در نهایت با عرضه دنیای وارکرفت و موفقیت عظیمی که کسب کرد باعث شد که بلیزارد تا ده سال هیچ بازی به غیر از وارکرفت و آن هم به صورت انحصاری برای کامیپوتر عرضه نکند.
اما دیگر عمر آن روزها به سر آمده است. انتشار موفقیتآمیز نسخه سوم دیابلو بر روی کنسولها همه چیز را تغییر داد. بعد از آن نوبت به عرضه بازی «Hearthstone» رسید که علاوه بر رایانههای شخصی بر روی گوشیهای هوشمند نیز عرضه شد. در همان زمان عرضه جهانی بازی موفق «اورواچ» (Overwatch) بر روی کنسولها و کامپیوتر سود خوبی برای بلیزارد به ارمغان آورد. بلیزارد حالا دیگر برای همه پلتفرمها بازی میسازد.
همه ما میدانیم که بازی کردن عناوین استراتژی بر روی کنسولها چقدر مشکل و سخت است. در این سبک باید کلیدهای زیادی را برای سریع شدن کارها تعریف کنید و اگر ارتش بزرگی داشته باشید غیرممکن است که بتوانید همه آنها را به وسیله کنترلر هدایت کنید. اگر بلیزارد همچنان بخواهد بر روی همه پلتفرمها به ساختن بازی ادامه بدهد مطمئنا انتخابش این سبک نیست. در عین حال اگر شرکت سازنده بخواهد نسخه چهارم وارکرفت را بینقص ارائه دهد باید هزینههای زیادی بکند و در نهایت بازی منتشر کند که فقط بر روی یک پلتفرم عرضه شده است؛ در حالی که با همان منابع میشود بازیهای موفق و با سود بیشتری ساخت.
بلیزارد دیگر تمام منابع خود را به وارکرفت اختصاص نخواهد داد
بعد از عرضه نسخه دوم دیابلو و بسته الحاقی آن در سال ۲۰۰۰ بلیزارد یک وارکرفت عرضه کرد. سپس یک وارکرفت عرضه کرد. بعد کمی دیگر وارکرفت عرضه کرد. باز هم کمی وارکرفت عرضه کرد. و بعد تمام این قضیه را با کمی وارکرفت سرهم آورد. در فاصله بین نسخه سوم وارکرفت و بسته الحاقی آن نسخه MMO بازی عرضه شد و پس از آن هم بستههای الحاقی این نسخه منتشر شد. اگر بخواهیم صادق باشیم، بلیزارد به مدت نه سال فقط و فقط در حال عرضه کردن نسخههای متفاوت از وارکرفت بود.
در نهایت با عرضه شماره جدیدی از استارکرفت در سال ۲۰۱۰ بالاخره این چرخه شکسته شد. بعد از آن هم سراغ توسعه نسخه جدیدی از دیابلو رفتند. حتی بازی Hearthstone هم به گونهای بخشی از وارکرفت به حساب میآید. بعد از عرضه اولین نسخه از بازی استارکرفت در سال ۱۹۹۸ این شرکت دیگر هیچ IP جدیدی ثبت نکرد و تا هجده سال بعد که Overwatch عرضه شد این شرکت مشغول توسعه عناوین قدیمی خود بود.
بلیزارد حالا فقط رو به جلو نگاه میکند و میخواهد که عناوین جدیدی را به ثبت برساند. برای رسیدن به این هدف آنها نیاز به یک تیم جدید داشتند که فقط بر روی ساخت تجربههای جدید کار کند. چه کسی بهتر از «آلن آدهام» (Allen Adham) برای این کار وجود دارد؟ او که یکی از موئسسان این شرکت حساب میشود در سال ۲۰۰۴ شرکت را ترک کرده بود ولی حالا برگشته است و معاون ارشد پروژهای است که وظیفه تولید ایدههای نو و تازه را دارد. بلیزارد حالا بیشتر علاقه دارد که منابع خود را در اختیار قهرمانان جدید بگذارد تا اینکه آن را صرف عناوین قدیمی خود بکند. مخصوصا عنوانی که در حال حاضر دو بازی متعلق به خود دارد.
مغزهای متفکر پشت بازی اکثرا رفتهاند
نزدیک به بیست سال از وارد شدن بلیزارد به این صنعت میگذرد و مطمئنا در این سالها لیست کارمندان شرکت تغییراتی را به خود دیده است. اما طی این سالهای اخیر بسیاری از مهرههای کلیدی شرکت از آن جدا شدهاند. «کریس متزن» (Chris Metzen) که نویسنده بسیاری از عناوین بلیزارد به خصوص وارکرفت بوده است در سال ۲۰۱۶ بازنشسته شد. گیمدیزاینری که باعث موفقیت گسترده نسخه سوم وارکرفت و دنیای وارکرفت شد، «راب پادرو» (Rob Pardo) نام دارد که حالا استدیو خودش را اداره میکند.
تغییر سازندگان چیزی نیست که بازیها قبلا به خود ندیده باشند، به عنوان مثال نسخه سوم دیابلو در اواسط ساخت خود تقریبا یک تعویض کلی را در بین تمامی توسعهدهندگان مشاهده کرد. پس مطمئنا برای بلیزارد سخت نیست که نسخه چهارم بازی را بدون پادرو، متزن و دیگر افراد خلاق پشت این پروژه ادامه دهد. ولی نبود این افراد به این معنی است که اشخاصی که بیشتر از هر کسی دیگری به ساخت ادامه بازی علاقمند بودهاند حالا دیگر در کمپانی حضور ندارند.
بازیهای قدیمی هنوز هم بازار خوبی دارند
در سال ۲۰۱۷ بود که بلیزارد اعلام کرد قصد دارد یک نسخه جدید از استارکرفت را عرضه کند؛ البته این نسخه جدید خیلی هم بازی جدیدی نبود بلکه نسخه بازسازی شده قسمت اول بازی بود که با بستههای الحاقی عرضه شده بود و جلوههای بصری پیشرفته داشت. این نسخه بازسازی برای افراد زیادی حس و حال نوستالژی داشت و به همین دلیل فروش خوبی هم داشت.
بلیزارد شرکتی است که به بازیهایی که منتشر میکند افتخار میکند و حتی حاضر است برای عناوینی که ده سال از عرضه آنها میگذرد هم بروزرسانی عرضه کند. در عین حال همه آن بازیهای قدیمی هنوز هم بازی میشوند و پس از سالها هنوز هم در خاطر بسیاری از افراد زنده هستند. عرضه نسخه بازسازی شده استارکرفت ثابت کرد که هنوز هم بازیهای قدیمی میتوانند برای شرکتها سودآورد باشند بدون اینکه آنها بازی جدیدی را خلق کنند.
از تمام این حرفها میتوان نتیجه گرفت که اگر هم روزی این شرکت به سراغ وارکرفت برود به احتمال خیلی زیاد به سراغ بازسازی یکی از عناوین این مجموعه برود و نسخه چهارم را نسازد. به این ترتیب آنها هم میتوانند آن حس قدیمی و خاطرهانگیز را در طرفداران ایجاد کنند و هم نیازی به مصرف منابع مالی و انسانی برای ساخت یک وارکرفت که مذاق طرفداران قدیمی خوش بیاید ندارند.
این مجموعه میتواند در یک مسیر کاملا جدا پیش برود
هیچکس از شرکتی به عظمت بلیزارد که یکسری از بهترین بازیهای دنیا را ساخته است انتظار ندارد که یک بازی کوچک در ژانر کارتبازی درست کند. ولی Hearthstone با موفقیت جهانی خود حتی بلیزارد را نیز متعجب کرد. بازی در زمره عناوین مرتبط با وارکرفت قرار میگیرد. حتی نام اصلی بازی در ابتدا Hearthstone: Heroes of Warcraft بود ولی در سال ۲۰۱۶ این عنوان از نام بازی حذف شد تا اگر بخواهد از داستان بازی فاصله بگیرد مشکلی نداشته باشد.
اما این عنوان ثابت کرد که وارکرفت در هر ژانری میتواند به موفقیت برسد. بازی به عنوان یک استراتژی کار خود را شروع کرد، تبدیل به یک بازی MMO شد و در نهایت در قالب یک بازی کارتی به موفقیتی عظیم دست پیدا کرد. بلیزراد میتواند این بازی را در هر ژانری که دوست دارد توسعه بدهد. یک بازی نقشآفرینی؟ و یا شاید یک عنوان پلتفرمر؟ هر اتفاقی ممکن است. حتی در گذشته نیز شرکت یک بازی از این سری را در ژانر ادونچر ساخته بود ولی در لحظات آخر به خاطر نداشتن استانداردهای لازم کنسل شد. هیچ دلیلی وجود ندارد که این شرکت یک روایت تازه از وارکرفت را شروع نکند، ولی مطمئنا این عنوان وارکرفتچهار نخواهد بود بلکه یک بازی جدید است که بر روی دنیای غنی این بازی ساخته شده است.
کمپانی بلیزارد استعداد، زمان و سرمایه مورد نیاز برای ساخت هرگونه بازی را دارد. اما آنها همیشه سعی در ساخت عناوینی بزرگ دارند که استانداردهای یک ژآنر را دوباره تعریف کند. هیچ شکی نیست که اگر آنها تصمیم به ساخت نسخه چهارم بازی بگیرند مطمئنا عنوان خوبی خواهند ساخت. اما فقط بازگشتی خواهد بود به دوران قدیم و دیگر آن تاثیری را که در گذشته داشت نمیتواند ایجاد کند. نسخه چهارم وارکرفت فقط یک بازی دیگر خواهد، و همین دلیل به تنهایی باعث میشود که بلیزارد دست به ساخت آن نزند.
4 دیدگاه
MARADONA
علیرضا جان تشکر!یک سری به تاپیک اسپایدرمن بزن عزیزم!
علیرضا حاجی زاده
خواهش میکنم
مقالات رو دیدم به نظر سردبیر میرسونم اگه مورد تایید بود حتما کار میکنیم
MARADONA
تشکر!الان چیز دیگه میخوای پیشنهاد بدم؟!
علیرضا حاجی زاده
اقا خیلی ممنون انقدر به ما لطف داری فعلا بذار اینا رو کار کنیم بازم مزاحمت میشیم